زندگی در کشور استونی چگونه است

در این ویدیو کشور استونی (Estonia) را از نظر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مورد بررسی قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.

جمهوری اِستونی (به استونیایی: Eesti) کشوری در منطقه بالتیک در شمال اروپا است. این کشور از غرب به دریای بالتیک و از شمال بهخلیج فنلاند می‌رسد و مرز شرقی آن با روسیه و مرز جنوبی آن با لتونی مشترک است. جمعیت آن ۱٬۳۱۵٬۹۴۴ نفر و پایتخت آن تالیناست. واحد پول این کشور یورو و تنها زبان رسمی این کشور استونیایی بسیار به زبان فنلاندی نزدیک است. این زبان برخلاف اکثریت زبان‌های قاره اروپا که از ریشه هندواروپایی هستند جزو زبان‌های خانواده اورالی است. استونی از کم‌جمعیت‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا است.

۶۹ درصد از مردم این کشور از تبار استونیایی و حدود ۲۵ درصد روس‌تبارند. استونی یکی از بی‌دین‌ترین مردمان جهان را دارد و بیش از ۷۰ درصد از مردم این کشور اعلام کرده‌اند که به هیچ‌یک از ادیان باور ندارند. نظرسنجی سال ۲۰۰۵ اروپایی نشان داد که تنها ۱۶۶ درصد از استونیایی‌ها به خدا باور دارند که این پایین‌ترین درصد در میان کشورهای اتحادیه اروپا است. استونی از سوی نهادهای مالی جهان به عنوان کشوری با اقتصاد پیشرفته رده‌بندی شده‌است و سازمان ملل نیز استونی را در رده کشورهای دارای شاخص توسعه انسانی بسیار بالا قرار می‌دهد. استونی از نظر آزادی مطبوعات، آزادی اقتصادی، آزادی سیاسی و آموزش در سطوح بالای جهانی قرار دارد. استونی در زمان شوروی نیز در میان جمهوری‌های آن اتحادیه بالاترین سرانه تولید ناخالص را داشت.

در درازای چند سده اخیر، کشورهای گوناگون از جمله دانمارک، سوئد، لهستان، روسیه هرکدام برای مدتی بر این کشور مسلط بودند اما پس از شکست روسیه تزاری در جنگ جهانی اول و انقلاب بلشویکی در روسیه، استونی توانست استقلال خود را از روسیه به دست آورد. جمهوری مستقل استونی تا سال ۱۹۴۰ دوام یافت اما براساس توافق پنهانی جوزف استالین با آدولف هیتلر برای تقسیم بخش‌هایی از اروپا، به اشغال نیروهای شوروی درآمد و پس از آغاز جنگ بین شوروی و آلمان در سال ۱۹۴۱۱، توسط نیروهای آلمانی اشغال شد. شکست آلمان در جنگ دوم به تسلط مجدد شوروی منجر شد که تا فروپاشی اتحاد شوروی در سال ۱۹۹۱ و اعلام استقلال جمهوری استونی ادامه یافت.

استونی در سال ۲۰۰۴ به اتحادیه اروپا پیوست و به عضویت سازمان پیمان آتلانتیک شمالی – ناتو – پذیرفته شد. کشور استونی آزادترین شبکه اینترنتی دنیا را دارد.

تاریخ

گفته شده‌است که نام استونی از یک قوم باستانی به نام آئستی (Aesti) گرفته شده‌است. وایکینگ‌ها از سده هفدهم در سواحل استونی مستقر شدند. در سال ۱۲۰۲ استونی در اختیار یکی از گروه‌های شوالیه‌ای مذهبی به نام برادران شمشیر قرار گرفت که مردم استونی را به زور شمشیر مسیحی کردند.

قسمت جنوبی استونی به همراه لتونی امروزی زیر سلطه این گروه باقی‌ماند اما قسمت شمالی در بهار ۱۲۲۴ جزئی از قلمرو پادشاهدانمارک شد ولی در سال ۱۳۴۶۶ فرمانروایی این قسمت نیز به گروه «برادران شمشیر» واگذار شد.

در این زمان به‌جز شهر «رِوال» (تالین امروزی) که پایتخت بود، ده‌ها دژ نیز در استونی ساخته شد که در کنار آن‌ها به مرور شهرهایی شکل گرفتند. این شهرها به اتحادیه بازرگانی هانزا پیوسته بودند و ساکنان آن‌ها نیز بیشتر از اهالی مناطق شمالی امپراتوری آلمان بودند.

دوره معاصر

زمانی که کمونیست‌ها قدرت را در روسیه به دست گرفتند (۱۹۱۷) استونی جدا شد ولی اشغال آلمانی‌ها و دو جمله از سوی روسیه استقلال را تا ۱۹۱۹ به تعویق انداخت. در ۱۹۳۴ دیکتاتوری جایگزین دموکراسی ضعیف استونی گردید. پیمان عدم تعرض (۱۹۳۹) بین هیتلر و استالین استونی را به شوروی واگذاشت.

بزودی در ژوئن ۱۹۴۰، روسیه به بهانهٔ تحریکات دولت وقت استونی علیه نیروهای روسی مقیم، خواستار افزایش تعداد این نیروها در خاک استونی و تغییر دولت آن شد. در این دوره با پیشروی نظامی نیروهای آلمان نازی در جبهه‌های اروپای غربی، استالین به منظور تقویت مرزهای غربی، تصمیم به الحاق سه کشور بالتیک به شوروی گرفت، بویژه که واکنشی از ناحیهٔ انگلستان یا فرانسه انتظار نمی‌رفت و ضمناً اپوزیسیون چپ داخلی نیز به دلیل بحران فزاینده اقتصادی، نفوذ و قدرت فراوان یافته بود. سرانجام استونی تسلیم تهدیدات شوروی شده و در ۲۱ ژوئن ۱۹۴۰ با حضور و نظارت نمایندگان اعزامی از مسکو، یک «دولت خلقی» با اعضایی کاملاً وابسته به شوروی، زمام امور را در دست گرفت. یک ماه بعد در حالی‌که اعضای حزب کمونیست و طرفداران شوروی، مجلس استونی را نیز در اختیار داشتند، پارلمان رسماً تأسیس جمهوری سوسیالیستی استونی را اعلام و تقاضای الحاق به اتحاد جماهیر شوروی را نمود که البته در ۶ اوت ۱۹۴۰ پذیرفته شد.

از ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۴ استونی تحت اشغال آلمان نازی بود.

زمانی که سلطه شوروی دوباره تحمیل گشت (۱۹۴۵)، مهاجرت گسترده روس‌ها جایگزین ۱۲۰٬۰۰۰ استونیایی شد که کشته و یا بهسیبری تبعید شده بودند. در ۱۹۸۸ اصلاحات در شوروی به استونیایی‌های ملی‌گرا این فرصت را داد تا آشکارا فعالیت کنند. ملی‌گرایان در پارلمان این جمهوری به اکثریت دست یافتند و خودمختاری بیشتری کسب کردند و به دنبال کودتای نافرجام کمونیست‌های تندرو در مسکو (اوت ۱۹۹۱) استونی را از اتحاد شوروی خارج کردند. در سپتامبر ۱۹۹۱ شوروی استقلال استونی را به رسمیت شناخت.

روسیه بر این نکته اصرار دارد که ارتش اتحاد جماهیر شوروی سابق اروپا را از چنگ نازی‌ها آزاد کرد و رئیس جمهوری روسیه از درخواست کشورهای لتونی، لیتوانی و استونی برای عذرخواهی در مورد اقدام شوروی سابق در الحاق این کشورها خشمگین است.

دولت استونی آخرین یادبود تسلط پنجاه ساله شوروی بر این کشور را روز ۲۷ آوریل ۲۰۰۷ از پایتخت برداشت. این اقدام با اعتراض روس‌تبارهای استونی روبرو شده است. تظاهرات خشونت بار آنها دستکم یک نفر کشته و حداقل ۱۵۳ زخمی برجای گذاشت.

سیاست

نظام سیاسی استونی جمهوری پارلمانی است و رئیس جمهوری، که اختیارات اجرایی محدودی دارد، از سوی نمایندگان پارلمان برای دوره پنج ساله به این سمت برگزیده می‌شود.

پارلمان این کشور دارای یک مجلس با ۱۰۱ نماینده‌است که با رای مستقیم مردم برای دوره‌های چهارساله به عضویت مجلس انتخاب می‌شوند. مجمع ۱۰۶ نفره و رئیس جمهور با رأی تمامی افراد بالغ برای چهار سال انتخاب می‌شود. رئیس جمهور، نخست وزیر و شورای وزیرانی را انتصاب می‌کند که به مجمع پاسخگو هستند. احزاب عمده سیاسی عمده عبارت‌اند از: جبهه خلق سوسیال دموکرات، حزب لیبرال دموکرات، و حزب کمونیست.

توماس هندریک ایلوس در سپتامبر ۲۰۰۶ به عنوان رئیس جمهور جدید این کشور انتخاب شد. ایلوس در انتخابات آن سال موفق به شکست دادن آرنولد روتل، رئیس جمهور پیشین شد. هرچند نقش رئیس جمهور در استونی عمدتاً تشریفاتی است، اما آقای ایلوس قول داده‌است از آن برای افزایش وجهه کشورش در سطح بین‌المللی استفاده کند.

کشور استونی بیش از ۱۳۰ سرباز در چهارچوب نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت، آیساف در افغانستان داشت که در ولایت آشوب‌زده هلمند مستقر بودند.

با امضای توافقنامه‌ای میان آمریکا و جمهوری استونی، شهروندان استونیایی از اواخر سال ۲۰۰۸ میلادی می‌توانند بدون روادید به آمریکا سفر کنند.

جغرافیا

استونی ۴۵٬۲۲۷ کیلومتر مربع (۱۷۴۶۲ مایل مربع) وسعت دارد. استونی کوچک‌ترین و شمالی‌ترین کشور منطقه بالتیک بوده و از تعداد زیادی جزیره در ساحل جنوبی خلیج فنلاند تشکیل شده‌است. این کشور متشکل است از سرزمینی کم‌ارتفاع، که در جنوب شرق ۳۱۸۸ متر ارتفاع می‌یابد، و دو جزیره اصلی. ۲۲ درصد آن را جنگل پوشانیده‌است و از چوب آن برای کاغذ و کبریت‌سازی استفاده می‌شود. استونی، از نظر منابع طبیعی فقیر می‌باشد.

در این کشور، دریاچه‌های فراوان و جنگل‌های متراکم زیادی، به چشم می‌خورد. استونی سه رودخانه اصلی دارد به نام‌های امایوگی، پارنو و ناروا.

آب‌وهوای این کشور معتدل و مرطوب با تابستان‌های ملایم و زمستان‌های سرد است.

استونی ۵۶۱ کیلومتر مرز دارد و طول سواحل آن بسیار بیشتر از این یعنی ۳۷۹۴ کیلومتر است. در مرز شرقی استونی با روسیه، دریاچه پیپوس واقع شده و مرز شمالی را رودخانه ناروا تشکیل می‌دهد. استونی تنها در مرز جنوبی خود عارضه طبیعی مشخصی ندارد.

سطح کشور استونی کمابیش هموار است ولی در برخی سواحل آن زمین‌ها گاه با شیب زیادی از دریا بیرون آمده‌اند و در جنوب شرق کشور در پشت این سواحل نیز تپه‌زارها ادامه می‌یابند. بلندترین نقطه استونی یعنی سور مونامگی (به معنی کوه تخم‌مرغی بزرگ) که ۳۱۸۸ متر ارتفاع دارد نیز در این بخش از کشور واقع شده‌است.

در مناطق غربی و شمالی استونی صدها جزیره واقع شده که بیشتر آن‌ها غیرمسکونی هستند و از شماری از آنها در زمان شوروی به عنوان منطقه نظامی استفاده می‌شد. بزرگ‌ترین این جزایر ساره و هیو هستند که هر یک استان‌های جداگانه‌ای به‌شمار می‌آیند. از جزیره‌های کوچک‌تر مسکونی می‌توان به موهو، وورمسی، ویلساندی، آبروکا،کیهنو، و روهنو اشاره کرد.