سردرد صبحگاهی یک واقعیت روزمره برای بسیاری از افراد است. سردرد، انواع مختلفی دارد که هر کدام به عوامل و علل خطر آن مربوط می‌شوند.
نمونه‌های سردرد شامل سردرد میگرنی، سردرد تنشی (TTH) و سردرد مربوط به مصرف بیش از حد یا اوردوز دارو (MOH) می‌باشند.
سردرد بیماری شایعی است اما آیا افرد مبتلا به سردرد صبحگاهی باید نگران وضعیت خود باشند؟ برای جواب سوال خود بهتر است که این ۵ علت شایع سردرد صبحگاهی را بدانیم.
۱- مشکلات خواب
با توجه به موسسه میگرن ایالت متحده آمریکا، چندین عامل می‌توانند موجب سردرد صبحگاهی شوند. در حقیقت، یک خروپف ساده می‌تواند خطر ابتلا به سردرد را افزایش دهد. هنگامی که فردی خروپف می‌کند نسبت به حالت عادی کمتر تنفس می‌کند.
اگرچه تمام خروپف‌ها با اختلالات مربوط به خواب مرتبط نیست، اما خروپفی که مربوط به مشکل “آپنه خواب” باشد با سردرد صبحگاهی همراه است.
اگر فردی دچار آپنه خواب باشد، چندین نشانه برای آن وجود دارد:
- اغلب، اواسط شب از خواب بیدار می‌شود
- در روز خواب آلوده است
- عرق‌های شبانه دارد
- خروپف‌های روزانه دارد
۲- افسردگی و اضطراب
بی‌خوابی یک علامت رایج افسردگی و اضطراب است که هر دو عارضه نیز عوامل خطر مهم برای سردرد صبحگاهی هستند.
طبق مطالعات شایع‌ترین نوع سردرد مرتبط با اضطراب و افسردگی، سردرد مربوط به مصرف بیش از حد دارو (pMOH) است. دومین نوع شایع سردرد، سردرد تنشی یا TTH بوده و سومین سردرد شایع، میگرن است. در مطالعه مشخص شد که سردرد تنشی تنها با اضطراب ( نه افسردگی) ارتباط داشت.
وقتی فردی دچار اختلال خلقی همراه با سردرد مزمن می‌شود، این مشکل می‌تواند به سرعت بر روی کیفیت زندگی و فعالیت های روزمره خود تاثیر منفی داشته باشد.
۳- الکل، دخانیات و مواد مخدر
در سال ۲۰۰۴، مطالعه‌ای در رابطه میان سردرد و مصرف الکل و مواد مخدر مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان این مطالعه حدود ۱۹،۰۰۰ نفر در چندین کشور اروپایی بودند. مشخص شد شرکت کنندگانی که زیاد الکل می‌خوردند و بیش از ۶ وعده در روز الکل می‌نوشیدند، سردردهای صبحگاهی بیشتری نسبت به افرادی داشتند که تنها ۱ یا ۲ وعده در روز می‌نوشیدند.
همچنین افرادی که داروهای خاص ضد افسردگی، ضد اضطراب، خواب آور مانند والیوم، زاناکس و زیپرکسا مصرف می‌کردند، ۸ تا ۱۷ درصد بیشتر از دیگر افراد دچار سردرد صبحگاهی می‌شدند.
۴- بروکسیسم ( دندان قروچه)
بروکسیسم “Bruxism” یا دندان قروچه یک شرایط و حالتی عصبی و تنشی است که در آن فرد دندان‌های خود را به هم می‌فشارد. افرادی که چنین شریطی دارند بدون اینکه خوشان متوجه شوند دندان‌هایشان را در خواب یا بیداری به هم می‌سابند و می‌فشارند. علت این مشکل، یک اختلال تنشی در فرد است که وقتی شدید شود می‌تواند باعث بوجود آمدن سردرد های مکرر شود.
بروکسیسم خواب، همراه با تکان خوردن‌های شبانه در خواب، نوع خاصی از اختلال حرکتی مرتبط با خواب است. افرادی که دندان‌های خود را در خواب به هم می‌فشرند اغلب خروپف می‌کنند و همچنین در معرض خطر ابتلا به آپنه خواب هستند.
افراد مبتلا به بروکسیسم معمولا متوجه مشکل خود نمی‌شوند زیرا ناخود آگاه این کار را انجام می‌دهند. بنابراین لازم است علائم و نشانه‌های بروکسیسم را بدانیم:
- ساییدن و فشار دادن دندان‌ها به هم در حدی که صدایش همسر شما را بیدار کند
- دندان‌های مسطح تراشیده شده یا شکسته که غیر قابل توضیح است
- درد در فک و صورت
- خستگی عضلات فک
- فک به طور کامل باز نمی‌شود
- درد ناخوشایند در گوش بدون هیچ دلیلی
- حساسیت و درد دندان
- آسیب غیر قابل توضیح به لب‌های خود
- یک سردرد خفیف در ناحیه شقیقه سر
- اختلال در چرخه خواب
- سردردهای مکرر صبحگاهی
بر اساس یک مطالعه اخیر، نوشیدن الکل و سیگار کشیدن هر دو باعث افزایش خطر بروکسیسم می‌شوند.
۵- مشکلات سلامتی حاد
سردردهای ناشی از اختلالات سلامتی دیگر ممکن است باعث ایجاد فشار روی عصب‌های حساس به درد شود. این نوع سردرد معمولا به عنوان یک سردرد ثانویه نامیده می‌شود.
سردرد ثانویه ممکن است از شرایط اساسی ایجاد شود، از جمله:
- تومور مغزی
- تروما
- فشار خون بالا
- سکته
چه زمانی نزد یک پزشک برویم؟
افراد مبتلا به سردرد صبحگاهی لزوما باید نزد یک دکتر بروند. اگر هر کدام از علائم زیر را در خود احساس کردید حتما با یک دکتر متخصص ملاقات داشته باشید:
- اگر در یک هفته ۲ یا چند بار دچار سردرد شدید
- سردرد تکراری، به ویژه در افراد بالای ۵۰ سال که قبلا آنها را تجربه نکرده اند
- یک سردرد ناگهانی یا شدید همراه با سفتی گردن
- سردردی که پس از ضربه و آسیب به سر اتفاق می‌افتد
- سردرد همراه با تب، حالت تهوع یا استفراغ است که توسط اختلال دیگری توضیح داده نمی شود
- سردرد همراه با سردرگمی، ضعف، بینایی، یا از دست دادن هوشیاری
- سردردی که الگو یا شدن آن به طور ناگهانی تغییر کند
- سردرد مزمن در کودکان
- سردرد همراه با ضعف و یا از دست دادن احساس در هر بخش بدن است
- سردرد با تشنج یا تنگی نفس
- سردردهای مکرر در افراد مبتلا به سابقه HIV یا سرطان
