بیماری HIV اولین بار حدودا‍ً ۳۰ سال پیش مورد شناسایی قرار گرفت. تا آن زمان تقریباً ۷۵ میلیون نفر در سراسر جهان به این ویروس آلوده شده بودند. آفریقای سیاه بیش از هر جای دیگری به این ویروس آلوده شده بود و از هر ۲۰ نفر یک نفر به این بیماری مبتلا بود.
طبق گفته محققان؛ این موضوع به اثبات رسیده است که ویروس HIV تاکنون حداقل ۱۳ بار از پستانداران و میمون‌ها به انسان منتقل شده است. با این حال، این محققان تأکید دارند تنها یک بار از این انتقال‌ها منجر به بیماری HIV شد که امروزه می‌شناسیم. اما این بیماری کی و کجا شروع شد؟
یکی از اساتید دانشگاه آکسفورد می‌گوید: «بیشتر تحقیقاتی که تاکنون در زمینه منشاء بیماری HIV انجام شده، رویکردی مرحله به مرحله داشتند تا تاریخ ژنتیک HIV را مشخص کنند. به همین دلیل ژنوم‌های خاص HIV جاهای مختلفی را مورد بررسی قرار می‌دادند». اما این استاد و همکارانش تصمیم گرفتند تا رویکرد متفاوتی را پیش گیرند.
وی افزود: «ما برای اولین بار تمام شواهد موجود را با استفاده از روش‌های تعیین تاریخ گونه‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم. این روش‌ها به ما اجازه دادند که به صورت آماری منشاء یک ویروس را مشخص کنیم. این یعنی ما می‌توانیم با درصد اطمینان بالایی بگوییم که بیماری HIV کی و از کجا نشئت می‌گیرد».
احتمالاً تغییرات اجتماعی و دسترسی به روش‌های نقل و انتقال باعث ایجاد بیماری HIV شده است. با توجه به این که تا پایان دهه ۱۹۴۰ سالانه یک میلیون نفر از خطوط راه آهن کینشازا استفاده می‌کردند، نقل و انتقال میان کینشازا و آفریقای مرکزی به ویژه خطوط راه آهن مهم‌ترین عامل گسترش این بیماری محسوب می‌شود.
همچنین، محققان متذکر شدند که تغییرات اجتماعی در زمینه استقلال در دهه ۱۹۶۰ احتمالاً باعث شده که این آلودگی از جوامع کوچک به جوامع بزرگ انتقال پیدا کرده و در نهایت منجر به یک بیماری همه‌گیر در سراسر جهان شود.
این گروه تحقیقاتی اظهار داشت که تحقیقات بیشتری بر روی عوامل اجتماعی مؤثر بر بیماری HIV خواهد داشت.
پریا اقدامی
