یک گل پژمرده همیشه نشان‌دهنده سلامت ضعیف یا مراقبت ناکافی نیست. در واقع، می‌تواند یک استراتژی هوشمندانه و میلیون‌ها ساله باشد که توسط طبیعت مادر ایجاد شده است.
پژوهشگران دانشگاه مک‌کواری با همکاری محققان بین‌المللی، یک استراتژی ساده و تا کنون نادیده گرفته شده را کشف کرده‌اند: گیاهان منابع موجود در گل‌های پژمرده را برای تولید مثل آینده بازیافت می‌کنند.
بازیافت منابع از گل‌های پژمرده
دکتر گراهام پایک، استاد افتخاری از دانشگاه مک‌کواری و نویسنده اصلی این پژوهش گفت: «پژوهش ما اولین شواهد مستقیم را ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد گیاهان می‌توانند منابع موجود در گل‌های پژمرده را بازگردانند و این منابع را برای ترویج تولید مثل آینده به کار گیرند».
چرا این تلاش برای بازیافت؟ خب، گل‌ها فقط زیبا نیستند. آنها سرشار از انرژی و مواد مغذی مانند نیتروژن و فسفر هستند. وقتی پژمرده می‌شوند، این لزوماً پایان کار نیست، بلکه شروع فصل دیگری است.
پژمردگی گل‌های زنگ‌های کریسمس
تمرکز این مطالعه سه‌ساله، یک گیاه بومی شرق استرالیا به نام Blandfordia grandiflora بود. این گیاه که با نام زنگ‌های کریسمس شناخته می‌شود، با گل‌های قرمز و زرد پررنگ خود، به ویژه در ماه دسامبر، تصویری خیره‌کننده ایجاد می‌کند.
دکتر پایک توضیح داد:«پژوهش ما در یک مزرعه‌ای با چندین هکتار از مناطق مرطوب بومی انجام شد که در آن زنگ‌های کریسمس به وفور گل می‌دادند و همچنین در یک گلخانه تجاری».
برای ارزیابی توانایی‌های گیاه، تیم پژوهشی از مجموعه‌ای از روش‌ها استفاده کرد. آنها گرده‌افشانی و پژمردگی گل‌ها را تنظیم کردند و سپس اثر آن را بر تولید بذر و دوباره گل‌دهی سنجیدند.
ذخیره انرژی شیمیایی
پژوهشگران خیلی زود متوجه شدند که نتایج مطابق با پیش‌بینی‌های اولیه‌شان نبود. آنها دریافتند که گیاهان منابع موجود در گل‌های پژمرده را برای تقویت تولید مثل کوتاه‌مدت استفاده نمی‌کنند.
دکتر پایک توضیح داد: «این گیاهان منابعی را که در یک دوره گل‌دهی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، بازیابی کرده و این منابع را در دوره گل‌دهی بعدی مورد استفاده قرار می‌دهند».
معلوم شد که Blandfordia grandiflora منابع خود را از گل‌های پژمرده به غده‌ها و ریشه‌های زیرزمینی خود منتقل می‌کند و این “انرژی شیمیایی” را برای تولید ساقه‌های گل‌دهنده جدید در فصل بعد ذخیره می‌کند، که اغلب یک سال بعد است.
مدیریت منابع در گل‌های پژمرده
دکتر پایک اشاره کرد که گیاهان بر اساس اصولی مشابه اقتصاد عمل می‌کنند. «گیاهان باید تصمیم بگیرند که منابع محدود خود را در کجا تخصیص دهند؛ سرمایه‌گذاری در یک حوزه به معنی کاهش سرمایه‌گذاری در حوزه‌های دیگر است.»
این مفهوم تخصیص منابع دکتر پایک را به بررسی پژمردگی گل‌ها، که او آن را به‌عنوان مکانیزم گیاه برای انتقال منابع به فرآیندهای دیگر پیش‌بینی کرده بود، سوق داد.
با این حال، نتایج آن‌طور که او انتظار داشت نبود. گیاهان منابع بازیافت‌شده خود را برای فصل گل‌دهی بعدی ذخیره می‌کردند – نه برای استفاده فوری.
به گفته دکتر پایک، گیاهان روش‌های مختلفی برای مدیریت گل‌های خود پس از تولید مثل دارند و پژمردگی تنها یکی از این استراتژی‌ها است. برخی گیاهان مانند جاکارندا و فرانجی‌پانی حتی گل‌های خود را پیش از پژمردگی می‌ریزند.
تولید بذر و پژمردگی در گل‌ها
نتایج این مطالعه از طریق آزمایش‌های مختلف تأیید شد. یکی از این آزمایش‌ها تولید بذر را بین گیاهانی که اجازه داشتند پژمرده شوند و گیاهانی که گلبرگ‌های آنها برای جلوگیری از پژمردگی برداشته شده بود مقایسه کرد.
آزمایش دیگری تولید بذر در تمامی گل‌ها را متوقف کرد اما به یک گروه از گیاهان اجازه داد پژمرده شوند. نتایج نشان داد که گیاهانی با گل‌های پژمرده بیشتر از گیاهانی که پژمردگی در آنها جلوگیری شده بود، احتمال دوباره گل‌دهی در فصل بعد را داشتند.
عوامل مؤثر بر تولید بذر
این مطالعه همچنین سایر عواملی که ممکن است بر تولید بذر تأثیر بگذارند، مانند ارتفاع ساقه، تعداد گل‌های هر ساقه و موقعیت گل را مورد بررسی قرار داد.
دکتر پایک گفت:«برای مثال، ساقه‌های گل‌دهنده بلندتر، بذرهای بیشتر و سنگین‌تری تولید کردند، همان‌طور که ساقه‌هایی با گل‌های بیشتر نیز این ویژگی را داشتند. اما گل‌هایی که در بخش پایین‌تر گیاه قرار داشتند، معمولاً بذرهای کمتر و سبک‌تری داشتند».
یافته‌های ما راه را برای تحقیقات بیشتر درباره سایر گونه‌های گیاهی و چگونگی بازیابی و استفاده مجدد از منابع موجود در گل‌های پژمرده باز می‌کند.
یک مسیر هیجان‌انگیز پیش‌روست که پر از کشفیات جدید است. پژوهش‌های آینده بررسی خواهند کرد که این منابع بازیابی‌شده از چه موادی تشکیل شده‌اند، گیاهان چگونه آنها را جابجا و تغییر می‌دهند و آیا ذخیره این منابع نسبت به هزینه تولید گل‌ها ارزش بیشتری دارد یا خیر.
این مطالعه در مجله Plant Biology منتشر شده است.
