انعطاف‌پذیریِ شن جادویی کینتیک سَند از چیست؟

شن‌های انعطاف‌پذیری که این روزها در همه فروشگاه‌های اسباب‌بازی فروشی یا حتی فروشگاه‌های مواد غذایی برای سرگرم شدن بچه‌ها و بزرگ‌‌ترها به فروش می‌رسند چه طور کار می‌کنند؟

ماده اغواکننده‌ و جادویی به نام kinetic sand یا شن‌هایی که به راحتی شکل می‌گیرند را می‌توان مانند گل رس قالب زد. علاوه بر این، آنقدر نرم هستند که کار کردن و درست کردن شکل‌های جور واجور با این شن‌ها هم برای کودکان و هم والدینشان سرشار از لذت و سرگرمی و لحظات خوش است.

کافیست در اینستاگرام هشتگ #kineticsand را جست‌وجو کنید تا هزاران ویدئو از برش زدن، کوبیدن و قالب زدن این شن‌های دوست‌داشتنی را مشاهده کنید که تجربه حسی بی‌نظیری را ایجاد می‌کند.

اما چه چیزی باعث می‌شود شن کینتیک این گونه حالت‌پذیر شود؟

شن کینتیک یک شن معمولی است که با روغن سیلیکون (silicone) پوشیده شده. سیلیکون به یک نوع ماده خاص اشاره نمی‌کند بلکه گروهی از مواد هستند که حاوی عناصر سیلیکون (silicon) و اکسیژن هستند. سیلیکون‌ها پلیمر هستند؛ یعنی مولکول‌های آنها از زنجیره‌های طولانی و واحدهای تکرارشونده ساخته شده است.

این ترکیب در همه نوع محصولی به کار می‌رود؛ از مواد آرایشی و بهداشتی، لوسیون، شامپو و نرم‌کننده گرفته تا روان‌کننده‌ها و درزگیرها.

روغن سیلیکون خواص منحصربه‌فردی دارد که می‌تواند مایعی باشد که به راحتی روان شود یا نیمه‌جامد باشد و بدون فشار به تدریج روان شود. اما تحت فشار می‌تواند خاصیت جامد و لاستیک‌مانند هم داشته باشد. این ویژگی را ویسکوالاستیسیته (viscoelasticity) می‌گویند.

درجه ویسکوالاستیسیته به طول زنجیره پلیمر در روغن سیلیکون بستگی دارد.

مثلاً، یک رشته خیلی دراز اسپاگتی را در نظر بگیرید. آنها می‌توانند به هم بچسبند و شکل بگیرند اما اگر یک توپ از آنها درست کنیم و روی کابینت بگذاریم به مرور زمان از هم وا می‌رود. هر چه رشته‌های اسپاگتی طولانی‌تر باشد بهتر از رشته‌های کوتاه شکل خود را حفظ می‌کنند.

همین قضیه در مورد شن کینتیک هم صدق می‌کند. زنجیره‌های پلیمر درون سیلیکون باعث می‌شود اجزای شن به هم بچسبند تا شما بتوانید آنها را به شکل یک توپ گرد دربیاورید.

اما ذرات شنی که با روغن سیلیکون پوشیده شده‌اند فقط می‌توانند به همدیگر بچسبند نه به هیچ سطح دیگری. به همین دلیل است که چسبناک نیستند و به راحتی تمیز می‌شوند.