در اینجا مطالبی را در مورد مکملهای DHEA عنوان میکنیم که دانشمندان در حال حاضر میدانند و همینطور چیزهایی که شما باید در مورد امنیت خود بدانید.
DHEA (دیهیدرو ِاپیاندروستِرون) هورمونی است که توسط غدد کلیوی بدن تولید میشود. اینها غددی در بالای کلیه قرار دارند.
مکملهای DHEA میتوانند از سیبزمینی وحشی یا سویا ساخته شوند.
دانشمندان از همۀ کارهایی که DHEA انجام میدهد اطلاعاتی ندارند. اما میدانند که عملکرد آن به عنوان یک پیشماده برای هورمون جنسی زنان و مردان، شامل استروژن و تستسترون، است. پیشمادهها موادی هستند که توسط بدن به هورمون تبدیل میشوند.
مکملهای DHEA در اواسط ۲۰ سالگی به اوج خود میرسد. در بیشتر افراد، تولید بهتدریج با افزایش سن کاهش مییابد.
تولید تستسترون و استروژن عموماً با افزایش سن کاهش پیدا میکند. مکملهای DHEA میتوانند میزان این هورمونها را افزایش دهند. به همین دلیل است که ادعاهایی در مورد فواید بالقوه آنها بر سلامت به وجود آمده است.
فوایدی که ادعا میشوند عبارتاند از:
- ساخت غدد کلیوی
- تقویت سیستم ایمنی
- کند کردن تغییرات طبیعی بدن که با افزایش سن ظاهر میشود
- فراهم کردن انرژی بیشتر
- تقویت روحیه و حافظه
- مقاوم کردن عضلات
از آنجا که میزان DHEA با افزایش سن کاهش پیدا میکند، برخی محققان فکر میکنند که با مکمل کردن افت این هورمون میتوان با پیری مبارزه کرد. مطالعات کوچکی نیز گزارش دادهاند که استفاده از مکمل DHEA تأثیرات مثبتی بر ضدپیری دارد. اما تحقیقات مشابهی خلاف این نتیجه را گزارش داده است.
به گفته مؤسسه ملی پیری و همچنین مرکز ملی طب مکمل و جایگزین، شواهد علمی کافی برای پشتیبانی از این نظریه که DHEA میتواند بر سرعت پیر شدن شما تأثیر گذارد یافت نشده است.
هر دو آژانس گزارش دادند که چیزهای اندکی در مورد تأثیر استفادۀ دراز مدت از DHEA مشخص شده است. البته نگرانیهایی نیز وجود دارد که استفادۀ مداوم از مکمل DHEA میتواند مضر باشد.
مکمل DHEA نشان داده است که افسردگی خفیف تا متوسط را تسکین میدهد. اما تحقیقات بیشتری نیاز است.
در مطالعۀ کوچک ۶ هفتهای، محققان مؤسسۀ بینالمللی سلامت روان دریافتند که درمان با مکمل DHEA به تسکین افسردگی خفیف تا متوسط، که در برخی افراد میانسال رخ میدهد، کمک میکند.
DHEA، علاوه بر ارزش بالقوه در درمان افسردگی، ممکن است در ترکیب با درمانهای معمول برای عوارض زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- چاقی
- لوپوس جلدی سیستمیک
- نارسایی کلیوی
این دو مؤسسه برای عوارض دیگر میگویند که شواهد مزایای DHEA هنوز مشخص نیست و معلوم نیست که DHEA تأثیر خاصی در درمان عوارضی مانند زیر داشته باشد:
- بیماری آلزایمر
- تراکم کم استخوان
- بیماری قلبی
- سرطان دهانۀ رحم
- سندروم خستگی مزمن
- بیماری کرون
- ناباروری
- پسوریازیس
- آرتریت روماتوئید
- اسکیزوفرنی
- نقص عمکرد جنسی
علاوه بر این، هر دو آژانس میگویند که شواهد کمی برای پشتیبانی از این ادعا وجود دارد که DHEA در درمان عوارضی مانند فیبرومیالژیا، برطرف کردن مشکلات حافظه یا قدرت عضلات یا تقویت و تحریک سیستم ایمنی بدن ارزشی داشته باشد.
عوارض جانبی احتمالی ناشی از مصرف مکملهای DHEA عبارتاند از:
- پوست چرب و آکنه، و همین طور ضخیم شدن پوست
- ریزش موها
- دلدرد
- فشار خون بالا
- تغییر در چرخۀ قاعدگی
- رشد مو در صورت
- کلفت شدن صدا در زنان
- خستگی
- احتقان بینی
- سردرد
- تپش سریع یا نامنظم قلب
- بیخوابی
- تغییرات نامطلوب در میزان کلسترول
یکی از انواع مکمل DHEA که به عنوان ۷-Keto شناخته میشود برای کاهش چربی بدن و افزایش سوخت و ساز بسیار توصیه میشود. ایده به این صورت است که بافت نازک بدن و سوخت و ساز بیشتر میتواند کالری بیشتری بسوزاند و نه تنها کاهش وزن را راحتتر کند بلکه وزن را حفظ کند.
متأسفانه، بیشتر مطالعات انجامشده تأثیر کمی مبنی بر تأثیر DHEA در کاهش وزن یا افزایش متابولیسم نشان داده است. ایدۀ خوبی است که قبل از صرف هزینه برای مکمل DHEA به منظور کاهش وزن با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید.
مکمل DHEA گاهی اوقات برای ورزشکاران توصیه میشود زیرا این طور ادعا شده است که این مکمل میتواند قدرت عضلات را بهتر کند و عملکرد ورزشکاران را بهبود ببخشد. به این دلیل که DHEA یک پیشهورمون است؛ یعنی مادهای که میتواند میزان هورمون استروئیدی مانند تستسترون را افزایش دهد.
شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد DHEA بر افزایش قدرت عضلات تأثیر دارد. استفاده از این مکمل توسط سازمان لیگ فوتبال ملی و لیگ بزرگ بیسبال ممنوع شده است.
خطراتی همراه با استفاده از افزایندۀ پیشاستروئید وجود دارد. مصرف در میزان بالاتر، احتمال خطر را بیشتر میکند. عوارض جانبی احتمالی عبارت است از:
- عقبماندگی دائمی از رشد
- رفتار پرخاشگرانه یا roid rage
- تغییرات خلقوخو و دیگر علائم روانی
- فشار خون بالاتر
- مشکلات کبد
- تغییر در میزان کلسترول
از آنجا که DHEA میتواند میزان تستسترون و استروژن را افزایش دهد، زنانی که DHEA استفاده میکنند میتوانند برخی از این عوارض جانبی همیشگی را تجربه کنند:
- تغییر صدا
- ریزش مو
- رشد مو در صورت
- بزرگ شدن سینه
- کوچک شدن بیضهها
- کاهش تولید اسپرم
اگر به فکر استفاده از مکمل DHEA افتادهاید، چندین دلیل وجود دارد که ابتدا باید با پزشک مشورت کنید:
- بسیاری از ادعاها در مورد DHEA با عوارض پزشکی جدی در ارتباط هستند. این عوارض باید ارزیابی و توسط متخصص درمان شود.
- DHEA میتواند با برخی داروها در تداخل باشد و تأثیر آنها را دگرگون کند.
- از آنجا که DHEA میتواند میزان هورمون زنانه و مردانه را بالا ببرد، مکملها تأثیر منفی بر سرطانهای حساس به هورمون، مانند سینه، تخمدان یا سرطان پروستات دارند.
- استفاده از DHEA خطراتی را به همراه دارد و میتواند مجموعهای عوارض را به همراه داشته باشد. با این حال، عوارض جانبی معمولاً تنها در زمان مصرف بیش از اندازه رخ میدهد.
سعیده اکبری
1 نظر
مکمل عالی هست ولی متاسفانه واردات این دارو موجود نیست