اگر از اعضای شبکه اجتماعی فیس‌بوک باشید لابد تا کنون در این موقعیت آشنا بوده‌اید که چیزی بنویسید٬ نیمه کاره رهایش کنید٬ فکر کنید و از انتشارش منصرف شوید و به جای کلیک بر دکمه انتشار٬ نوشته خود را "دیلیت" (حذف) کنید. اما آیا تا کنون خود از پرسیده‌اید که آیا فیس‌بوک توانایی آن را دارد نوشته‌های پست نشده (انتشار نیافته) شما٬ همان‌هایی را که نیمه‌کاره یا کامل از انتشارشان منصرف شده‌اید٬ بخواند و آرشیو کند؟
اگر از کاربران سرویس ایمیل گوگل٬ جی‌میل (gmail) باشید٬ حتما متوجه شده‌اید که به هنگام نگارش ایمیل نوشته‌های شما خودبه‌خود ذخیره شده و حتی اگر از ارسال آن نیز صرف‌نظر کنید می‌توانید نسخه خام ایمیل خود را در بخش "پیش‌نویس‌ها" (drafts) ببینید که در آن‌جا آرشیو شده است.
حالا بر اساس اطلاعاتی که از سوی دو تن از کارکنان کمپانی فیس‌بوک منتشر شده است مشخص شده که فیس‌بوک نیز از امکانات فنی‌ای نظیر جی‌میل برخوردار است و نوشته‌های شما همان لحظه که در حال تایپ آن هستید٬ و فارغ از انتشار یا کنسل کردن انتشار٬ توسط فیس‌بوک جمع‌آوری می‌شوند.
فیس‌بوک این اقدام را که کاربر چیزی می‌نویسد و از انتشار آن صرف‌نظر می‌کند "خودسانسوری" تلقی کرده و در مقاله‌ای که توسط دو تن از کارکنان‌اش انتشار یافته به آن پرداخته است.
به گزارش "اسلیت"٬ ساویک داس٬ دانشجوی دکترا و کارآموز بخش نرم‌افزار کمپانی فیس‌بوک٬ و آدام کرامر٬ متخصص داده‌پردازی در فیس‌بوک٬ مقاله‌ای از مطالعات خود درباره رفتارهای خودسانسورگر پنج میلیون کاربر انگلیسی‌زبان فیس‌بوک منتشر کرده‌اند.
مقاله آن‌ها مشخص می‌کند که فیس‌بوک بر افکار شما حتی بدون انتشار نظارت دارد.
مطالعه داس و کرامر از تحلیل استتوس‌های منتشرنشده یا نوشته‌ها روی صفحه دیگران که فرد در نهایت از انتشار آن خودداری کرده و همچنین کامنت‌های پیش از انتشار حذف شده بر پست‌های دیگران به دست آمده است.
هنگام نوشتن در فیس‌بوک٬ این شبکه اجتماعی کدهایی را به مرورگر شما ارسال می‌کند و این کدها به صورت اتوماتیک آن‌چه را که شما تایپ می‌کنید را تحلیل می‌کند و به فیس‌بوک گزارش می‌دهد.
وضعیت حریم شخصی کاربران
هنوز مشخص نیست واکنش فعالان و موسسات حمایت حریم شخصی آنلاین به این موضوع چه خواهد بود. چرا که بر اساس قوانین حریم شخصی در فیس‌بوک٬ در بخشی با عنوان "Information we receive and how it is used" مشخص می‌شود که فیس‌بوک تنها اطلاعاتی را که شما برای انتشار انتخاب می‌کنید یا با دیگران تعامل می‌کنید، جمع‌آوری می‌کند.
اما چیزی موید این‌که فیس‌بوک محتوایی را که شما نهایتا تصمیم گرفته‌اید منتشر نکنید نیز آرشیو می‌کند گفته نشده است. ممکن است نوشتن و پاک کردن از سوی فیس‌بوک نوعی تعامل که در بخش حریم شخصی درباره آن صحبت کرده شمرده شود، ولی به نظر نمی‌رسد کاربران فیس‌بوک نیز چنین برداشتی را داشته یا هنگام نوشتن و پاک کردن و پیش از انتشار انتظار داشته باشند که رفتارهایشان در حال ثبت باشد.
البته داس و کرامر در مقاله خود ادعا می‌کنند که اطلاعات فیس‌بوک محدود به این است که آیا خودسانسوری صورت گرفته یا خیر٬ و دربرگیرنده محتوا نمی‌شود به این معنا که فیس‌بوک اطلاعی از موضوع انتشار نیافته ندارد و تنها می‌داند که این امر اتفاق افتاده است.
اما یک نماینده‌ی فیس‌بوک به اسلیت می‌گوید که این گزینه که فیس‌بوک از محتوا هم مطلع شود از نظر فنی ممکن است. امری که ظاهرا فیس‌بوک هم از آن امتناعی ندارد.
داس و کرامر در مقاله خود نوشته‌اند که تا این‌جا برایشان مشخص شده که چه میزان و کجا خودسانسوری صورت گرفته و حالا وقت آن است که تحلیل کنند که چه چیزی و چرا مورد خودسانسوری قرار گرفته است.
این جمله تاییدی ست بر تمایل فیس‌بوک برای خواندن محتوای آن‌چه کاربر پس از نگارش از انتشار آن منصرف شده است.
اقدام فیس‌بوک حتی از آن‌چه آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) انجام داده و اطلاعات در گردش کاربران در بسیاری از نقاط دنیا را خوانده است عمیق‌تر است، چرا که آژانس ظاهرا تنها به اطلاعات منتشر شده دسترسی داشته اما فیس‌بوک حتی پیش از انتشار اطلاعات را جمع‌آوری می‌کند.
با این‌همه بحث داس و کرامر این است که خودسانسوری بد است، چرا که از تولید محتوا که اساس کار فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی‌ست جلوگیری می‌کند. بنابراین فیس‌بوک به تحلیل خودسانسوری کاربران خود نیاز دارد تا آن‌ها را به شیوه‌های مختلف وادارد یا شرایطی را مهیا کند که خودسانسوری کم‌تری انجام دهند و حیات فیس‌بوک از این طریق تامین باشد.
منبع: DW.DE
