حیات وحش در معرض انقراض
جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، پر از تنوع زیستی و جانوری است. اما به دلیل تاثیرات بشر بر طبیعت، انواع زیادی از حیوانات به خطر انقراض می‌افتند. انقراض حیوانات نه تنها منجر به از دست رفتن یک منبع ثروتمند از تنوع زیستی و توازن اکولوژیک می‌شود، بلکه بر زندگی بشر نیز تأثیرات عمیقی خواهد گذاشت.
در این مقاله، به بررسی انواع حیوانات در حال انقراض و روش‌های حفاظت از آنها خواهیم پرداخت. همچنین، خواهیم دید که چگونه می‌توان از خطر انقراض حیوانات جلوگیری کرد و چه راهکارهایی برای حفاظت از آنها وجود دارد. با ما همراه باشید تا با واقعیت انقراض برخی از انواع حیوانات آشنا شویم و بیشتر درباره حفاظت از جانوران یاد بگیریم.
در حال حاضر، بیش از ۱ میلیون گونه حیوانی در سراسر جهان به خطر انقراض هستند. این شامل انواعی از پستانداران، پرندگان، پستانداران دریایی، پستانداران پستانداران کوچک، زندگی در آب‌های شیرین و زندگی در دریاها است.
سازمان حفاظت از حیات وحش بین المللی (IUCN) فهرست قرمزی از گونه‌های در معرض خطر حفاظتی و گونه‌های در معرض خطر انقراض در سراسر جهان تهیه کرده است. در ادامه نام ۱۰ حیوان اصلی در حال انقراض آورده شده است:
1- گوریل
2- شیر دریایی
3- تنبل پوز خزنده
4- فیل آفریقایی
5- خزنده یا شترمرغ شصت‌پایه
6- شن شنخوارکنده
7- کوالا
8- پلنگ برفی
9- پلنگ آفریقایی
10- گرگ قرمز و …..
لازم به ذکر است که این فهرست قرمز تنها یک نمونه از گونه‌هایی است که در حال انقراض هستند و گونه‌های دیگری همچنین در معرض خطر هستند.
روش‌های حفاظت از هر یک از حیوانات در لیست فهرست قرمز یونسکو به دلیل ویژگی‌های و شرایط مختلف زیستی، جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی هر منطقه و کشور متفاوت است. اما در کل، برخی از روش‌های متداول حفاظت از حیوانات در حال انقراض عبارتند از:
1- حفاظت از محیط زیست:
برای حفظ جمعیت حیوانات، ارتقای کیفیت زیستگاه و محافظت از طبیعت و بیوتاپ‌ها و آب و هوای منطقه مورد نظر لازم است.
2- احداث مناطق محافظت شده:
احداث مناطقی برای حفاظت از جمعیت‌های حیوانی و گیاهی مهم است و می‌تواند به رشد جمعیت و حفظ زیستگاه آنها کمک کند.
3- مدیریت منابع طبیعی:
برای حفظ جمعیت حیوانات، لازم است تا مدیریت منابع طبیعی، به ویژه در مناطقی که به عنوان زیستگاه برای آنها شناخته می‌شوند، به درستی انجام شود.
4- حفاظت از گونه‌های بومی:
گونه‌های بومی محلی باید حفاظت شوند و در مقابل بیماری‌ها و حشرات آفت، به ویژه در مزارع و باغ‌ها، محافظت شوند.
5- کنترل شکار و صید:
برای جلوگیری از صید غیرقانونی و شکار افراطی و غیرمجاز حیوانات، باید کنترل شکار و صید صورت بگیرد.
6- آموزش و پرورش زیستی:
آموزش و پرورش زیستی به جمعیت بومی درباره حفاظت از جانوران و زیستگاه‌های آنها و همچنین در مورد خطرات و آثار نابودی آنها.
پرورش زیستی، به مجموعه روش‌هایی گفته می‌شود که با استفاده از تکنیک‌های مختلف زیستی، اجازه می‌دهد تا انواع حیوانات، گیاهان و میکروب‌ها به صورت طبیعی در شرایط زیستی خود رشد و توسعه کنند. آموزش و پرورش زیستی در بسیاری از کشورها به عنوان یک درس مهم در آموزش و پرورش به شمار می‌رود و دانش‌آموزان در این درس با اصول پایه زیست‌شناسی و اصول حفاظت از محیط زیست آشنا می‌شوند.
با توجه به اهمیت آموزش و پرورش زیستی، می‌توان در اینجا به تعدادی از روش‌های حفاظتی که در آموزش و پرورش زیستی به کار می‌رود، اشاره کرد:
۱. نگهداری و پرورش در حراجی‌ها: به منظور حفاظت از حیوانات در معرض خطر، می‌توان آنها را در حراجی‌های مخصوص به فروش برده و به جایگاه‌هایی انتقال داد که محافظت از آنها را تضمین کند.
۲. حفاظت از محیط زیست: حفاظت از محیط زیست باعث کاهش آثار نامطلوبی مانند آلودگی هوا و آب، کاهش شدید جمعیت حیوانات و نابودی آنها می‌شود. برای این منظور، لازم است به حفاظت از منابع آب و تقلیل مصرف سوخت‌های فسیلی توجه شود.
۳. حفاظت از مناطق حفاظت شده: در بسیاری از کشورها، مناطقی برای حفاظت از حیات وحش و محیط زیست تعریف شده‌اند که برای ورود به آنها باید اجازه و مجوز داشت. با ایجاد مناطق حف
۳. حفاظت از مناطق حفاظت شده: در بسیاری از کشورها، مناطقی برای حفاظت از حیات وحش و محیط زیست تعریف شده‌اند که برای ورود به آنها باید اجازه و مجوز داشت. با ایجاد مناطق حفاظت شده، حیات وحش در آن منطقه محافظت می‌شود و در صورتی که جانوری در این مناطق صید شود، با جریمه مجازات می‌شود. همچنین، در این مناطق، برنامه‌های مدیریتی برای کنترل شکار و تخریب محیط زیست تدوین می‌شود و آموزش‌های لازم به مردم و گردشگران داده می‌شود. به‌علاوه، در این مناطق، فعالیت‌هایی همچون استفاده از خودرو و صنایع غیرمجاز ممنوع است.
۴. منابع تغذیه‌ای پایدار: به منظور حفظ حیات وحش، باید منابع تغذیه‌ای پایدار تأمین شود. به عنوان مثال، در برخی کشورها، از شکار با مصرف توابع حیوانی خودداری می‌شود تا جانوران وحشی در طبیعت حفظ شوند. همچنین، اجرای قوانینی که به منظور محدود کردن شکار و تجارت غیرقانونی جانوران وحشی به کار می‌روند، می‌تواند موجب حفاظت از آنها شود.
۵. همکاری بین کشورها: بسیاری از جانوران وحشی به صورت چندکشوری زندگی می‌کنند و برای حفاظت از آنها باید همکاری بین کشورها صورت گیرد.
همکاری بین کشورها می‌تواند در قالب برنامه‌هایی برای حفاظت از جانوران وحشی، توسعه پایدار، تحقیقات علمی و تبادل اطلاعات صورت گیرد. به طور مثال، می‌توان در قالب توافق‌نامه‌هایی بین‌المللی، برنامه‌هایی برای حفاظت از پرندگان مهاجر و یا ماهیان دریایی تدوین کرد. همچنین، تشکیل سازمان‌هایی مانند یونسکو و سازمان حفاظت از محیط زیست جهانی (IUCN) نیز در راستای همکاری بین کشورها برای حفاظت از جانوران وحشی و محیط زیست فعالیت می‌کنند.
در نتیجه، برای حفاظت از جانوران در حال انقراض، لازم است که از روش‌های مختلفی مانند حفاظت از زیستگاه، حفاظت از جانوران در محیط طبیعی، پژوهش‌های علمی، حفاظت از مناطق حفاظت شده و همکاری بین کشورها استفاده شود.
