آیا گرفتن کارمزد از کارت‌خوان‌ها به سود سارقان نخواهد شد؟!

به گزارش «تابناک»، ماجرای کارمزد گرفتن از کارت خوان‌ها که مدتی به محاق رفته بود، چند روزی است ‌بار دیگر به جریان افتاده و به نظر می‌رسد قرار است‌‌این بار اجرایی شود؛ اما آیا تبعات ‌چنین تصمیمی‌ کامل تجزیه و تحلیل شده است؟

آنچه واضح است، واکنش مردم به اجرای چنین تصمیمی، دست کم در کوتاه مدت رایج‌تر شدن خرید نقدی خواهد بود؛ یعنی عده‌ای ترجیح می‌دهند ‌به جای استفاده از کارت بانکی و خرید با ‌کارت‌خوان‌ها (پوز‌ها)، پول نقد حمل و نقل کرده و خریدهای روزانه خود را به شیوه‌ای ‌انجام دهند که غیر مدرن نامیده می‌شود و مشکلاتی ‌دارد.

این بازگشت به شیوه قدیمی معاملات تا آنجا مورد استقبال قرار خواهد گرفت که می‌توان حدس زد، مبالغ بارگزاری شده در خودپرداز‌ها، خیلی زود‌تر به اتمام برسد و رجوع دوباره مردم به آن‌ها، صف انتظار برای دریافت پول را رونقی دوباره ‌بخشد و حتی در شهرهای کوچک‌تر و در ایامی چون تعطیلات پایان هفته یا مناسبت‌ها، مشکلات زیادی به همراه آورد.

این حدس زمانی تقویت می‌شود که می‌بینیم بسیاری از خریدهای روزمره مردم، به ویژه در شهرهای بزرگ، در سال‌های اخیر به نقل و انتقال الکترونیک پول (با استفاده از کارت‌های بانکی و کارتخوان‌های نصب شده در فروشگاه‌های ریز و درشت) سوق داده شده و کارکردهای پول نقد به خرید اقلام کوچک، هزینه‌های حمل و نقل و برخی امور خرد تقلیل یافته است و دریافت کارمزد از خرید با کارت خوان‌ها، می‌تواند این شرایط را دستخوش تغییراتی گسترده کند.

اگر کمی عمیق‌تر به ماجرا نگاه کنیم، آنچه در این میان جالب توجه به نظر می‌رسد، تغییر رویکرد حاکمیت به این مقوله است که ظاهرا تا به امروز بر مبنای تشویق مردم به استفاده از کارت‌های بانکی بود و شاهد آن را به وضوح در تبلیغات گسترده و رنگ به رنگ بانک‌های مختلف می‌شد دید و حالا ـ خواسته یا ناخواسته ـ در مسیر مخالف قرار گرفته و به تشویق مردم به استفاده از پول نقد شباهت بیشتری دارد.

اینجاست که برخی کار‌شناسان اقتصادی معتقدند،‌‌ همان گونه که رایج شدن کارت‌های بانکی به کاهش حجم نقدینگی در جامعه کمک کرد و مبادلات پولی را به مجاری بانکی سوق داد، اخذ کارمزد از خرید با کارت خوان‌ها، می‌تواند معکوس عمل کرده و نگرانی‌هایی را به وجود آورد؛ اما این تنها یک بخش از ماجراست.

کافی است، افزایش نقدینگی در جامعه در پی اخذ کارمزد خرید با کارت‌خوان‌ها را از منظر امنیتی مورد توجه قرار داده و حقایق تلخی چون افزایش سرقت‌های خرد، کیف زنی، کف زنی را ـ که به گفته مسئولان انتظامی کشور، ناشی از شدت گرفتن مشکلات اقتصادی است ـ ‌کنار آن بگذاریم تا به این نتیجه برسیم که افزایش نقدینگی در جامعه، مردم را به اهداف چرب‌تری برای سارقان خرد تبدیل خواهد کرد و احتمالا به رشد پرونده‌های سرقت منجر خواهد شد.

این گزاره زمانی نگران کننده‌تر به نظر می‌رسد که به جزئیات پرونده‌های زورگیری دقیق‌تر شده و جسارت زورگیران در اخذ رمزهای کارت‌های بانکی در موارد متعدد را مرور می‌کنیم؛ با این حساب می‌توان پرسید آیا شایسته‌تر آن بود که برای افزایش امنیت سرمایه نهفته در پس کارت‌های بانکی، کاری کنیم ‌یا به بی‌ارزش کردنشان همت ‌گماریم؟

اینجاست که به نظر می‌رسد دریافت کارمزد از کارت خوان‌ها، در مقابل مزیتی که دارد ـ و البته سود آن به جیب مردم سرازیر نمی‌شود ـ‌معایب بسیاری می‌تواند‌ داشته باشد که برخی از آن‌ها به شدت نگران کننده است؛ عیب و اشکالاتی که اگر از تأثیرات آن بر اقتصاد و نظام بانکی صرف‌نظر کنیم، سهم آن در افزایش سرقت‌های خرد آنقدر نگران کننده به نظر می‌رسد که توقع داشته باشیم، مسئولان امنیتی و انتظامی پا به میدان گذاشته و نسبت به عواقب دریافت کارمزد از کارتخوان‌ها ابراز نگرانی کنند!