امروز، پمپئی با تبدیل به بزرگترین سایت باستانشناسی و حفاری، دریچهای بهسوی تمدن روم و ساکنان این شهر باستانی باز کرده است.
دقایق زندگی ساکنان پمپئی، مدفون شده در زیر تپهای از خاکستر و سنگ حفظ شده است؛ از کاسهای انجیرِ گرفته تا نصف قرص نان، بههمراه گنجینههای هنری از میراث غنی فرهنگی روم باستان.
یکیاز این گنجها، مجسمه‌ی برنزی بزرگی از زنی جوان است که با مس و نقره تزئین شده و چشمهایش با استخوان و شیشههای رنگی منبتکاری شده است. این مجسمه یکیاز معدود مجسمههای برنزی رومی است که در زمان سقوط امپراطوری رُمم از ذوب شدن و تبدیل به اسلحه جان سالم بهدر برده است.
پرترههای بسیاری – نقاشی، موزائیک و مجسمه- از رومیهای ثروتمند، قهرمانان و موجودات اساطیری باقی ماندهاند که بسیاری از آنها بدون نقص و دستنخورده هستند.
این تنها برخی از نمایش آثار دیدنی و جذاب موزهی «انتریو» در نمایشگاهی به نام «پمپئی: در سایهی آتشفشان» است.
دستبندی از طلا در قالب مار. (سازمان میراث باستانی شهر ناپل ایتالیا)
یخ زده در زمان
هر ساله، میلیونها نفر از شهر پمپئی بازدید میکنند تا بتوانند این شهر باستانی را بهتر بشناسند؛ شهری که تبدیل به موزهای زنده از زندگی مردم روم باستان شده است.
با این حال، این شهر تنها زندگی ثروتمندان را آشکار نکرده است. آتشفشان، انواع متنوعی از سبکهای زندگی را حفظ کرده است؛ از مغازهی آهنگری و گرافیتیهای روی دیوار گرفته تا تبلیغات بیپردهی نبردهای گلادیاتوری.
یکی از این گرافیتیها که بر آرامگاهی حک شده، بهنظر بهتازگی کشیده شده است. شخص با قدم زدن در این نمایشگاه، احساس میکند اشیا در زمان منجمد شدهاند؛ گویی تا دیروز استفاده میشدهاند؛ قاشقهای نقرهای، لیوانهایی که بهراحتی در یک فروشگاه یافت میشوند، جواهرات زیبا و طلسمهای حفاظتی کودکان.
در این نمایشگاه، بازدیدکنندگان میتوانند با پوشیدن توگا (پوشاک روم باستان)، عکس بگیرند. کودکان میتوانند در ماکتی از بازار خرچنگ، میوه و سبزیجات که در سبدهایی آویزان هستند، بازی کنند. همچنین در این نمایشگاه سفرهای کوتاهی ازطریق گالری عکس برای بازدیدکنندگان فراهم شده است.
تصویری زنده از یک تراژدی
این نمایشگاه به ما یادآوری میکند که باوجود اینکه این کشف باستانی با لذت و شادی همراه است اما پمپئی شهری است که یک فاجعهی طبیعی در آن رخ داده و ساکنانش در طول یک شب کشته شدهاند.
بسیاری از ساکنان این شهر که پوشیده از لایههای خاکستر و سنگ هستند، به همان شکلی که در زمان مرگ بودهاند، حفظ شدهاند. باستانشناسان در قرن نوزدهم میخواستند فضاهای خالی باقی مانده در اجساد را با گچ پر کنند تا حالت زمان مرگ آنها حفظ شود.
نسخههایی از این بقایای گچی برای نمایش در نمایشگاه ROM به تورنتو آورده شد. این پیکرهای گچی بسیار واقعی بهنظر میرسند و تصویر واضحی از این تراژدی را بهنمایش میگذارند. این پیکرها شامل اعضای کل یک خانواده و حتی یک سگ نگهبان است.
آتشفشان، انواع متنوعی از سبکهای زندگی را حفظ کرده است؛ از مغازهی آهنگری و گرافیتیهای روی دیوار گرفته تا تبلیغات بیپردهی نبردهای گلادیاتوری.
بازدیدکنندگان، مجذوب شکوه و جلال این تمدن باستانی در میان جریان آب چشمهها، جادههای آسفالت شده و تئاترهای این شهر میشود. با اینحال بازدید از آخرین اتاق نمایشگاه که شامل پیکرهای گچی دراز کشیدهی قربانیان در آخرین لحظات زندگیشان است، با اندوه همراه است . اکنون، پمپئی چه داستانی برای گفتن دارد؟ ساکنین پمپئی، ۲۰۰۰ سال بعد چه چیزی به ما میآموزند؟
«جانت کادینگ»، مدیر این نمایشگاه در مصاحبهای مطبوعاتی اظهار داشت: «باوجود بلایای طبیعی که اغلب در سراسر جهان درحال وقوع است، پمپئی ارتباطی تاریخی با زندگی امروز ما دارد.»
باوجود فنآوریهای پیشرفتهی امروز، این سئوال برای انسان ایجاد میشود: آیا ما برای مقابله با بلایای طبیعی آمادگی بیشتری نسبت به ساکنین پمپئی داریم؟ و یا اینکه آیا این تراژدی یک فاجعهی طبیعی است یا مجازاتی ازسوی خدایانی که در جهان باستان به آنها باور داشتند؟
شاید پاسخ به این سئوالها فراتر از درک ما باشد، اما یک حقیقت مسلم وجود دارد: زمانیکه فاجعه رخ داد، مردم پمپئی همانند ما بهطور عادی زندگی میکردند.
پانل سقفی با نقش مدوسا. (سازمان میراث باستانی شهر ناپل ایتالیا)
مجسمه‌ی سنگ مرمر از شاهزاده خولیو-کلودیان. (سازمان میراث باستانی شهر ناپل ایتالیا)
موزائیک یک سگ نگهبان از جنس سنگ آهک. (سازمان میراث باستانی شهر ناپل ایتالیا)
کلاه برنزی گلادیاتور. (سازمان میراث باستانی شهر ناپل ایتالیا)
مجسمه‌ی برنزی از زنی درحال بستن ردای خود. (سازمان میراث باستانی شهر ناپل ایتالیا)
