درون یک آپارتمان کوچک در شهر شنزن (جنوب شرقی چین)، کتی چانگ به مشتریانش در سراسر جهان کمک میکند تا برند اسمارتفون خودشان را ساخته و بفروشند. او در همه امور به آنها مشاوره داده و کمکشان میکند. درست مانند انتخاب پیتزا از منوی فستفود، مشتریان شنزن ژاور تکنولوژی میتوانند تنها با ۱۰۰۰ دلار هزینه وارد صنعت اسمارت فون شوند. و البته به هیچ تجربه و پیشزمینهای نیاز ندارند.
ژاور یکی از دهها شرکت چینی شناخته شدهای است که با عرضه کاتالوگهای استاندارد و مشخصی، به شما اجازه میدهند با انتخاب کلیه قطعات و جزئیات با حداقل هزینه ۲۰ دلار برای هر دستگاه، اسمارت فون خودتان را تولید کنید. حداقل سفارش در این شرکت ۵۰ دستگاه اسمارتفون است. ژاور پلاستیک بدنه بیرونی آنها را سر هم کرده و دیگر بخشها همچون نمایشگر، بوردها، باتری و… را درون آنها قرار میدهد. اینگونه ژاور به شما امکان میدهد که تنها در ۶ هفته یک کار و کسب جذاب راه بیندازید که رقیب صنعت جهانی اسمارت فون سامسونگ ۴۱۰ میلیارد دلاری است.
جان باتلر یکی از تحلیلگران بازار موبایل میگوید: «جایگاه مهم و فوقالعاده توزیع کنندگان موبایل ارزان قیمت این است که علاوه بر به تکاپو انداختن غولهایی چون سامسونگ، باعث کاهش قیمت محصولات و حتی سهم بازار آنها خواهد شد. این تازهواردها در مقایسه با غولهایی چون اپل و سامسونگ بسیار کوچک و ریزجثه هستند. اما مجموع آنها میتوانند تاثیرات مهمی در جایگاه سامسونگ و دیگر غولهای صنعت موبایل داشته باشند.»
تنها کافی است نسخهای از سیستمعامل رایگان اندروید محصول شرکت گوگل را انتخاب کنید و چیپهای استاندارد شده لازم بر پایه قوانین و استانداردهای آرم هولدینگز را در خط تولید کارخانههایی چون ژاور، شنزن اویسین دیجیتال تکنولوژی یا اوتیدا اینداستریال به صف کنید تا قطعات در کنار هم بچینند. اینجا دیگر نیازی به خیل عظیم مهندسان سختافزار و نرمافزاری نیست که در شرکتهایی چون نوکیا، موتورولاو بلکبری و مانند آن برای دههها مشغول فعالیت هستند.
راه سادهتر
به لطف تکنولوژی نمایشگر لمسی که توسط آیفونهای اپل محبوب و همهگیر شد. دیگر لازم نیست که درگیر فرآیند پرهزینه و پیچیده تولید صفحه کلید فیزیکی شوید.
این ساده سازی و استانداردیزه شدن همه چیز، باعث باز شدن درهای تولید صنعتی به روی همگان و خلق گروه بزرگی از رقبای چینی غولهایی چون اپل، سامسونگ، نوکیا و موتورولا شده است. البته در این میان برخی هم چنان قدرتمند شدهاند که اکنون بعنوان سومین تولید کننده برتر اسمارت فون دنیا به شمار میآیند. شیائومی تنها در ۵ سال توانسته به چنین جایگاهی برسد. و اکنون وانپلاس هم توانسته در دو سال به حکمرانی در ۳۵ کشور دنیا برسد.
مصطفی ژانگ، مدیر فروش بین الملل موسسه اویسین، هنگامی که در ساختمان مرتفع شرکتش در محله الکترونیکیهای هیاکوانکبای مشغول نوشیدن چای چینی است، میگوید: «این ارزانتر و سریعتر هم هست، زیرا زنجیره تامین قطعات به بلوغ لازم رسیده و کاملا استاندارد سازی شده است.»
رقابت بر سر قیمت
هنگامی از اتاق کنفرانس اویسین بیرون میآیید، همچنان دفاتر فروش و مراکز سوار کردن قطعات موبایل مشغول کارشان با کیفیتی تقریبا یکسان هستند و در این میان تنها قیمت است که رقابت میآفریند.
البته مسیر ساده سازی از یک دهه پیش آغاز شد، هنگامی که شرکت تایوانی نیمهرساناها، MediaTek توانست حکمرانی خود بر صنعت چیپهای DVD را تثبیت کند و وارد صنعت تولید قطعات موبایل شود. به جای آنکه مانند رقبای بزرگترش (همچون کوالکام) محصولات جدید وارد بازار کند، مدیاتک تنها به ارائه طراحیهای مرجع پرداخت و همچنین دستورالعمل لازم برای خرید دیگر قطعات لازم برای مچ شدن در کنار یکدیگر را ارائه نمود. البته کوالکام هم اندکی بعد همین رویه را دنبال کرد.
همزمان با خلق یک مدل تجاری تازه در زمینه چیپها توسط مدیا تک، گوگل هم شرکت کوچکی با نام اندروید را خرید که مشغول توسعه یک سیستمعامل بسیار منعطف برای انواع موبایلها بود.
با حل دو چالش بسیار عظیم در زمینه تولید اسمارت فون، تیم های کوچک هم ناگهان کارشان را خارج از آزمایشگاههای تحقیقاتی غول آسا شروع کردند و سرانجام تولید تلفن هوشمند به سادگی ساخت یک خانه با بریکهای لگو شد.
بتی ژوا، مدیر فروش UTOP Communication Technology میگوید: «شما نیازی نیست که کاری انجام دهید، ما طراحان و مهندسان بسیار ماهری در اختیار داریم.» او همچنین می افزاید تنها با در اختیار گرفتن دو مهندس نرمافزار، اکنون توانایی تولید ۱۰۰ هزار دستگاه موبایل در هر ماه را دارند.
کاهش موانع برای ورود، بیش از همه باعث آسیب به نامهای مشهور و تقسیم سودها در کشورهای بیشتری است. تایید این نظریه هم کاهش سهم ۵ برند برتر اسمارت فون دنیا به کمتر از ۵۰ درصد بازار در سال ۲۰۱۴ است. بنا بر محاسبات بلومبرگ، طی ۵ سال گذشته این اولین بار بود که سود شرکتهای معظم اسمارتفون ساز چنین کاهشی را تجربه کرده است.
در خصوص سامسونگ به عنوان تولید کننده موبایل شماره یک جهان، این رقبا باعث کاهش سرعت فروش محصولات و همچنین فرو ریختن سود عملیاتی بخش موبایل این شرکت بوده. برای مبارزه با چنین چالشی، سامسونگ سرعت عمل موتورهای محرکه دیگر بخشهایش را افزایش داده است. خودش پردازندههای مرکزی موبایلهایش را میسازد و همچنین تولید مدلهای طراحی شده توسط کوالکام را هم در کارخانههای خودش انجام میدهد. همین باعث شده تا بخش تولید چیپ این شرکت در فصل اول اجرای این طرح با رشد ۵۰ درصدی روبرو شود.
سامسونگ در ایمیلی به بلومبرگ میگوید: «با وجود گزینههای فراوان برای انتخاب توسط مشتریان و همچنین توان ما برای عرضه سریع دامنه وسیعی از وسایل اعلا با قابلیتهایی بر مبنای نیاز مصرف کننده، ما به شکل فعالانه مشغول بهبود و توسعه رهبریمان در این صنعت هستیم.»
کسب و کار کالا
تلفنهای هوشمند این روزها بسیار بیشتر از پسرعموهایشان (موبایلهای معمولی) یک کالای پر طرفدار محسوب میشوند. و بر مبنای آمار بلومبرگ میانگین قیمت نسل جدید موبایلها نسبت به ۵ سال پیش حدود ۳۰ درصد کاهش داشته است.
این موضوع باعث شده تا ابزارهای موبایل در دسترس بیش از۲ میلیارد مصرف کننده در چین، هند و دیگر بازارهای در حال رشد قرار گیرند.
همچنین دسترسی استارتآپهایی چون شیائومی و وانپلاس به خریداران بالقوه بسیار آسانتر شده است. اینگونه آنها قادرند کانالهای سنتی فروش محصول را پشت سر بگذارند و دیگر نیازی به حمایت گروههایی چون اپراتورهای موبایل یا فروشندگان جزء نداشته باشند. بلکه تنها تبلیغات آنلاین به اندازهای مفید باشد که برند آنها را جهانی کند.
اینگونه صاحبان برندهای تازهکار میتوانند طبق نظر تحلیلگران بازار جلو رفته، لگوهای خودشان را طراحی کرده و بازارشان را با کمترین هزینه توسعه دهند. در چین تقریبا تمام این مراحل به صورت برونسپاری قابل انجام است.
استاسی لی یکی از مهندسان فروش اوتیدا میگوید: «ما میتوانیم در زمینه بازاریابی و معرفی محصول هم به خوبی مشتریانمان را راهنمایی کنیم. ما حتی میتوانیم با انجام تحقیقات بازار هدف به مشتریانمان بگوییم که چه قابلیتها و امکاناتی در کشورشان بیشتر محبوب هستند.»
با این تفاسیر و چنین داستانی در بازار اسمارت فون، به نظر شما چه تعداد از برندهای متفرقه موجود در کشورهای مختلف، به خصوص ایران و همسایگانش واقعا قدرتمند و معتبر هستند و چه تعدادشان برندهای ۱۰۰۰ دلاری هستند؟