خیلی‌ها روزشان را با نوشیدن یک فنجان قهوه شروع می‌کنند و معتقدند بدون آن صبحگاهی مغزشان بیدار نمی‌شود. درباره مزایای نوشیدن قهوه مطالب فراوانی گفته شده اما آیا تاثیر کافئین روی همه یکسان است؟ یا به غیر از فوایدی که برای آن نوشته‌اند، معایبی هم دارد؟
مطالعه‌ای جدید که در نشریه پزشکی نیوانگلند منتشر شد، نشان می‌دهد که مصرف دست‌کم یک فنجان قهوه در روز روی حرکت بدن تاثیر مثبت اما بر خواب تاثیر منفی دارد و احتمالا خطر نوع خاصی از تپش قلب را نیز افزایش دهد.
نیویورک‌پست با اشاره به این مطالعه می‌نویسد پژوهشگران ۱۰۰ بزرگسال سالم منطقه سانفرانسیسکو ایالات متحده آمریکا با میانگین سنی ۳۹ سال را بررسی کردند. آن‌ها از شرکت‌کنندگان در این مطالعه خواستند از یک دستگاه قابل بستن بر بدن برای ثبت فعالیت و خواب روزانه استفاده کنند و برای ردیابی منظم قند خون و ریتم قلب نیز به آن‌ها دستگاه پایش مداوم قند خون و الکتروکاردیوگرام دادند. به این افراد گفته شد که دو روز به مقدار دلخواه قهوه بنوشند و دو روز مصرف آن را قطع کنند و این چرخه را به مدت دو هفته ادامه بدهند.
دکتر گرگوری مارکوس، نویسنده اصلی این مطالعه، متخصص قلب و استاد پزشکی دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو، به سی‌ان‌ان گفت: «یافته مهم ما این است که پیامد مصرف قهوه صرفا با سلامتی مرتبط نیست بلکه واقعیت پیچیده‌تر از این‌ها است.»
تعداد گام‌های این شرکت‌کنندگان در روزهایی که قهوه می‌نوشیدند، به‌طور میانگین یک هزار و ۵۸ قدم بیشتر از روزهایی بود که بدون قهوه سپری می‌شد. در عین حال، در همان روزها ۳۶ دقیقه هم کمتر خوابیدند.
آن‌هایی که قهوه می‌نوشیدند، انگیزه بیشتری برای ورزش کردن داشتند و بعد از ورزش هم عملکرد بهتری از خود نشان می‌دادند، اما مارکوس هشدار داد: «مردم نباید این را به مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا یا کافئین‌دار قوی تعمیم بدهند و از آن به منزله راهی برای شدت بخشیدن به تمرین‌های ورزشی استفاده کنند.»
در این مطالعه آمده است دلیل خواب کمتر افرادی که قهوه بیشتر می‌نوشند، ممکن است عامل ژنتیک باشد.
نیویورک‌پست می‌نویسد پژوهشگران بعد از جمع‌آوری نمونه‌های دی‌ان‌ای دریافتند کسانی که بعد از نوشیدن قهوه کمتر خوابیدند، واریانت [متغیر] ژنتیکی خاصی دارند که با سوخت‌وساز کندتر کافئین مرتبط است.
این مطالعه نشان داد که قهوه بر قلب نیز تاثیرگذار است؛ به طوری که نوشیدن یک فنجان قهوه در روز خطر انقباض‌های زودرس بطنی را حدود ۵۰ درصد افزایش می‌دهد. به گفته کلینیک مایو، ضربان اضافی قلب که ریتم منظم تپش قلب را مختل می‌کند، به احساس بال زدن یا ریزش قلب منجر می‌شود و منبع این حس قفسه سینه فرد است.
به گفته مارکوس، پژوهشگران هیچ مدرکی دال بر وجود رابطه مستقیم میان نوشیدن قهوه و انقباض‌های زودرس بطنی پیدا نکردند. این موضوع شواهد قانع‌کننده‌ای فراهم می‌کند که نشان می‌دهد قطع مصرف قهوه برای کسانی که دچار تپش قلب آزاردهنده مرتبط با انقباض زودرس بطنی‌اند، مهم است.
مارکوس در ادامه گفت: «شواهدی هم وجود دارد که در برخی افراد، انقباض زودرس بطنی بیشتر به تضعیف قلب یا نارسایی قلب منجر می‌شود. بنابراین اگر کسی به‌طور خاص نگران خطرات نارسایی قلبی است‌ــ مثلا سابقه خانوادگی یا نشانه‌های دیگری دارد که پزشک هشدار داده‌ــ ممکن است بهتر باشد از مصرف قهوه خودداری کند.»
هرچند تعادل در مصرف قهوه برای حفظ تاثیر مثبت آن برای سلامتی مهم است، به گفته مارکوس هیچ دلیل مهمی برای نگرانی وجود ندارد: «مطمئن باشید نوشیدن آن هیچ تاثیر خطرناکی ندارد.»
