سلنیوم چیست؟
سلنیوم یک ماده حیاتی غیرفلزی است که به ندرت به شکل خالصش در طبیعت یافت می‌شود. میزان کمی سلنیوم برای سلامتی ضروری است.
احتمالاً مهم‌ترین علت مصرف سلنیوم توسط انسان، اطمینان از تولید پراکساید گلوتاتیون است؛ یک آنتی‌اکسیدان که به تمام سلول‌های بدن کمک می‌کند با بیماری‌ها به مقابله بپردازند.
طی مدت بیماری، به گلوتاتیون بیشتری نیاز دارید تا بدن با کمک آن مواد زائد را دفع کند. معمولاً هر چه گلوتاتیون بیشتری مورد استفاده قرار گیرد، ذخیره گلوتاتیون بدن کمتر می‌شود. زمانی که سطح گلوتاتیون کاهش یابد، رادیکال‌های آزاد در بدن انباشته می‌شوند و این امر به غشای سلول‌ها آسیب می‌رساند.
ظاهراً مصرف روزانه ۲۰۰ میکروگرم سلنیوم در دوران بیماری، به سلامت بدن کمک می‌کند؛ اما تحقیقاتی در این مورد وجود ندارد.
معمولاً افراد سالم سلنیوم موردنیاز خود را از طریق رژیم غذایی تأمین می‌کنند. با این حال، بیشتر افراد به هنگام بیماری رژیم غذایی مناسبی ندارند. در نتیجه ممکن است دچار کمبود سلنیوم شوند. همچنین از طریق ورزش کردن نیز می‌توانید سطح گلوتاتیون را افزایش دهید.
اگر می‌خواهید از طریق رژیم غذایی سلنیوم موردنیاز خود را به دست آورید، از مواد غذایی زیر تغذیه کنید:
- مواد غذایی مبتنی بر غلات
- تن ماهی، میگو، ماهی ساردین، صدف و ماهی سالمون
- بادام برزیلی، گردو، بادام‌هندی و پندوک ماکادمیا
- نان سبوس‌دار
- گوشت و مرغ
- تخم آفتابگردان
سلنیوم و سرطان
چند سال پیش، هیجان زیادی در مورد احتمال پیشگیری از سرطان توسط سلنیوم وجود داشت. تحقیقات زیادی سعی کردند اثبات کنند سلنیوم از بروز سرطان پیشگیری می‌کند. با این حال، نتایج این تحقیقات قاطع نبودند.
در یک تحقیق، ۳۵ هزار مرد که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار داشتند به ۴ گروه تقسیم شدند. این تحقیق در سال ۲۰۰۱ آغاز شد. طبق این تحقیق، شرکت‌کنندگان گروه اول که تنها ویتامین ای ترکیبی مصرف می‌کرد، بیشتر دچار سرطان پروستات شدند. گروه دوم که تنها سلنیوم مصرف می‌کردند، آن‌طور که انتظار می‌رفت نتیجه مثبت نداشت. گروه سوم هم ویتامین ای و هم سلنیوم مصرف کردند، تا حدودی نتیجه داد. گروه چهارم تنها یک قرص شبه دارو مصرف کردند.
توجه داشته باشید شکل و میزان سلنیوم مصرفی نقش مهمی در این موضوع دارد. قبل از مصرف مکمل سلنیوم، باید سطح سلنیوم بدن خود را بدانید. سلنیوم برای مردانی که دچار کمبود سلنیوم بودند، خاصیت پیشگیرانه داشت؛ اما برای آن دسته از شرکت‌کنندگان که سلنیوم زیادی داشتند، احتمال ابتلا به سرطان پروستات بدخیم را افزایش داد.
سلنیوم و آلزایمر
طبق یک تحقیق، افرادی که به مدت ۸ سال مکملی حاوی ۱۰۰ میکروگرم سلنیوم، اسید اسکوربیک، ویتامین ای، بتاکاروتن و روی مصرف کردند، حافظه و گفتارشان بهبود یافت. با این حال دقیقاً نمی‌توان گفت سلنیوم به تنهایی بر روی این افراد تأثیر داشته است.
سلنیوم و دیابت
تحقیقات نشان دادند بین دیابت نوع ۲ و مصرف ۲۰۰ میکروگرم سلنیوم ارتباطی وجود دارد که احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد.
میزان پیشنهادی مصرف سلنیوم در روز
کودکان: ۲۰ الی ۴۰ میکروگرم
افراد بالغ: ۵۵ میکروگرم
زنان باردار: ۶۰ میکروگرم
زنان شیرده: ۷۰ میکروگرم
چه میزان سلنیوم بیش‌ازاندازه محسوب می‌شود؟
طبق گفته مؤسسه داروی آمریکا، مصرف روزانه بیش از ۴۰۰ میکروگرم سلنیوم بیش‌ازاندازه محسوب می‌شود. مصرف روزانه بیش از ۸۰۰ میکروگرم سمی است و باعث ریزش مو، ناراحتی معده و روده، بوی شبه‌سیر دهان، رنگ‌پریدگی ناخن‌ها، تحریک‌پذیری، خستگی شدید و آسیب خفیف عصبی می‌شود.
