سؤال دیگری که در این مورد پیش می‌آید، این است که چرا دندان‌های عقل مدت طولانی پس از دندان‌های دائمی رشد می‌کنند؟ رشد دندان از اولین دندان کودک گرفته تا دندان‌های دائمی، یک روش سازمان‌دهی شده دارد که طی چندین سال اتفاق می‌افتد. اولین دندان آسیاب حدوداً در سن ۶ سالگی و دومین دندان آسیاب در سن ۱۲ سالگی رشد می‌کنند. دندان‌های عقل که در سن ۱۰ سالگی رشدشان آغاز می‌شود، سومین سری از دندان‌های آسیاب هستند. این دندان‌ها در سن ۱۷ تا ۲۵ رشد خود را کامل می‌کنند. در این سنین افراد باهوش‌تر می‌شوند. به همین دلیل نام این دندان‌های آسیاب، دندان عقل گذاشته شده است.
برخی افراد اصلاً دندان عقل در نمی‌آورند. افرادی که دندان عقل در می‌آورند، ممکن است بین ۱ تا ۴ دندان عقل داشته باشند. در برخی موارد، این تعداد ممکن است بیشتر از ۴ دندان شود.
به مرور زمان فک انسان کوچک‌تر شده است. زمانی که دندان عقل در می‌آید، معمولاً دندان‌های اطرافش جایش را تنگ یا مسدود کرده‌اند. همچنین اگر دندان عقل نصفه در آید، غذا در لابه‌لای آن گیر می‌کند و باعث رشد باکتری و احتمالاً عفونت می‌شود. گاهی هم دندان عقل در زیر لثه پنهان می‌ماند. در این صورت ممکن است مشکلاتی نظیر فشار یا حرکت دندان‌های دائمی به وجود آید. در برخی موارد نیز ممکن است در اطراف دندان عقل کیستی ایجاد شود. این کیست‌ها منجر به تخریب استخوان، گسترش فک یا آسیب به دندان‌های اطراف می‌شوند.
دندان‌های عقل برخی افراد همانند دندان‌های دیگر به خوبی کار می‌کنند و در نتیجه نیازی به جراحی یا کشیدن این دندان‌ها نیست.
طبق یک تحقیق، هر سال پنج میلیون نفر، ده میلیون دندان عقل می‌کشند که بیش از ۶۰ درصد این کشیدن‌ها، الزامی نیست.
با این حال اگر دندان عقل شما درد نمی‌کند، بدین معنی نیست که مشکلی وجود ندارد. ممکن است دندان عقل گیر افتاده باشد؛ یعنی ممکن است به سمت فک برود. شاید دهان شما برای این دندان‌ها جای کافی ندارد یا دندان عقل به سمت دندان مجاور رشد کند. این امر باعث آسیب به دندان مجاور خواهد شد.
برخی دندان‌پزشکان، دندان‌های آسیاب سالم را در می‌آورند تا بعداً دچار مشکل نشوید. با افزایش سن، استخوان‌های دهان سفت‌تر می‌شوند و این امر، کشیدن دندان را دشوارتر می‌سازد.
اگر منتظر بمانید و دندان عقل را نکشید، ممکن است بعد از جراحی، دچار مشکلاتی مانند خونریزی شدید، شکستگی دندان و غیره شوید.
چه زمانی باید دندان عقل را بکشیم؟
زمانی که دندان عقل مشکلی داشته باشد یا عکس رادیولوژی نشان دهد که این دندان‌ها احتمالاً از خط خارج شده‌اند، بایستی دندان را کشید. یک سری دلیل خوب دیگر برای کشیدن دندان عقل عبارت‌اند از:
- آسیب به دندان مجاور: یک دندان آسیاب اضافی ممکن است به دندان مجاور فشار بیاورد و باعث ایجاد مشکلاتی در بلع یا درد شود.
- آسیب به فک: ممکن است کیست‌هایی در مجاورت دندان عقل به وجود آید. اگر این کیست‌ها درمان نشوند، ممکن است در فک فرو روند و به عصب‌ها آسیب برسانند.
- مشکلات سینوسی: مشکلات دندان عقل ممکن است به درد، فشار و گرفتگی سینوس‌ها منجر شود.
- لثه ملتهب: بافت اطراف دندان عقل ممکن است ورم کند و تمیز کردن آن دشوار شود.
- ایجاد حفره: لثه متورم ممکن است سوراخ‌هایی بین دندان‌ها ایجاد کند که محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها و ایجاد حفره محسوب می‌شود.
- از بین بردن هم‌راستایی دندان‌ها: دندان‌های عقلی که گیر افتاده‌اند، ممکن است تأثیر ارتودنسی، پل دندان مصنوعی، روکش دندان، دندان‌های مصنوعی یکدست یا هر نوع کار دندان‌پزشکی داخل دهان را خنثی کنند.
اگر هنوز آمادگی کشیدن دندان عقل را ندارید، از دندان‌پزشک بخواهید شرایط آن را برای شما توضیح بدهد. در برخی موارد ممکن است بتوانید چند ماه منتظر بمانید و بعد تصمیم بگیرید. با این حال، اگر درد دارید یا مشکلاتی در بلع به وجود آمده یا بوی بدی از پشت دهانتان می‌آید، باید دندان عقلتان را بکشید.
معمولاً توصیه می‌شود که دندان عقل در سنین جوانی کشیده شود؛ زیرا کشیدن دندان عقل در افراد بالای ۳۵ سال ممکن است مشکلات بیشتری به همراه داشته باشد. بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل، زمانی است که حدود دو‌سوم ریشه‌ها تشکیل شده است که در واقع بین سنین ۱۵ الی ۱۸ است.
