بعد از انبوهی از زیرسویههای خفیف اومیکرون، دانشمندان به دنبال سویه احتمالی بعدیاند که برای خود نامی هم دارد.
از نخستین باری که کووید-۱۹ شناخته شد و دنیا را دگرگون کرد، نزدیک به سه سال میگذرد.
این ویروس که جهان را به تعطیلی کشاند، بعد از ظهور در ووهان چین در دسامبر ۲۰۱۹، به جهش ادامه داد و سویههای جدیدی از آن بروز کرد.
آخرین سویه مهم آن اومیکرون بود که نوامبر سال گذشته [۲۰۲۱] شناسایی شد؛ اما دانشمندان اکنون به دنبال شناسایی جایگزینشاند؛ پی.
سویه اومیکرون ابتدا نگرانی شدیدی در سراسر جهان پدید آورد؛ بهویژه به این دلیل که مشخص شد بسیار مسری است و ۳۲ جهش در پروتئین اسپایک آن نشان داد که ممکن است در برابر واکسنهای فعلی مقاوم باشد.
اما ۱۲ ماه بعد، موارد ابتلا به کووید پس از موج خفیف پاییزی ناشی از مجموعه زیرسویههای اومیکرون که ویروسشناسان آن را «نوههای اومیکرون» نامیدند، رو به افول نهاد. اینها عبارت بودند از زیرسویههای بیکیو.۱ (BQ.1) و بیای.۲.۷۵.۲ (BA.2.75.2) و همینطور اکسبیبی (XBB).
پی چیست؟
اکنون کارشناسان دنبال آناند که آیا سویه جدید مهمی در طول زمستان به وجود میآید و موج تازهای از ابتلا را به همراه میآورد یا خیر.
در این صورت و زمانی که سویه جدیدی پیدا شود، آن را پی مینامند که در الفبای یونانی، حرف بعد از اومیکرون است.
اما آیا واقعا این سویه در راه است یا سرانجام از شر کووید-۱۹، این بیماری مهلک جهانی، خلاص شدهایم؟ دانشمندان هنوز از این مسئله مطمئن نیستند.
در موسسه جدید پژوهشی سلامت آفریقا، دانشمندان برجستهای از بریتانیا، ژاپن و استرالیا گرد هم آمدند و درمورد آینده کووید و سایر بیماریهای ویروسی نظیر اچآیوی (HIV) صحبت کردند.
پروفسور وندی بارکلی، ویروسشناس امپریال کالج و عضو کمیته مشورتی دولت، سیج، به تلگراف گفت: «آیا ظهور سویهها یا نسخههای آتی این ویروس که نسبت به اومیکرون کنونی عوارض شدیدتری دارند، به این دلیل است که از حد کنترلی که واکسن ارائه میکند میگریزند یا اینکه به طور طبیعی تغییر میکنند؟»
«به نظرم هنوز این مشکل حل نشده است. من همچنان فکر میکنم در مرحلهای پر از موضوعهای ترسناک به سرمیبریم که چیزی از آنها نمیدانیم.»
این موضوع چقدر جدی است؟
پروفسور گرگ تاورز، از دانشگاه کالج لندن، گفت که امیدوار است با وجود احتمال تغییرات بیشتر در ساختار ژنتیکی ویروس، این امر به بازگشت این بیماری جدی منجر نشود.
پروفسور الکسی سیگل از ایاچآرآی (AHRI) گفت بین کسانی که معتقدند وضعیت مساعد فعلی به این دلیل است که واکسنها و ابتلا به بیماری، دیوار مصونیت موثری ایجاد کردهاند، با کسانی که میپندارند ویروس به طور قابلتوجهی تکامل یافته و آسیب کمتری به دنبال دارد اما چنین تغییری ممکن است دوباره در جهت دیگری رخ بدهد، بحثهایی وجود دارد.
با این حال او هشدار داد که تکامل ویروسی میتواند ما را برای مبارزه با کووید به میدان برگرداند.
پروفسور جیمز یانگ، ویروسشناس دانشگاه وارویک، گفت که طرح کاهش آزمایش کووید در بریتانیا مقامها را برای مقابله با مشکلات پیش روی سویههای جدیدی مثل پی ضعیف میکند.
او گفت: «ما دیگر طرحهای آزمایشی و نظارتی پیشین را نداریم. توالییابی افرادی که آزمایشهای پیسیآر انجام میدهند به ما اطلاعات میدهد؛ اما نگرانی من از این است که اینها برای وضعیت فعلی، نمونه کافی نباشد.»
وضعیت فعلی کووید در بریتانیا چگونه است؟
بر اساس برآوردهایی که دفتر آمار ملی هفته اول نوامبر منتشر کرد، از اواخر اکتبر، موارد ابتلا در انگلستان رو به افول گذاشت.
در هفته منتهی به ۲۴ اکتبر، نتیجه آزمایش کووید-۱۹ حدود ۱.۶ میلیون نفر از خانوادهها مثبت شد که از ۱.۷ میلیون نفر هفته قبل کمتر بود.
موارد ابتلا در انگلستان در زمان اوج تابستانی [سویههای] بیای.۵/ بیای.۴، به ۳.۱ میلیون نفر رسید.
اما کارشناسان همچنان توصیه میکنند با نزدیک شدن فصل زمستان، بیشتر احتیاط کنیم.
دکتر مری رامزی، مدیر برنامههای سلامت عمومی سازمان امنیت سلامت بریتانیا (UKHSA)، گفت: «کاهش مداوم موارد ابتلا به کووید-۱۹ و بستری در بیمارستان دلگرمکننده است.»
«این نشان میدهد که برنامه واکسن چقدر موثر بوده است و از تمام کسانی که تاکنون برای تزریق آخرین دوز واکسن مراجعه کردهاند، ممنونیم.»
«با این حال، هرکسی که پاییز امسال دوز تقویتی را تزریق نکرده است، باید این کار را در اسرع وقت انجام بدهد. واکسیناسیون هنوز بهترین راه محافظت از خود، خانواده و نظام سلامت ملی است؛ بهویژه با ورود به فصل زمستان.»