منهول manhole یکی از تجهیزات مورد استفاده در صنعت آب و فاضلاب است که در اغلب مواقع در مسیر عبور شبکه فاضلاب شهری استفاده میشود. این گودال ها قادر به اتصال چندین خط لوله به یکدیگر بوده و برای تغییر زاویه و مسیر عبور لوله ها نیز قابل استفاده هستند. در ادامه منهول، انواع آن و کاربردهای هر یک را معرفی خواهیم کرد.
منهول چیست؟
در مسیرهای عبور لوله های فاضلاب شهری و مخابرات برای بررسی و نگهداری از لوله ها و دسترسی آسان به آنها از سازه هایی به نام منهول استفاده میشود. این سازه ها نوعی گودال پیش ساخته هستند که در داخل زمین قرار گرفته و لوله های شبکه مورد نظر از آن عبور می کنند.
در قسمت پایین این سازه ها فضایی برای ورود و اتصال دو لوله جدا از هم اختصاص یافته است. با ورود لوله ها به این بخش ها اتصال آنها انجام شده و شبکه فاضلاب گسترش پیدا می کند. منهول که با نام های دیگری همچون آدم رو نیز شناخته شده است، سازه ای است که درون چاله قرار میگیرد. با نصب پله بر روی دیواره این سازه ها انسان امکان ورود به داخل آن را پیدا می کند. سپس از این طریق می توان به لوله های فاضلاب دسترسی داشت و در شرایط لزوم آنها را تعمیر کرد.
انواع منهول
منهول ها با توجه به شرایط محیط نصب و اندازه لوله ها در ابعاد و ظرفیت های مختلفی تولید میشوند. از نظر جنس نیز تنوع زیادی در آنها وجود دارد و برخی از مدل ها به مرور منسوخ شده و کمتر مورد استفاده قرار میگیرند. در حالت کلی انواع منهول فاضلاب را می توان به صورت زیر معرفی کرد:
منهول پلی اتیلنی
منهول پلی اتیلنی کاربردی ترین نوع منهول است که از مواد پلی اتیلنی با وزن سبک تولید شده اند. بدنه این سازه ها کاملا در برابر نفوذ نم و رطوبت مقاوم بوده و فشار دیواره های جانبی گودال باعث ترک و آسیب به آنها نخواهد شد. منهول پلی اتیلنی به صورت پیش ساخته تولید و بعد از حمل با ماشین آلات در داخل گودال قرار میگیرد.
این سازه ها گزینه ای بسیار کاربردی در اجرای شبکه فاضلاب شهری و شبکه مخابرات و انتقال برق به شمار می روند. در مسیرهایی که نیاز به تغییر زاویه حرکت لوله ها وجود دارد، بهترین گزینه برای اجرای صحیح و جلوگیری از آسیب به لوله ها آدم رو یا منهول پلی اتیلنی است. در شرایطی که زاویه افقی بیش از 30 درجه باشد، نصب منهول ضروری است. علاوه براین، اگر طول لوله فاضلاب بیش از 22 متر باشد، برای نگهداری و بررسی بهتر قرار گرفتن منهول توصیه میشود.
منهول کاروگیت
کاروگیت یکی از زیرمجموعه های محصولات پلی اتیلنی است و وزن سبک و دوام بالایی دارد. منهول کاروگیت با مواد پلی اتیلنی 3840 تولید شده و به دلیل وزن سبک و آب بندی بسیار عالی در بسیاری از شبکه های فاضلاب مورد استفاده قرار میگیرند.
منهول کاروگیت را می توان متناسب با شرایط محیط و قطر لوله ها در ابعاد مختلفی تولید کرد. قطرهای کم این منهول ها برای خطوط فرعی کاربرد دارد و برای خطوط اصلی باید از نوع قطر زیاد آن استفاده کرد. این مدل منهول ها نیز مانند پلی اتیلن پیش ساخته هستند و نصب آسان و سریعی دارند.
منهول بتنی
بتن از جمله مواد بسیار مقاوم است که در صنعت ساختمان سازی و عمران کاربرد گسترده ای دارد. قبل از روی کار آمدن منهول های پلی اتیلن بیشتر از منهول بتنی استفاده میشد که وزن بسیار زیادی دارد. این منهول ها در کارگاه ها تولید و به صورت پیش ساخته در محل مورد نظر اجرا و نصب میشوند. یکی از مهم ترین معایب آن وزن بسیار بالا است که هزینه های حمل و نقل را افزایش می دهد.
از دیگر دلایلی که باعث شده است منهول های بتنی کمتر مورد استفاده قرار گیرند، آب بندی نامناسب آنها است. با گذشت زمان امکان نفوذ نم و رطوبت و فاضلاب به داخل منهول وجود دارد. علاوه براین، دیواره های بتنی به مرور دچار پوسیدگی و از هم پاشیدگی شده و طول عمر ایده آلی ندارند. در برخی از کشورها به دلیل قیمت ارزان منهول بتنی هنوز از این سازه ها استفاده میشود.
منهول آجری
در گذشته منهول ها با آجر در محل اجرا میشد که نیاز به زمان زیادی داشت. با آجرچینی دیواره های گودال مقاوم میشد و از این طریق افراد می توانستند به داخل چاله وارد شوند و به لوله های فاضلاب دسترسی پیدا کنند. آجر به گذشت زمان دچار از هم پاشیدگی میشود و به همین دلیل عمر منهول آجری بسیار پایین بوده و استفاده از آنها کاملا منسوخ شده است.
مانند مدل های بتنی، منهول آجری نیز آب بندی مناسبی ندارد. به همین دلیل فاضلاب از کف منهول به داخل نفوذ می کند که یک نقطه ضعف به شمار می رود.
ساختار منهول
منهول ها در حالت کلی از سه بخش تشکیل شده اند. بخش پایینی یا کف آن دارای دریچه هایی برای عبور لوله های فاضلاب است و بیشترین اهمیت را دارد. این بخش باید کاملا عایق باشد و آب بندی صد در صد انجام شود. بحش میانی همان قسمت گودال مانند است که انسان می توان از آن عبور کند. دریچه منهول در بالاترین بخش قرار گرفته و قابل جا به جایی است. دریچه ها در انواع مختلف پلی اتیلن و کاروگیت و بتن و چدنی تولید میشوند.
در منهول هایی که ارتفاع زیادی دارند برای تردد آسان انسان از پله استفاده میشود.
کاربرد منهول چیست؟
منهول ها کاربردهای گسترده ای دارند و از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اتصال لوله های فاضلاب که زاویه افقی بین آنها بیش از 30 درجه است.
- اتصال لوله های دارای بیش از 22 متر طول به یکدیگر
- نگهداری، بازرسی و تعمیر شبکه فاضلاب شهری
- دسترسی به تجهیزات شبکه انتقال خطوط مخابرات
- قابل استفاده برای تهویه مناسب شبکه فاضلاب
- جمع آوری و هدایت آب های زهکشی
- قابلیت دسترسی به خطوط شبکه انتقال برق
- اتصال دو لوله فاضلاب در قطرهای متفاوت
جمع بندی
بر اساس آنچه در طول متن ارائه شد، منهول manhole یا آدم رو همان طور که از نامش مشخص است، گودالی برای تردد انسان و دسترسی آنها به شبکه فاضلاب شهری است. علاوه براین، این گودال های پیش ساخته در اتصال لوله هایی با قطرهای متفاوت نیز کاربرد داشته و شرایط را برای تغییر زاویه مسیر عبور لوله ها فراهم می کند. منهول ها در گذشته اغلب بدنه آجری و بتنی داشتند و امروزه از مواد پلی اتیلن و کاروگیت برای ساخت آنها استفاده میشود. چون مواد پلی اتیلنی وزن سبکی داشته و طول عمر و دوام آنها چندین برابر بتن است و آب بندی صد در صد برای آنها انجام میشود.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
