راهنمای خرید سوغات در سفر به عتبات عالیات؛ کربلا و نجف

مردم شهرهای مقدس عراق، مخصوصاً کربلا و نجف، تعطیلات مذهبی و ایام سوگواری را فرصتی مناسب برای کسب درآمد می‌بینند.

هر ساله بیش از ۱۵ میلیون نفر از مسلمانان سراسر جهان، به ویژه ایران، برای زیارت عتبات عالیات به عراق سفر می‌کنند. مردم عراق چه کسب و کار و مغازه داشته باشند یا نداشته و دست فروش باشند، در این ایام می‌توانند جیب خود را از پول‌هایی که زوار برای خرید سوغات خرج می‌کنند پر کنند. فروشندگان کربلا وقتی نوبت به فروش اجناس خود به زائرین می‌رسد قیمت‌ها را تا سه برابر افزایش می‌دهند.

سرازیر شدن سیل زائران به شهر جنوبی عراق یعنی کربلای معلی در زمان تعطیلات مذهبی مهم برای مردم این شهر فصل درآمدزایی به حساب می‌آید. در ایام سوگواری یا اعیاد مذهبی خیابان‌های کربلا مملو از زوار است و کاروان‌های مذهبی زوار را به اقصی نقاط شهرهای مذهبی و اماکن زیارتی راهنمایی می‌کنند تا هم زیارت کنند و هم برای عزیزان خود از این سرزمین‌های مقدس سوغات بخرند.

اما از حق نگذریم!… تمام فعالیت‌ها و اموری که در کربلا انجام می‌شود معنوی و روحانی نیست. کربلا شهری است که فقط می‌خواهد از گردشگران مذهبی و زواری که از اقصی نقاط جهان به زیارت حرم مطهر امام حسین (ع)، حضرت ابالفضل (ع) و دیگر اماکان متبرکه می‌آیند، مخصوصاً در ایام اربعین، حسابی کسب درآمد کند. پس از روز عاشورا، روز اربعین یکی از روزهای مهم در دنیای تشیع است که مردم برای سوگواری امام حسین (ع) گاهی در قالب کاروان‌های پیاده راهی کربلا می‌شوند. زوار حدود ۱۰ روز در عتبات عالیات، کربلا، نجف، سامرا و کاظمین اقامت خواهند کرد.

و اما در مورد کسبه کربلا… برخی از فروشندگان دوره‌گرد و دست‌فروشند و برخی مغازه‌دار و صاحب ملک تجاری. بسیاری از فروشندگان دوره‌گرد نیز از شهرهای دیگری مانند نجف یا شهرهای دورتری مانند بابِل به کربلا می‌آیند تا کالاهای خود را بفروشند و پول دربیاورند. گاهی اوقات نیز بدون هیچ هزینه‌ای به دستور مقامات عراق و سازمان زیارت عتبات خدمات رایگان به زوار ارائه می‌دهند، مثلاً برای آنها محل استراحت، غذا یا نوشیدنی در مواکب مشخصی مهیا می‌کنند.

برخی از فروشندگان به زاور چیزهایی که نیاز دارند را می‌فروشند؛ چیزهایی مانند پرچم، روسری، کفش، جوراب یا دمپایی. برخی دیگر نیز سوغات یا اسباب بازی می‌فروشند تا زوار دست خالی به خانه باز نگردند. بعضی از زوار بر این باورند با این که همان کالایی که از دست‌فروشان می‌خرند را دقیقاً می‌توانند از شهر یا کشور خودشان هم تهیه کنند اما چیزی که از کربلا می‌خرند به نوعی متبرک است و برایشان خوش‌یمن خواهد بود.

فروشندگانی که فرصت‌طلب هستند یک جا ساکن نمی‌شوند تا انتظار مشتری را بکشند. آنها در جاده‌ها و مسیرهای عبور زوار مدام در حرکتند و بساط خود را دقیقاً در همان جاهایی پهن می‌کنند که محل ورود زوار به کربلا و نجف اشرف است.

چهارراه‌ها و تقاطع‌ها بهترین مکان‌ها برای فروش است. بسیاری از فروشندگان از مسیری که جاده طویریج به کربلا می‌رسد، یعنی در تقاطع ابراهیمیه، بساط خود را پهن می‌کنند. هر چه را که فکر می‌کنید در بساط فروشندگان دوره‌گرد پیدا می‌شود. از اسباب‌بازی تا گل، عطرها و اسانس‌های مذهبی، روسری، لباس، پرچم و حتی کاپشن. نوحه و آهنگ‌های مذهبی نیز از طریق بلندگوها پخش می‌شود تا زواری که در حال عبورند در صورت تمایل سی‌دی‌های آنها را تهیه کنند.

چه سوغاتی از کربلا بخریم؟

• پودر معطر بخور و دستگاه بخور عود که رایحه‌های متفاوت و خوبی دارد، هوای محیط را خیلی گرم و مثبت می‌کند و آرام‌بخش است.

• رومیزی، رو مبلی، رو تختی و قالیچه در طرح‌ها، رنگ‌ها و کیفیت‌های مختلف
• کیف دوشی و کیف دستی چرم دست‌ساز، اجناس آنتیک، صنایع دستی و عتیقه مثل گلدان، جاشمعی، ظروف باکیفیت از بازار شورجه

• دشداشه که لباس بلندی تا روی پا است و پر از نقش و نگارهای سنتی و زیبای دست‌دور یا چاپی است. دشداشه یکی از لباس‌های سنتی در عراق است که بسیار از فرهنگ‌های خاورمیانه را جذب خود می‌کند و سوغات بسیار شگفت‌انگیزی است.

• روغن‌ها، اسانس‌ها و عطرهای طبیعی؛ پر طرفدارترین اسانس‌ها اسانس گل رز و یاس است که در ویال‌های کوچک و جیبی ریخته می‌شوند تا بر بدن مالیده شوند.
• شیرینی، میوه‌های خشک و آجیل؛ شیرینی‌های اینجا تقریباً شبیه ترکیه است و در بقیه کشورهای عربی نیز چنین شیرینی‌هایی رواج دارد که خیلی ظاهر زیبا، خوشمزه و هوس‌برانگیزی دارند. علاوه بر این تاریخ انقضای آنها نیز طولانی است. هر نوع آجیل و مغزی که می‌خرید یادتان باشد که عراق مهد شیرینی‌جات و تنقلاتی است که با خرما تهیه می‌شوند و بیشتر آنها حاوی خرما و ادویه‌های گرمی مانند دارچین، زنجبیل و ادویه‌های خاص عربی هستند.

• آثار هنری، صنایع دستی و کتاب؛ نقاشی‌های روغنی، مجسمه‌ها و تابلوهای پلی‌استر، فلزات کنده‌کاری شده، تصاویر مذهبی و مقدس از دیگر چیزهایی هستند که می‌توان از کربلا خرید.

• حلقه‌های نقره با نگین‌های سنگی برای مردان؛ مردانی که عاشق حلقه‌های نقره با سنگ‌های تزیینی بزرگ هستند دست خالی از این بازار باز نمی‌گردند. هر سلیقه‌ای که داشته باشید می‌توانید حلقه نقره مخصوص خودتان را پیدا کنید. زیرا یافته‌های علمی حاکی از آن است که طلا برای مردان مضر است.

• طلا برای زنان؛ با این که طلا برای مردان مضر است اما برای زنان نیست! کربلا معدن طلاست. اگر از هر زنی بپرسی که چرا طلا می‌خری، خواهد گفت که “برای زیبایی و ذخیره پول”. تقریباً تمامی زنان عرب طلا بر دست و گردن خود دارند و هر که وارد بازار طلای کربلا می‌شود، چشمانش از برق طلا خیره شده و ناخودآگاه برای خرید وسوسه می‌شود.