آیا سفینه فضایی ناسا میتواند به خورشید سفر کند؟
ناسا تصمیم دارد در سال ۲۰۱۸ سفینه فضایی خود به نام Solar Probe Plus را به مقصد خورشید به هوا بفرستد که ۶ میلیون کیلومتر با زمین فاصله دارد. این سازمان در حال انجام تلاشهای بسیار زیادی است تا جوانب احتیاط را رعایت کند و از ذوب شدن کاوشگر یا سفینه خود پیشگیری کند.
بشر سفینه فضایی به کره ماه، مریخ و حتی فضاهای کهکشانی دوردست فرستاده است اما آیا میتواند به خورشید سوزان هم سفر کند؟
پاسخ مثبت است و به زودی این اتفاق خواهد افتاد.
در سال ۲۰۱۸، قرار است مأموریت سفینه Solar Probe Plus به مقصد خورشید آغاز شود. زمین ۱۴۹ میلیون کیلومتر با خورشید فاصله دارد این سفینه قصد دارد تا فاصله ۶ میلیون کیلومتری از این ستاره سوزنده سفر کند.
به گفته یکی از دانشمندان ناسا، این اولین سفر تحقیقاتی ناسا به خورشید خواهد بود. ما نمیتوانیم خیلی زیاد به سطح خورشید نزدیک شویم اما این مأموریت فضایی به اندازه کافی برای پاسخ به سؤالات مهم ما به این ستاره نزدیک خواهد شد.
اول از همه، هدف از این مأموریت پاسخ به این سؤال است که چرا سطح خورشید که فوتوسفیر (photosphere) نامیده میشود به داغی اتمسفر خورشید که کورونا (corona) نام دارد نیست. به گفته ناسا، سطح خورشید فقط ۵۵۰۰ درجه سانتیگراد گرما دارد اما جو بالای آن ۲ میلیون درجه سانتیگراد. احتمالاً شما هم فکر میکنید که باید خیلی از منبع گرما دور شده باشید که دما اینقدر سردتر شده باشد.
دوم این که دانشمندان میخواهند بدانند که چطور بادهای خورشیدی سرعت میگیرند. یکی از دانشمندان ناسا میگوید: «خورشید جریانی از ذرات باردار را در تمامی جهتها با سرعت ۱٫۶ میلیون کیلومتر در ساعت منتشر میکند.»
مردم سالهاست که بادهای خورشیدی را میشناسند و در مورد آنها اطلاعاتی دارند زیرا مشاهدات اولین به این نتیجه رسیدند که دم ستارههای دنبالهدار همیشه به سمت خورشید است؛ حتی اگر ستاره دنبالهدار در جهت دیگری سفر کند. به همین علت، گفته میشود که بادهای خورشیدی سریعتر از حرکت ستارههای دنبالهدار از خورشید منتشر میشوند.
سوم این که این مأموریت فضایی ممکن است ثابت کند که چرا خورشید گهگاه ذراتی با انرژی بسیار بالا به نام ذرات پرانرژی خورشیدی را از خود منتشر میکند که برای فضانوردان و سفینه فضایی حفاظتنشده خطرناک هستند.
محققان سعی کردند از روی کره زمین به این اسرار پی ببرند اما مشکل این است که ما ۱۴۹ میلیون کیلومتر با خورشید فاصله داریم. این فاصله پاسخ به سؤالات را سخت میکند زیرا دقیقاً نمیتوانیم بگوییم که چه اتفاقی در خورشید میافتد.
اما خب، سفر به فاصله ۶ میلیون کیلومتری از خورشید نیز با چالشهای زیادی همراه خواهد بود. چالش بزرگ، که جای تعجبی هم ندارد، گرما است. برای غلبه بر مشکل گرما، دانشمندان ناسا یک سپر از جنس کربن مرکب به قطر ۱۱٫۴ سانتیمتر طراحی کردهاند که میتواند دمای ۱۳۷۰ درجه سانتیگراد در این فاصله را تحمل کند.
علاوه بر این، کاوشگر آینده ناسا لولههای گرمایی خاصی به نام رادیاتورهای گرمایی خواهد داشت. این لولهها حرارتی که به این سپر گرمایی نفوذ میکند را به فضای کهکشان منعکس مینمایند. بنابراین، به تجهیزاتی که نسبت به گرما آسیبپذیر هستند لطمهای نمیرسد. اگر همه این محافظتها طبق انتظار پیش برود، دمای تجهیزات و قطعات کاوشگر به اندازه دمای اتاق باقی میمانند.
سفینه خورشیدی در برابر تشعشعاتی که به مدارهای الکتریکی کاوشگر، مخصوصاً بخش حافظه، آسیب وارد میکند، محافظت میشود.
این سفینه فضایی بدون سرنشین به مأموریت خود میپردازد اما اگر پول و زمان کافی وجود داشته باشد، دانشمندان ناسا احتمالاً سفینه فضایی را خواهند ساخت که بتواند یک فضانورد را بدون خطر به فاصله ۶ میلیون کیلومتری از خورشید ببرد. هزینه زندگی انسان خیلی بالاست و احتمال شکست خوردن این مأموریت بدون سرنشین نیز وجود دارد.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود سفینه فضایی Solar Probe Plus تنها شیئی ساخته دست بشر خواهد بود که به نزدیکترین فاصله به خورشید رسیده است. تا کنون، نزدیکترین سفینه فضایی به نام Helios 1 که در دسامبر سال ۱۹۷۴ به هوا رفته است توانسته تا ۴۷ میلیون کیلومتری خورشید بپیماید و Helios 2 در آوریل ۱۹۷۶ فقط ۳ میلیون کیلومتر نسبت به Helios 1 به خورشید نزدیکتر شد.
به تازگی، یعنی در آگوست سال ۲۰۰۴، کاوشگر Messenger که به اکتشاف عطارد رفته بود، توانست به فاصله ۵۸ میلیون کیلومتری از خورشید سفر کند.