سرمایهگذاری همیشه خرید طلا و ارز نیست. گاهیاوقات آدمها دوست دارند با خریدن ماشین از سرمایهشان جور دیگری استفاده کنند. از نظر این دسته، لذت این کار به مراتب بالاتر از سرمایهگذاری در حوزههایی است که امکان استفاده و لذت بردن از آن کم است یا اصلا وجود ندارد.
اشکال کار اینجاست که بر خلاف طلا و ارز و املاک، برای ماشین به عنوان یک وسیله نقلیه، همواره امکان آسیب و استهلاک وجود دارد.
برای درک بهتر عمق فاجعهای که ممکن است بر سر راه سرمایهگذاری در حوزه خودرو و ماشین قرار بگیرد؛ باید نگاهی به نوسان قیمت خودرو در چند سال اخیر بیاندازیم.
از اواخر سال ۹۸ و آغاز سال ۹۹ بازارهای ایران با امواج گوناگون تغییر قیمت در همه حوزهها مواجه شد. همه چیز از ارز شروع شد و بعد از آن، تغییرات دومینووار به سایر موارد هم سرایت کرد. قیمت ماشین در این دوران نوساناتی را تجربه کرد که تا پیش از آن بیسابقه بود.
آغاز قرنطینه کرونا در ایران، ضربه دوم را به بازار وارد کرد. با طولانی شدن این روند و وقفه در چرخه تولید، بازار خودرو دچار سردرگمی قیمت شد و تعریف قیمت درب کارخانه و قیمت در بازار آزاد به آشفتگی بیشتر قیمتها دامن زد.
به عنوان مثال، قیمت خودروهای پرکاربردی مثل پراید و پژو ۲۰۶ در مدتی کوتاه سه رقمی شد. به تبعیت از این روند، قیمت خودروهای لوکس وارداتی نیز وارد کانال چند صد میلیونی و میلیاردی شد.
بعد از این تغییرات بود که خودرو، از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایهای تغییر کاربری داد.
حالا، رانندگی کردن با ماشینهایی که در مدتی کوتاه قیمتشان چند رقمی شده ، دیگر به آسانی گذشته نیست. این خودروها دیگر ماشین ما نیستند. بلکه سرمایههای محرکی هستند که هر لحظه ممکن است برایشان اتفاقی بیافتد و از ارزش حقیقی آنها کاسته شود.
بیمههای واجب
بعد از خریدن ماشین، مهمترین مرحله، بعد از شیرینی دادن به دوست و آشنا، تهیه بیمه برای آن است. عاقلانه این است که اجازه بدهیم خودروی بدون بیمهمان سر جای خودش باقی بماند و ما با پای پیاده مسیرمان را طی کنیم تا اینکه ریسک رانندگی با آن را در خیابانها بپذیریم.
برای هر خودرویی که در خیابانها حرکت میکند؛ احتمال تصادف و آسیب وجود دارد و هیچ ماشینی از این قاعده مستثنی نیست.
بنابراین از حادثه گریزی نیست اما با در پیش گرفتن راههای عقلانی و منطقی میتوان از عواقب حادثه کم کرد. خریدن بیمه، یکی از آن راههاست.
به محض وارد شدن ماشین به ایران، میزان خطرناکی آن برای عابرین پیاده خیلی سریع اثبات شد. به مرور با پا گرفتن بیمه در کشورمان، ساز و کار بیمههای مرتبط با ماشین نیز شکل گرفت. مجلس قانون تهیه « بیمه اجباری شخص مسئولیت، مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث» را تصویب کرد اما الزامی برای خریدن آن در نظر گرفته نشدهبود.
تا اینکه سال ۹۵ عنوان این قانون به «قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه» تغییر پیدا کرد و خریدن برای تمامی وسایل نقلیه موتوری اجباری شد.
در نتیجه، خرید بیمه شخص ثالث برای تمامی خودروها، چه لوکس و گران قیمت، چه کاربردی و قیمت معقول، اجباری است و همه باید آن را داشتهباشند. از آنجا که میزان فروش این بیمه در کشور از سایر بیمهها بالاتر و قیمت آن تقریبا یکسان است؛ شرکتهای بیمه برای رقابت در زمینه فروش بیشتر این بیمه طرحهای تخفیفی مختلفی ارائه میدهند. بیمه شخص ثالث بیمهبازار این امتیاز را برای خریداران در نظر گرفتهاست تا علاوه بر دسترسی به طرح بیمه ثالث تمامی شرکتها، از تخفیفهای قابل توجه آن استفاده کنند.
اختیاری اما لازم
اما در این میان، بیمه بدنه، به عنوان بیمهای اختیاری در نظر گرفته شد تا صاحب ماشین در صورت تمایل آن را بخرد. با توجه به اینکه قیمت بیمه بدنه بر اساس ارزش روز ماشین محاسبه میشود؛ نمیتوان قیمت واحدی برای این بیمه تعیین کرد. تنها مورد مشترک میان بیمه بدنه ماشینها، «پوششهای اصلی» آن است که شامل موارد زیر میشود:
- خسارت ناشی از برخورد دو خودرو با یکدیگر و همچنین خسارت وارد شده بر خودرو بر اثر برخورد با هر جسم ثابت و متحرک دیگر
- آتشسوزی، برخورد صاعقه، انفجار، سقوط یا واژگونی خودرو
- سرقت خودرو که خسارتهای وارد شده به وسایل اصلی یا اضافی ذکر شده در بیمهنامه به هنگام سرقت را نیز شامل میشود
- آسیبهای وارد شده به خودرو هنگام نجات بیمه شده یا انتقال خودرو به محل مناسب
- در صورت بروز تصادف و خطراتی که شامل پوشش اصلی بیمه بدنه میشود، تا ۵۰٪ هزینه باطری و لاستیکهای خودرو هم قابل جبران است.
با خرید بیمه بدنه خودرو، خسارتهای ناشی از موارد بالا در هر شرایطی جبران میشود. اما گاهیاوقات خساراتی به خودرو وارد میشود که در پوششهای اصلی بیمه بدنه نیست.
برای این خسارتها «پوششهای اضافی یا فرعی» بیمه بدنه طراحی شدهاست. مهمترین دلیل تفاوت قیمت طرحهای مختلف بیمه بدنه در نحوه تهیه این پوششهای اضافی است. یعنی صاحبان خودروهای لوکس میتوانند با پرداخت هزینهای بیشتر، این پوشش را بخرند تا برای جبران خسارت موارد احتمالی زیر آماده باشند.
مواردی مثل:
- خسارتی که در اثر بلایای طبیعی است و خارج از اراده انسان باشد مانند سیل، زلزله، طوفان، آتشفشان، تگرگ و بهمن
- صدمهای که به خاطر پاشیدن رنگ، مواد شیمیایی و اسید بر بدنه خودرو وارد میشود
- دزدیده شدن قطعات و لوازم خودرو بیمه شده بدون سرقت کلی خودرو. این مورد خاص برای دارندگان ماشینهای لوکس و گران قیمت بسیار مهم است و توصیه میشود که آن را حتما تهیه کنند.
- شکسته شدن شیشه ماشین که بر اثر تغییر یا تراکم هوای داخل خودرو باشد
- افزایش قیمت خودرو: اگر صاحب ماشین موقع خریدن پوششهای اضافی، پوشش نوسانات قیمت را هم تهیه کند میتواند خسارتهای وارد شده به ماشین را بر اساس قیمت روز آن از شرکت بیمه تهیه کند. مثلا اگر قیمت خودرو در زمان خرید بیمه بدنه و پوشش نوسان قیمت ۸۰۰ میلیون تومان باشد اما در زمان وقوع خسارت، قیمت ماشین به یک میلیارد رسیده باشد؛ شرکت بیمه موظف است خسارت را بر مبنای قیمت یک میلیاردی ماشین محاسبه و پرداخت کند. ولو اینکه خریدار بیمه، حق بیمه را بر اساس قیمت کمتر ماشین پرداخت کردهباشد.
شاید این مورد آخر، مهمترین بخشی باشد که دارندگان خودروی لوکس برای تهیه آن باید اقدام کنند تا ماشینشان را از گزند افت قیمت در امان نگه دارند.
بیمه آسیا، با صد و یازده شعبه پرداخت خسارت از جمله شرکتهای بیمهای است که میتواند یکی از گزینههای مناسب برای تهیه بیمه بدنه خودروهای لوکس باشد.
این شرکت بیمه با داشتن رتبه رضایتمندی ۱۸ یکی از مورد اطمینانترین شرکتهای بیمه در ایران است. بر اساس آمار بیمه مرکزی توانگری مالی آن پنج از پنج اعلام شده که بیمه بدنه را تنها در یک روز کاری برای خریداران آن صادر و ارسال میکند.