خبرنگار شبکه یک تلویزیون آلمان در جنوب آسیا با بنیانگذار و سه کارمند جوان یک شرکت کوچک در بنگلادش مصاحبه کرده که عبارت "پسندیدم" فیسبوک را سرمایه کار کردهاند و به قول خودشان کسبوکاری "خیلی غیر قانونی" به راه انداختهاند.
پایهگذار شرکت میگوید: «ما سروری داریم که یک نرمافزار روی آن نصب شده است. با این نرمافزار ١۵٠ هزار پروفایل فیسبوک درست کردیم. ما میتوانیم یک صفحه اینترنتی را یکشبه ١٠٠ هزار بار لایک کنیم».
یکی از دستاندرکاران شرکت میگوید: «ما اینجا در محله خودمان شبکه منسجمی داریم. ما به برادران جوان خود میگوییم: برای ما پروفایل بسازید، آنها هم میسازند».
به گفته پردازندگان این ایده، بسیاری در اینترنت به دنبال شرکتهایی میگردند که خدماتی از این دست ارائه میکنند: «ما اینجا در بنگلادش خدمات را به قیمت خیلی خوبی ارائه میکنیم و به همین دلیل شرکتها به سراغ ما میآیند».
بهعنوان مثال بر روی پایگاه اینترنتی "freelancer.com" یک آگهی وجود دارد با این مضمون: «۵٠٠ هزار دوست فیسبوکی واقعی از آلمان مورد نیاز است؛ دوستانی که نه پاک شوند و نه به سرعت جایگزین شوند. ٩٩درصد دوستان باید واقعی باشند». ١۴ شرکت رقیب به این آگهی پاسخ دادهاند؛ ١٢ شرکت از بنگلادش، یکی از هند و یکی از پاکستان.
بیشتر مشتریان از آلمان هستند
شرکت یادشده، به گفته بنیانگذارش، شبکه عظیمی از کاربران اینترنتی برای خود دستوپا کرده است. به گفته او، ۵٠ هزار کاربر جوان بنگلادشی وجود دارند که میتوانند صفحه مشتریان را لایک بزنند. این شرکت همچنین نرمافزار کوچکی طراحی کرده که با آن میتوان در آن واحد چندین صفحه را لایک کرد. با این حساب شرکت میتواند همزمان به تعداد زیادی مشتری خدمات ارائه کند.
بسیاری از مشتریان جدید را مشتریان قدیم معرفی میکنند. بیشتر مشتریان هم از قرار معلوم از آلمان هستند؛ از جمله خانههای مد.
"مزارع کلیک" نامی است که در جنوب آسیا به شرکتهای ارائهکننده "دوستهای قلابی" داده شده است. این شرکتهای کوچک به جنگ غولهای اینترنتی آمریکا رفتهاند. فیسبوک بهطور دائم اکانتهای قلابی را پاک میکند. "مزارع" هم هر روز ایده تازهای را به کار میگیرند تا پروفایلها تا حد امکان واقعی به نظر برسند.
تجارت پنهان
اینکه مؤسسان این مزرعه کشت کلیک حاضر به مصاحبه شدهاند، کمی غافلگیرکننده است. این موضوع البته آنقدر که دستاندرکاران این شرکت فکر میکنند هم غیر قانونی نیست، هر چند جور کردن "دوستان فیسبوکی قلابی" در غرب – محل زندگی مشتریان – دستکم از نظر اخلاقی جای پرسش دارد.
به همین دلیل کاسبی از این راه عموما گمنام انجام میشود؛ پول به صورت ناشناس واریز میشود و پایهگذار اصلی شرکت و سه کارمند جوان که با مشتریها چانه میزنند، هم پشت نامهای غیر واقعی پنهان شدهاند.
سه کارمند شرکت بنگلادشی برای هر ١٠٠٠ "پسندیدم" ۵٠ دلار دریافت میکند. آنان عموما در سه شیفت و به صورت ٢۴ ساعته کار میکنند. بازار فروش "دوستان قلابی" در داکا، پایتخت بنگلادش سکه است؛ هر چند به ندرت کسی در مورد آن صحبت میکند.