انسان هزاران سال است که به خوشبو کردن محیط زندگی و فعالیت خود علاقه دارد. این علاقه فطری به شکل های مختلف طی حیات گونه ما پاسخ داده شده است، از سوزاندن موادی مانند عود و کندر تا پرورش گیاهان معطر و از استفاده از عطرها و ادکلن ها تا تولید اسپری های شیمیایی همگی در راستای همین تمایل به استشمام بوی مطلوب در محیط اطراف به جزئی از زندگی بشری بدل شده اند. در دوران مدرن تولید خوشبو کننده هایی که در بازار بزرگ این محصولات بتوانند رقابت کنند و نیازهای ما را با کمترین هزینه برطرف نمایند بدل به چالش قابل توجهی شده است. در این مطلب تلاش می کنیم که شما را با تاریخچه، نحوه تولید و چالش ها و راهکارهای این حوزه آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
خوشبوکننده های هوا در دوران باستان
قدیمی ترین اسنادی که از به کار بردن مواد معطر در زندگی بشر به طور گسترده یافت شده است، متعلق به مصر باستان هستند. فراعنه و کاهنان آنها برای عطرآگین کردن معابد، کاخ ها و مقبره ها علاقه فراوانی به استفاده از موادی مانند عود، کندر و اسپند داشتند و به جرئت می توان آنها را باستانی ترین تمدنی دانست که به بوی خوش ناشی از سوزاندن این مواد پی بردند. همان طور که در ایران باستان رایج بود و تاکنون هم آثار عقاید مربوط به آن باقی مانده است، مصری ها هم معتقد بودند با پخش دود و رایحه این مواد در محیط از چشم زخم و رویدادهای ناگوار جلوگیری می کنند.
اما مصری ها تنها کسانی نبودند که به کمک عود و کندر فضاهای برجسته و مقدس خود را خوشبو می کردند. در آسیای میانه و خاور دور، هندی ها و چینی ها بیش از 4 هزار سال است که در معابد هندو و بودایی برای آرامش و مراقبه از این مواد بهره می بردند. این کاربرد آنقدر گسترده و ریشه دار است که حتی حالا هم هندوستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده عود در جهان شناخته می شود.
کاربرد مواد عطری در اروپا تا قبل از جنگ های صلیبی و برخورد با مسلمانان به روغن های معطر محدود می شد که با عصاره های گل و ادویه های شرقی ساخته می شدند. اما واقعیت این است که تا دوران مدرن، تولیدکنندگان اصلی این مواد در خاورمیانه و آسیا قرار داشته و محصولات خود را به نقاط دیگر جهان صادر می کردند.
پیشرفت ها در دوران مدرن
از سال 1948 فناوری به کار رفته در زمان جنگ جهانی دوم برای پخش و نگه داشتن گازهای سمی در محیط، برای پخش کردن مواد ضدعفونی کننده و حشره کش ها در هوا استفاده شد. دیری نپایید که صنایع عطر و ادکلن متوجه شدند می توانند از این ساختار برای پخش مواد معطر در محیط و خوشبو کردن هوا بهره ببرند. اسپری هایی که به این شکل ساخته شدند شامل 1 درصد عطر یا عصاره معطر، 24 درصد الکل یا حلال آب محور و 75 درصد کلرو فلوئورو کربن (CFC) بود که به معلق ماندن عطر در محیط کمک می کرد. به سرعت این فرمولاسیون مورد توجه قرار گرفت و در دهه پنجاه میلادی با افزودن مواد شیمیایی که با بوهای نامطلوب مقابله می کردند، بشر با اولین نمونه های اسپری های خوشبوکننده روبرو شد.
در مدل هایی که از میزان CFC و عطر بیشتر نسبت به حلال استفاده می کردند، به کمک مواد شیمیایی فعال به راحتی می شد با بوهای نامطبوعی مانند دود سیگار، بوی مواد فاسد و بوی سرویس های بهداشتی مقابله نمود. این مواد شیمیایی اغلب شامل استرهای اشباع نشده، آلدهیدهایی با زنجیره های بلند و نمونه های اولیه پلیمرها بودند و تولید آنها تحت نظارت شیمیدان ها انجام می شد.
این حجم از تمرکز بر روی ایروسل ها و CFC ها در دهه 70 میلادی به سرعت کاهش پیدا کرد، چون اثبات شد که این مواد صدمات شدیدی به لایه اوزون وارد می کنند و بنابراین برای سلامتی مضر هستند. این موضوع طی دهه های بعدی جا را برای تولید محصولات جایگزین باز کرد و در حال حاضر شاهد عصاره های خوشبوکننده، دستگاه های پخش کننده رایحه، شمع های معطر و… در بازار به هدف عطرآگین کردن هوا هستیم.
حالا اگر یک شرکت نوپا بخواهد وارد این حوزه شود با چه چالش هایی روبرو می شود؟ در ادامه به این سوال پاسخ می دهیم.
مهمترین چالش های پیش روی تولید
اولین چالش فرمولاسیون خوشبو کننده هوا است. طراحی یک فرمولاسیون موثر که بتوان عطرها و روایح مختلفی را با آن ترکیب کرد و استفاده از آن نیز برای عموم افراد کم دردسر و ایمن باشد، کار هر کسی نیست. نکته مهمی که در این میان باید در نظر داشته باشید بحث ماندگاری آن در هوا و در کنار آن سرعت پخش است. هرچه باشد، غلظت رایحه در محیط موضوع بسیار مهمی است که اسانس های غلیظ را از اسپری های خوشبوکننده کم کیفیت جدا می کند.
دومین چالشی که باید از سر بگذرانید بحث چگونگی تولید انبوه است. گاهی فرمولاسیون تولیدی از نظر نتیجه ایده آل است: رایحه خوبی دارد، پخش و ماندگاری آن مطلوب است و فراهم کردن مواد اولیه آن نیز کار چندان دشواری نیست. اما بحث هزینه تولید و چگونگی تبدیل تولید یک فرمولاسیون به تولید انبوه آن در مقادیر بالا موضوع مهمی است که نباید نادیده بگیرید. بسیاری از شرکت ها به خاطر هزینه های جانبی هنگفتی که صرف تولید انبوه یک فرمولاسیون خاص می نمایند، با مشکلات مالی بزرگی روبرو می شوند. پس باید شرایط را در این مورد به طور دقیق و از همه جوانب بررسی کنید.
سومین موضوعی که مطرح می شود، بحث منابع مالی است. تأمین تجهیزات، دستگاه ها و ماشین آلاتی که برای خط تولید این محصول لازم هستند اغلب نیازمند منابع مالی قابل توجهی است. به همین دلیل باید مطمئن باشید که از پس این هزینه ها به خوبی برمی آیید و میانه کار دچار مشکل نمی شوید.
در ایران اما مشکل دیگری هم مطرح می شود و آن هم دشواری دریافت مجوزها، تأییدیه ها و مدارکی است که برای آغاز کار خود به آنها نیاز دارید. با این وجود، راهکارهایی هم وجود دارد که به کمک آنها می توانید راحت تر وارد حوزه تولید خوشبوکننده هوا شوید.
چه راهکارهایی برای مقابله با این چالش ها پیشنهاد شده است؟
همکاری با محققان و متخصصان دانشگاهی در این خصوص شاید اولین و کم هزینه ترین راهکار باشد. کسانی که در زمینه نحوه استخراج عصاره و رایحه از گیاهان و مواد شیمیایی تخصص دارند یا دستی بر آتش تولید عطر و ادکلن دارند می توانند برای یک شرکت نوپا کمک بزرگی باشند.
تولید یک رایحه جدید و اریجینال کار سختی است و اکثر کمپانی های مشهور و بنام که این کار را انجام می دهند در ابتدای امر کار خود را با آزمون و خطا آغاز کرده اند. پس تلاش برای استفاده از عطرهای طبیعی و کار بر روی ماندگاری و پخش آنها می تواند گزینه آغازین بهتری باشد. برخی تولیدکنندگان هم وجود دارند که یک ادکلن معین را انتخاب می کنند و محصول خوشبوکننده خود را با رایحه آن عرضه می کنند. این گزینه هم تا زمانی که بتوانید بوی ادکلن را به صورت دقیق بازتولید کنید، مناسب است.
برای غلبه بر مشکل تولید انبوه و جذب سرمایه کارهای مختلفی می توانید انجام دهید. یکی از راه حل های جدید برای این امر بحث شرکت های دانش بنیان است که با پیوستن به آنها می توانید خدمات و تسهیلات دولتی دریافت کنید. اما پیوستن به این طرح نیازمند آن است که ابتدا نمونه اولیه مناسب و باکیفیتی تولید کرده باشید.
تجهیزات و ماشین آلات هم می تواند مشکلات خاص خودش را به همراه داشته باشد. پیشنهاد نمی شود در این زمینه از تجهیزات دست دوم استفاده کنید، اما گاهی می توان برای این منظور استثنا قائل شد. به طور کلی برای خرید بهینه ادوات و دستگاه ها مجدد پیشنهاد می کنیم با کسی مشورت کنید که قبل از این تجربه فعالیت در فضای عطر و ادکلن را داشته باشد.
جمع بندی
در این مطلب نیم نگاهی به تاریخچه استفاده از مواد خوشبوکننده هوا انداختیم و در ادامه بحث کردیم که چه چالش هایی پیش روی تولیدکنندگان جدید در این عرصه قرار می گیرد. گرچه راهکارهای این حوزه تا حد بسیار زیادی به خلاقیت و تخصص تیم فعال برمیگردد، اما با اطمینان می توان بازار مذکور را به عنوان رقابتی نفس گیر توصیف کرد که مالامال فرمولاسیون ها، محصولات و ترکیبات گوناگون است. اینکه چگونه و به چه طریقی برای برجسته کردن خودتان اقدام کنید بیش از هر چیز به خودتان بستگی دارد و اینکه به چه شکل می توانید با پیچیدگی های این حوزه کنار بیایید.
منبع : برف پاییزه
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمیپذیرد