علل زیادی ممکن است منجر به ریزش ساختمان شود؛ اما این که در چنین شرایطی چه کنیم و چگونه پس از وقوع چنین حادثه‌ای در زیر آوار ساختمان زنده بمانیم، اهمیت زیادی دارد.
ریزش ساختمان می‌تواند به علت حمله تروریستی، نشت گاز، زلزله، سیل، ریزش کوه، تندباد دریایی، گردباد یا سیل اتفاق بیفتد. همه این عوامل می‌توانند باعث شوند یک ساختمان کاملاً نوساز و سالم نیز فرو بریزد.
یکی از مهم‌ترین چیزهایی که باید داشته باشید، یک برنامه اضطراری است که در صورت فرو ریختن ساختمان خانه یا محل کارتان استفاده کنید.
اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که احتمال ریزش ساختمان در آن بالا است، بهتر است هر سال حداقل دو بار نحوه فرار از چنین حادثه‌ای را تمرین کنید. در این تمرینات بایستی نحوه یافتن راه خروج و همچنین شرایطی که ممکن است گیر بیفتید را تمرین کنید.
قبل از هر چیزی بایستی منابع غذایی کافی برای حداقل ۷۲ ساعت داشته باشید. این کار به مسئولان فرصت می‌دهد تا شما را نجات دهند. منابع غذایی خود را داخل محفظه‌های ضدهوا و ضدآب نگه دارید. همچنین بهتر است حجم محفظه نگهداری حدود ۱۸ لیتر باشد تا در حین فرار به راحتی حمل شود.
بهتر است لوازم زیر تهیه کرده و در محفظه موردنظر قرار دهید:
- آب: حداقل ۴ لیتر به ازای هر فرد و هر روز
- مواد غذایی فاسدنشدنی: کنسرو یا میوه، سبزی و گوشت خشک
- رادیوی همراه: دارای باندهای AM و FM
- تلفن همراه
- چراغ‌قوه به همراه باتری اضافه
- جعبه کمک‌های اولیه
- سوت
- کبریت ضدآب و فندک اضطراری
- پانچوی اضطراری برای تمام اعضای خانواده
- دستکش کار
- چاقو
- دربازکن
- شمع
- پتو
- داروهای ضروری
اگر ساختمان در حال ریزش بود، چه کنیم؟
بیشتر اوقات هیچ هشداری داده نمی‌شود که ساختمان در حال ریزش است. مهم‌ترین نکته در چنین مواقعی این است که آرامش خود را حفظ کنید و هر چه زودتر از ساختمان خارج شوید. اگر نزدیک‌ترین راه خروجی به شما یک در یا پنجره است، حتماً از آن استفاده کنید.
اگر در ساختمانی هستید که آسانسور دارد، از آسانسور استفاده نکنید؛ زیرا آسانسور شما را به کام مرگ می‌کشاند. اگر ساختمان در حال ریزش است، تسمه آسانسور ممکن است از جای خود دربیاید یا کابل‌هایش پاره شوند. در هر دو صورت، آسانسور ممکن است رها شده و منجر به مرگتان شود.
بهتر است از پله استفاده کنید. بیشتر افرادی که در چنین سوانحی جان خود را از دست می‌دهند، از آسانسور استفاده می‌کنند. اگر در چنین مواقعی دست و پای خود را گم نکنید و به جای آسانسور از پله استفاده کنید، احتمال زنده ماندن بیشتر می‌شود.
اگر زیر آوار ماندیم، چه کنیم؟
قدم اول: شرایط را ارزیابی کنید و خونسرد باشید
معمولاً چنین سوانحی سریع اتفاق می‌افتند و حائز اهمیت است که سریع عکس‌العمل نشان دهید. ممکن است مبهوت، گیج و پر از آدرنالین شوید. بیشتر افراد از ترس خشکشان می‌زند و کارهای احمقانه می‌کنند. لحظه‌ای بایستید و شرایط را ارزیابی کنید. ممکن است تنها چند ثانیه برای فرار فرصت داشته باشید. در نتیجه اگر کار اشتباهی انجام دهید، منجر به مرگ خواهد شد. ببینید نزدیک‌ترین پله اضطراری به شما کجاست. سعی کنید سریعاً به سمت آن بروید.
مطمئناً گفتن این که آرامشتان را حفظ کنید، راحت‌تر از عمل به آن است. انرژی خود را هدر ندهید و تنها زمانی انرژی صرف کنید که فکر می‌کنید تیم نجات در نزدیکی است. یکی از اشتباهاتی که بیشتر افراد مرتکب می‌شوند، این است که ساعت‌ها دادوفریاد می‌کنند. این کار باعث می‌شود زودتر خسته شوند. همچنین بدین طریق ضربان قلب و تنفستان بالا می‌رود و حتی دودهای سمی، ذرات گردوغبار و آوار بیشتری تنفس می‌کنید که سریعاً روی ریه‌ها و مجاری تنفسی‌تان تأثیر منفی می‌گذارند.
قدم دوم: مناسب‌ترین راه برای پناه گرفتن
قبلاً بهترین راه برای پناه گرفتن در ساختمان در حال ریزش، پایین گرفتن سر و پناه گرفتن بود. در این روش، شخص باید زیر شی سنگینی مانند میز، تخت، مبلمان و تشک برود. بدین طریق آوار از روی شی سنگین سر خورده و روی زمین می‌افتند. واقعیت این است که در حین ریزش ساختمان، سقف یا دیوارها ممکن است مستقیم روی شخصی که زیر این اشیا پناه گرفته، خراب شود.
اگر نمی‌توانید از ساختمان خارج شوید، به دنبال یک مبلمان محکم بگردید که اگر آوار روی بریزد، فشرده نمی‌شود. مبلمانی مانند میزهای سنگین‌وزن، کاناپه یا صندلی راحتی خیلی پر. برای رعایت ایمنی زیر این اشیا نروید. بهتر است کنار این اشیا پناه بگیرید و به حالت جنین روی زمین دراز بکشید.
هر قدر اشیا کمتر فشرده شوند، فضای بیشتری فراهم می‌آید و بیشتر احتمال نجات خواهید داشت.
اگر در ساختمان آتش‌سوزی باشد، چه کنیم؟
در بیشتر سوانح، آتش‌سوزی به سرعت ایجاد و در ساختمان پخش می‌شود. تنفس دود اگر شما را نکشد، سرعت عملتان را کاهش می‌دهد. به خاطر داشته باشید احتمالاً قبل از گسترش آتش و بسته شدن راه‌های خروجی باقی‌مانده، زمان محدودی دارید.
نزدیک به زمین راه بروید و هر طور شده، از تنفس دود بپرهیزید. پارچه یا لباس خود را مرطوب کرده و جلوی بینی و دهانتان بگیرید. این کار دود را تصفیه می‌کند.
قبل از این که دری را باز کنید، با پشت دست آن را لمس کنید تا ببینید پشت در آتشی وجود دارد یا خیر. سه قسمت بالا، میانه و پایین در را لمس کنید. اگر در داغ است، آن را باز نکنید. در غیر این صورت، روند گسترش آتش را تسریع خواهید کرد.
پس از ریزش ساختمان، ممکن است ببینید زیر شی یا توده‌ای از آوار گیر افتاده‌اید. هدف اصلی شما در چنین مواقعی، جذب نیروها و سگ‌های نجات است.
از ایجاد سروصدا خودداری کنید؛ زیرا ممکن است منجر به ریزش مجدد ساختمان شود. با احتیاط صدا ایجاد کنید و بهتر است به جای صدا از نور استفاده کنید. با این حال، در صورت نیاز، روی لوله‌ها یا کف جایی که هستید، با پا ضربه بزنید. ضربه به لوله‌ها باعث حالت اکو شده و صدا در کل لوله‌کشی ساختمان پخش می‌شود.
از حرکت غیرضروری، ناگهانی و سریع بپرهیزید. اگر به هر دلیلی نیاز به حرکت داشتید، به آرامی و به طور یکنواخت حرکت کنید.
نکات مهم
- اگر به هنگام ریزش ساختمان در رختخواب بودید، از روی تخت غلت بزنید و کنار تخت روی زمین دراز بکشید.
- جلوی درها نروید. ممکن است چارچوب در به سمت جلو یا عقب خم شود و شما زیر سقف گیر بیفتید.
- نزدیک دیوارهای بیرونی ساختمان بروید. بهتر است به بیرون ساختمان نزدیک باشید تا به داخل آن.
- اگر در دفتر یک روزنامه یا جایی کار می‌کنید که پر از کاغذ است، به یاد داشته باشید که کاغذ فشرده نمی‌شود. اگرچه کاغذ بسیار ضعیف به نظر می‌رسد؛ اما می‌تواند محلی امن برای پناه گرفتن شما فراهم آورد.
