با آمدن فصل تابستان و گرمای شدید آن مخصوصا در اواسط روز، ممکن است بسیاری از افرادی که در بیرون از خانه فعالیت می‌کنند، دچار خستگی و گرمازدگی شوند. گرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که شخص مدت طولانی در هوای گرم باشد، دمای بدن او به شدت بالا رود (معمولا حدود۴۰ درجه سانتی‌گراد) و بدن او قادر به دفع این همه گرما و خنک کردن خود نباشد. این مشکل همچنین می‌تواند به دلیل تحرک بیش از حد فیزیکی نیز اتفاق بیافتد.
گرمازدگی یکی از مشکلات بالقوه و جدی است که نباید از آن چشم پوشی کرد و اگر شدید شود می‌تواند بر قلب، ریه، کبد و کلیه فشار وارد کند و حتی زندگی فرد را مورد تهدید قرار دهد.
علائم و نشانه‌ها
گرمازدگی می‌تواند به سرعت در عرض چند دقیقه یا به تدریج طی چند ساعت یا چند روز توسعه یابد. این نشانه‌ها می‌توانند شامل:
- خستگی و ضعف
- احساس ضعف و سرگیجه
- کاهش فشار خون
- سردرد
- گرفتگی عضلات
- احساس مریضی
- تعرق و تشنگی شدید
- ضربان قلب بالا
- و ادرار کمتر و تیره‌تر نسبت به حالت طبیعی باشد.
اگر به این مشکلات رسیدگی نشود، ممکن است باعث توسعه علائم جدی‌تری از جمله گیجی و اغما، تشنج و از دادن هوشیاری شود.
چه باید کرد؟
اگر احساس کردید که شخصی دچار گرمازدگی شده است، این کارها را انجام دهید:
- به سرعت او را به یک مکان خنک‌تر مانند یک اتاق دارای کولر یا پنکه یا زیر سایه ببرید.
- تا جایی که امکان دارد لباس‌های غیر ضروری او را از تنش در بیاورید.
- با هر چیزی که در دسترس است او را خنک کنید. برای مثال او را با یک پارچه باد بزنید یا پارچه را خیس کنید و بر روی پیشانی، اطراف گردن و زیر بغل او بگذارید.
- به او نوشیدنی بدهید. بهترین نوشیدنی در وحله اول آب و بعد از آن آبمیوه یا یک نوشیدنی آبرسان مانند برخی نوشیدنی‌های ورزشی است.
چه زمانی نیاز به پزشک است؟
شما باید به آمبولانس یا پزشک زنگ بزنید اگر:
- شخص مورد نظر، ۳۰ دقیقه پس از انجام مراحلی که در بالا ذکر شد، هیچ عکس العملی از خود نشان نداد.
- شخص مورد نظر دچار علائمی مانند از دست دادن هوشیاری، سردرگمی یا تشنج شد.
مراحل ذکر شده را به طور مداوم انجام دهید تا آمبولانس برسد.
چه افرادی در ریسک بالاتری قرار دارند؟
هر فردی اگر مدت طولانی در گرما و هوای گرم باشد ممکن است دچار گرمازدگی شود. با اینحال احتمال گرمازدگی در برخی افراد بالاتر است. این افراد می‌توانند شامل:
- افراد مسن
- بچه‌ها و نوجوانان
- افرادی با شرایط خاص مانند دیابت یا مشکلات قلبی و ریوی
- افرادی که ار قبل بیمار هستند و دیهایدریت( از دست رفتن آب بدن) شده‌اند ( برای مثال بر اثر گاستروآنتریت یا بیماری التهاب معده‌ای روده‌ای)
- افرادی که فعالیت‌های سخت فیزیکی انجام می‌دهند مانند سربازان، ورزشکاران حرفه‌ای و کارگر‌ها)
چگونه از گرمازدگی جلوگیری کنیم؟
در طول تابستان، سعی کنید در وحله اول، دمای بیرون و هشدارهای حرارتی را بررسی کنید تا از خطرات بالقوه آگاه باشد.
- از گرما دور بمانید
- بین ساعت ۱۱ تا ۳ بعد از ظهر سعی کنید زیر نور مستقیم خورشید نباشید.
- اگر مجبورید در اوج گرما بیرون بروید، سعی کنید در سایه راه بروید، کرم ضد آفتاب بزنید و یک کلاه یا شال سبک بر روی سر خود بگذارید.
- از انجام فعالیت‌های فیزیکی شدید دوری کنید.
- لباس‌های خنک و تابستانه به تن کنید.
- خودتان را خنک کنید
- با خود آب یا نوشیدنی خنک به همراه داشته باشید و از مصرف الکل، کافئین و نوشیدنی های گرم خودداری کنید. همچنین ریختن مقداری آبلیمو در آب و نوشیدن آن کمک می‌کند تا کمتر احساس گرما و تشنگی کنید.
- غذاهای سرد به ویژه سالاد و میوه‌های پر آب بخورید.
- یک دوش آب سرد بگیرید.
- اگر احساس گرمای زیادی کردید بر روی لباس، صورت و گردن خود آب بپاشید.
- محیط اطراف خود را خنک نگه دارید
- پرده پنجره‌هایی که در طول روز در معرض نور خورشید قرار دارند را بکشید و در طول شب پنجره‌ها را باز کنید تا دمای اتاق پایین بیاید.
- اگر امکانش وجود دارد از کولر یا پنکه مخصوصا هنگام خواب استفاده کنید.
- چراغ های غیر ضروری و تجهیزات الکتریکی را خاموش کنید، زیرا باعث تولید گرما می‌شوند.
- در خانه یا اتاق خود گیاه و چند کاسه آب بگذارید، زیرا می‌توانند هوا را خنک کنند.
