با علم به این که سیگار در هر شکل و شمایلی مضر و زیانآور است، اما شرکتهای تجاری به شکل غیر قابل کنترل و در حد وسیعی همچنان در زمینه سیگار و محصولاتی از این قبیل، به تبلیغات خود ادامه میدهند. در ضمن، این تبلیغات سیگارهای الکتریکی هم به اشتباه بیضرر و سالم به مردم معرفی میشود. در اینجا، همراه با مدارک و شواهد علمی به تحلیل ۴ خرافهای که در رابطه با سیگار الکتریکی وجود دارد و در بین مردم رایج شده است خواهیم پرداخت.
خرافه اول: دود سیگارهای الکتریکی سالم و پاکاند.
مایعی که در سیگارهای الکتریکی وجود دارد از نیکوتین، آب، مایع محلول و در برخی مواقع، گلیسیرین و یا الکل پروپیلین تشکیل شده است. این مایع گاهی نیز همراه با چاشنیهایی مانند روغن گالتریا مصرف میشود. این ترکیب ممکن است در ابتدا سالم و بیضرر به نظر برسد اما نه خود مایع که به مایع الکتریکی معروف است و نه سیستم انتقال آن هیچکدام مضر و یا خطرناک تلقی نمیشوند. بر اساس مطالعات صورت گرفته در این رابطه، مشخص شد که سیگارهای الکتریکی به مقدار قابل توجهی مواد شیمیایی مضر تولید میکنند. بررسیها نشان داده است که در دود یا بخار این نوع از سیگارها، فرمالدئید وجود دارد که موجب آلودگی شده و در همراهی با پروپیلین بخار میشود که ایجاد ناراحتی و سوزش در ناحیه تنفسی و چشمها را به همراه خواهد داشت. آزمایشهای فراوانی بر روی بخار انواع سیگارهای الکتریکی صورت گرفت که در نتیجه آنها مشخص شد این بخار حاوی فرمالدئید، استالدئید و استون است. هر چه مصرف کننده این دستگاه، ولتاژ سیستم انتقال مایع را بالاتر ببرد، بخار و دود خارجشده غلیظتر خواهد بود، که این بخار سرشار از نیکوتین است. محققان دریافتهاند که با بالابردن ولتاژ و زیاد شدن حرارت ناشی از آن، نسبت مضر شدن مواد شیمیایی موجود در آن نیز به همان مقدار افزایش مییابد. بخار این دستگاه با ولتاژ پایین حاوی مواد شیمیایی کمتری نسبت به تنباکو است اما میان نمونههای تستشده در زمان تولید محصول و محصولاتی که در حال حاضر در بازارها موجود هستند تغییرات زیادی صورت گرفته است.
خرافه دوم: سیگارهای الکتریکی ایمن و بیخطر هستند.
علاوه بر ماهیت مسمومکنندگی محصولات شیمیایی که در طولانیمدت به مصرفکننده ضرر میرساند، سیگارهای الکتریکی یک خطر پنهان دیگر نیز با خود به همراه دارند. زمانی که مایع نیکوتین بلعیده میشود به طرز شدیدی مسمومکننده است. گزارشهایی هم مبنی بر قورت دادن جوهر اصلی دستگاه توسط نوزادان و کودکان به طور تصادفی اطلاع داده شده است. با طعمدار کردن مایع نیکوتین، احتمال تکرار این اتفاقها نیز افزایش پیدا میکند. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، نه تنها طعمدار کردن مایع اصلی، بلکه ظاهر جلبکننده و بوی وسوسهانگیز آن نیز در جذب افراد نقش زیادی دارد. این محصول در زمان خریدن آن به اشتباه با عنوان محصولی بیضرر و ایمن معرفی میشود. اما همین محصول در صورتی که با دوز بالا مصرف شود، نه تنها دیگر بیضرر نیست، بلکه به وسیلهای مرگبار و مهلک تبدیل میشود. گزارشی مبنی بر مسمومیت یک نوزاد ١٠ ماهه با مایع نیکوتین اطلاع داده شده است. خوشبختانه نوزاد ظرف چند ساعت بهبود یافت اما مسمومیت با نیکوتین همیشه با خوششانسی همراه نیست و در برخی موارد نتایج تأسفباری به همراه خواهد داشت. یک قاشق چایخوری از مقدار استاندارد مایع نیکوتین برای کشتن یک انسان با وزن ٩٠ کیلو کافیست.
خرافه سوم: سیگار الکتریکی به ترک کردن سیگار معمولی کمک میکند.
تحقیقات فراوانی در خصوص مفید بودن یا نبودن سیگارهای الکتریکی در ترک سیگارهای معمولی صورت گرفته است. محققان گزارشاتی دریافت کردهاند که استفاده از سیگار الکتریکی سبب شده افراد تعداد کمتری سیگار معمولی در روز مصرف کنند اما موردی که اعلام شود فرد به کلی سیگار را ترک کرده باشد گزارش نشده است. بنابراین، محققان این طور نتیجهگیری کردهاند که سیگار الکتریکی موجب ترک سیگار معمولی نمیشود. علاوه بر آن، افراد غیر سیگاری نیز با وجود مواردی که قبلتر ذکر شد، بیشتر به سمت این محصول کشیده شده و گرفتار آن میشوند.
خرافه چهارم: بخار سیگار الکتریکی برای اطرافیانی که در معرض آن هستند مضر نیست.
از نکات اصلی در فروش موفقیتآمیز سیگارهای الکتریکی ذکر این نکته است که بخار ناشی از این دستگاه برای اطرافیان مضر نخواهد بود. بنابراین، این دستگاه در همه اماکن قابل استفاده است. همچنین، گفته شده است مسمومیت ناشی از مواد شیمیایی موجود در سیگارهای الکتریکی از مسمومیت سیگارهای معمولی بسیار کمتر و تقریباً ناچیز است. اما محققان دریافتهاند مواد شیمیایی موجود در هر دو نوع سیگارها با هم برابر است و به یک اندازه به ریهها ضرر میرسانند.
سازمان غذا و دارو به مراکز و عاملین تولید و فروش محصولاتی از این قبیل، قوانین و مقرراتی اعلام کرده است که در صورت نهایی شدن آنها، خطرات و عوارض ناشی از مصرف آنها کاهش یافته و آمار بیماری و مرگ و میر نیز به همان نسبت کمتر میشود. یک مورد از این قوانین اعمال محدودیت سنی استفاده از سیگارهای الکتریکی بوده است.