هر نسل تازه اسمارت‌فونها با مشخصات فنی بالا تر و قابلیتهای تازه تری به میدان می‌آیند. قدرت پردازش، اندازه باطری و رزولوشن صفحه نمایش هر ساله رشد چشمگیری دارند. این قابلیها معمولا بیش از همه به تیتر اخبار تبدیل می‌شوند. ولی در این میان قهرمانی خاموش به فراموشی سپرده می‌شود، که می‌تواند بزرگترین تفاوت ها را در کارآیی واقعی موبایل رقم زند: RAM یا حافظه دسترسی تصادفی.
رم چیست؟
تمام فایل هایی که سیستم عامل موبایل شما را راه می اندازند، و همچنین تمامی اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها، موسیقی، عکس و ویدئوها در حافظه ذخیره‌سازی داخلی یا جانبی دستگاه تان ذخیره می‌شوند. (در کامپیوترها فضای ذخیره سازی را هارد درایو می‌نامیم) هرگاه بخواهید به یکی از این فایل ها دسترسی داشته باشید، آنها از فضای ذخیره سازی فرا خوانده شده و توسط پردازنده یا CPU دستگاه غربال و وارسی می شوند تا به شکل مناسبی سازماندهی شده و به شکل قابل فهم برای دیگر سخت افزارها تبدیل گردند.
مثلا شما می خواهید یک ویدئو را تماشا کنید. فایل ویدئو از فضای ذخیره سازی فراخوانده شده و به سمت پردازنده ارسال می گردد. در آنجا به بخش‌های کوچکی شکسته شده و به زبان باینری ترجمه می گردد. سپس این اعداد باینری به سمت اجزا صوتی و ویدئویی موبایل ارسال می شوند. زیرا تمامی قطعات دیجیتال به زبان باینری صحبت کنند و قبل از پردازش فایل، اطلاعات اصلی آن هیچ معنایی برای سخت افزار موبایلتان ندارند آنها را نمی فهمند. سرانجام این اطلاعات به شکل پیکسل روی نمایشگر به نمایش در می‌آیند و امواج صوتی هم از اسپیکرها خارج می شوند.
البته این تفسیری بسیار ساده و ابتدایی است، اما می تواند ایده عمومی نحوه کارکرد موبایل را به خوبی شرح دهد و بگوید هنگامی فایلها از فضای ذخیره‌سازی به سوی پردازنده ارسال می شوند، چه اتفاقی می افتد. اما RAM چه با نقشی در این بازی ایفا می‌کند؟
خب، رم همانند یک قیف عمل می‌کند که میان راه حافظه ذخیره سازی موبایل و cpu قرار گرفته است. اگر بخواهیم به شکل ساده‌تری داستان را شرح دهیم، رم همچون زنجبر محدود کننده بیرون سالن کنسرت است که مردم را به نوبت ردیف کرده و داخل می فرستند. در حالی که سی پی یو همان سالن کنسرت است.
«فایل ها» درون رم به انتظار می‌ایستند تا وارد CPU شوند.
هنگامی که فایلها درون رم به صف می‌ایستند، به شکل بهینه‌ای برای ورود به سی پی یو به سریع ترین و موثرترین شکل ممکن آماده می‌گردند. اگر بخواهیم همان شیوه مقایسه سالن کنسرت را ادامه دهیم، باید بخش‌های حافظه ذخیره‌سازی را همانند خانه‌ها و آپارتمان‌های سطح شهر در بیرون سالن کنسرت در نظر بگیریم. برخی افراد (فایل ها) باید مسافت زیادی را طی کنند تا به سالن کنسرت برسند. برخی هم دقیقا کنار سالن کنسرت زندگی می‌کنند. اما هنگامی که همگی به صفحه انتظار می‌رسد باید لحظه ای کوتاه قبل از ورود به سالن صبر کنند.
چرا RAM برای عملکرد روزمره موبایل مهم است؟
هنگامی که فاکتورهایی چون سرعت و کارایی رم یکسان باشند (که معمولا در هر نسل ابزارهای الکترونیک اینگونه است) آنگاه به سادگی با داشتن رم بیشتر، دستگاه شما اغلب کارکرد بهتری خواهد داشت. اگر مسیر ورودی سالن کنسرت چهار لاینه باشد و ۴ نفر مسئول جمع‌آوری بلیط باشد، بدون شک ورود به سالن بسیار سریع تر خواهد بود. در تلفنهای هوشمند معمولا لازم است تعداد زیادی فایلهای مربوط به سیستم عامل دائما درون رم فعال باشند. در غیر این صورت هنگامی که دکمه هوم موبایلتان را می‌فشرید، در لحظه با تاخیر و کندی بسیار طولانی روبرو می‌شوید، تا تمامی فایل های مورد نیاز از درون فضای ذخیره سازی احضار شده و به رم یا پردازنده منتقل گردند.
این گونه است که سیستم‌عامل به تنهایی مقدار بسیار زیادی از رم را اشغال می کند. اما با این کار قابلیت مولتی تسکینگ یا چند وظیفگی را برای تان بر مغان آورده و سرعت کارها را چندین برابر می‌کند. هنگامی که با دو اپلیکیشن مشغول کار هستید و می‌خواهید دائما میان آنها جابجا شوید، اصلا مطلوب نیست که هر زمان یکی را ترک می گویید تا سراغ دیگری بروید اسمارتفون آن را به طور کامل از رم بیرون بریزد. زیرا علاوه بر اینکه ممکن است عملیات در حال اجرا متوقف شود، به دلیل نیاز به فراخوانی کامل دوباره فایل های آن از فضای ذخیره سازی، باز شدن دوباره برنامه با تأخیر مواجه خواهد شد. و این احساس به شما دست می دهد که موبایلتان آن ضعیف و کند است.
خب، پس چرا برای موبایل مقدار بسیار بسیار زیاد رم را در نظر نمی‌گیرند تا تمامی برنامه ها درون آن بارگذاری شوند، به گونه ای که تقریبا نیازی به فضای ذخیره سازی نداشته باشیم؟ آیا اینگونه همه چیز بسیار سریعتر نخواهد بود؟ در واقع، بله این گونه می تواند باشد.
اما چنین چیزی به دلایل متعددی غیر ممکن است. در این میان به مواردی چون قیمت بالای رم و این حقیقت که پردازنده‌های فعلی تنها می‌توانند تا مقدار معینی رم را پشتیبانی کنند، می‌توان اشاره کرد. به جز این باید گفت که تقریباً همیشه رم بیشتر بهتر است.
به عنوان مثال می‌توان به OnePlus 3 اشاره کرد. این محصول اسمارت فونی مقرون به صرفه و نسبتا ارزان است که تقریبا نصف پرچم‌داران هم نسل خود قیمت‌گذاری شده است. اما وان پلاس ۳ در آزمون‌های کارایی عملکرد روزانه (مانند آنچه در ویدئوی زیر می بینید) گوی سبقت را از بسیاری نمونه های گران قیمت بوده است. اما چرا؟ زیرا این اسمارت فون ۶ گیگابایت رم دارد، در حالی که تمام اسمارت‌فون‌های هم نسلش از میزان رم ۴ گیگابایتی یا کمتر بهره می برند.
همانطور که در ویدیوی بالا می‌بینید، هنگامی که آزمونگر کاری را برای بار دوم روی وان پلاس ۳ انجام می‌دهد سرعت این اسمارتفون واقعا خیره کننده است. دفعه اول باز کردن تمام اپلیکیشن ها و بازی های نصب شده روی این اسمارت فون یک دقیقه و ۳۱ ثانیه طول می کشد. در این مرحله فایل های مربوط به هر اپلیکیشن از فضای ذخیره‌سازی فراخوانده شده و به رم منتقل می شوند. اما دفعه دوم همان اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها تنها در ۲۶ ثانیه باز می شوند، زیرا وان پلاس ۳ تمام فایل های مورد نیاز را در رم ۶ گیگابایتی خود جای داده و آنها را همان جا نگه داشته است. و به طور خلاصه باید گفت داشتن رم بیشتر به این معنی که دستیابی به فایلهای مورد نیازتان بهینه شده و سریعتر آماده پردازش در CPU خواهند شد. البته این زمان نسبی است و باید نسبت به میزان رم کمتر روی اسمارت فون های مشابه سنجیده شود. و هنگامی که داستان درباره مولتی تسکینگ باشد، رم به تنهایی مهم‌ترین فاکتوری است که باید مورد توجه قرار گیرد.
اسمارت فون بعدی‌تان باید چه میزان رم داشته باشد؟
تمامی اسمارت فون های پرچمداری که قرار است در سال ۲۰۱۷ راهی بازار شوند، عموما به پردازنده اسنپ‌دراگون ۸۳۵ مجهز هستند. حداقل در آمریکا دلیل استفاده گسترده از اسنپ دراگون این است که شرکت کوالکام مجموعه گسترده ای از پتنت‌های اختصاصی در زمینه های گوناگون (از جمله ارتباطات موبایلی و انتقال داده ها) را در اختیار دارد که اپراتورهای موبایل آمریکایی برای ارائه خدمات به آنها نیاز دارند. پس در حال حاضر اسنپ‌دراگون ۸۳۵ سریعترین پردازنده موجود است که با اپراتورهای AT&T، ورایزن، اسپرینت، تی‌موبایل و بسیاری دیگر سازگار است.
این موضوع باعث می شود تمام بازیگران دنیای موبایل در سال ۲۰۱۷ نسبتا از قدرت پردازشی یکسانی برخوردار باشد. اما داستان رم چگونه است؟ احتمالا به لطف قابلیت جدید اسنپ‌دراگون ۸۳۵، در این زمینه هم مشکلی نخواهیم داشت.
برخلاف برترین پردازنده های ۲۰۱۶ که حداکثر از ۶ گیگابایت رم پشتیبانی می‌کردند، اسنپ دراگون ۸۳۵ تا ۸ گیگابایت رم را به رسمیت می‌شناسند. این یعنی ظرفیت رم اسمارتفون ها نسبت به سال قبل تا ۳۳ درصد افزایش خواهد یافت. و احتمالاً فاکتور رقابتی اصلی در زمینه کارایی و عملکرد موبایل های ۲۰۱۷ همین مورد خواهد بود.
قرار است گلکسی اس ۸ با ۶ گیگابایت رم عرضه شود. از سوی دیگر شایعات حاکی از آن است که اچ تی سی ۱۱ قرار است با ۸ گیگابایت رم راهی بازار گردد. اگر شایعات داشته باشند و بقیه مشخصات این دو یکسان باشد، از هم اکنون با اطمینان می توان گفت که در تستهایی مانند ویدیو ی بالا، پرچمدار اچ تی سی برنده میدان خواهد بود.
البته سامسونگ می‌گوید سال گذشته حداکثر میزان رم اسمارت فون ها ۴ گیگابایت بوده است. پس ضرورتا لازم نیست که امسال این میزان را دو برابر کنیم، حتی اگر امکان فنی آن در دسترس باشد. در این میان به نظر می رسد ۶ گیگابایت به استاندارد ناگفته ای برای اسمارت فون های پرچمدار ۲۰۱۷ تبدیل شده است. اگرچه تعداد کمی از کارخانه ها هنوز مدعی استفاده از مقدار کمتر یا بیشتری تا مرز هشت گیگابایت هستند. اگر برنامه کاری شما به گونه ای است که اغلب از مولتی تسکینگ یا چند وظیفگی موبایلتان بهره می‌برید و همزمان مشغول کار با چندین اپلیکیشن هستید، باید حتما به دنبال یک اسمارت فونی با رم هشت گیگابایتی باشید. در نهایت اگر قصد پرداخت هزینه خرید یک پرچمدار ۲۰۱۷ را دارید به کمتر از ۶ گیگابایت رضایت ندهید!
