میلگرد آجدار علاوه بر این که به صورت مستقیم در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در تولید بسیاری از مقاطع ساختمانی هم کاربرد دارد. به طور کلی، میلگرد به منظور بهبود مقامت کششی بتن درون آن قرار گرفته و این ضعف بتن را پوشش می‌دهد. چرا که بتن با وجود مقاومت فشاری بالا، مقاومت کششی چندانی ندارد. میلگردها در دو نوع ساده و آجدار تولید می‌شوند که نمونه آجدار آن چسبندگی بهتری درون بتن ایجاد کرده و از جا به جایی حین ضربات و فشارهای ناگهانی جلوگیری می‌کند.
در کنار استفاده مستقیم، مقاطع ساختمانی گوناگونی هم از آرماتورهای آجدار ساخته شده و هر یک نقش متفاوتی را در سازه ایفا می‌کنند. میلگرد ادکا، ممان منفی، میلگرد سنجاقی و رکابی، رایج ترین مقاطعی هستند که از میلگرد آجدار ساخته می‌شوند. هر کدام از این‌ها، در بخش خاصی در ساختمان سازی استفاده می‌شوند. پشتیبانی از آرماتوربندی، نگهداری سایر میلگردها و تیرچه ها در جای خود و جلوگیری از ایجاد ممان منفی در سازه هم مهمترین کاربرد این مقاطع هستند که به شکل غیر مستقیم از آرماتور آج دار تولید می‌شوند. قیمت میلگرد آجدار، تأثیر مستقیم بر قیمت هر یک از مقاطع مذکور دارد.
مقاطع ساختمانی تولیدی از میلگرد آجدار و کاربرد آن ها
بدون شک، استفاده مستقیم از میلگردهای آجدار جهت بهبود مقاومت کششی بتن، مهمترین کاربرد این محصولات فولادی محسوب می‌شود. با این حال، مقاطع دیگری هم از این محصول ایجاد می‌شوند که هر یک از آن ها هم نقش ویژه ای را در سازه دنبال می‌کنند. به کارگیری برخی از این مقاطع (مانند میلگرد ممان منفی) بر اساس آیین نامه های مختلف، الزامی است. تعدادی از مهمترین مقاطع ساختمانی که از آرماتورهای آجدار ساخته می‌شوند، به شرح ذیل می‌باشد.
میلگرد ادکا
میلگرد ادکا یکی از مهمترین اعضای تقویتی در سقف های تیرچه بلوکی به شمار آمده و به منظور اتصال هر چه بهتر تیر و تیرچه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میلگردها شکلی شبیه به گردن اردک داشته و از نام گذاری آن هم بر اساس واژه روسی اتکا به معنی اردک انجام گرفته است. این محصول، اتصال میان تیر و تیرچه ها را تا حد امکان محکم می‌کند. به این ترتیب، از جا به جایی تیرچه ها حین اعمال فشار یا ضربات ناگهانی جلوگیری خواهند کرد.
محل اتصال تیر و تیرچه در سقف های تیرچه بلوکی، مقاومت پایینی در برابر برش دارد. از این رو امکان حرکت و جا بجایی تیرچه بر روی تیر به سادگی فراهم است. این اتفاق به خصوص زمانی که آرماتور عرضی تیرچه به خوبی در تیر حرکت نکرده باشد، بیشتر محتمل خواهد بود. بنابراین از یک عضو تقویتی برای بهبود اتصال تیرچه ها به تیر استفاده می‌شود که همان میلگرد ادکا است. این مقطع ساختمانی کاربردهای دیگری هم دارد. از جمله جلوگیری از گسیختن سقف هنگام زلزله، کاهش دامنه ارتعاشات و کاهش خیز سقف.
آرماتور ممان منفی
نوع دیگری از مقاطع ساخته شده با میلگردهای آجدار، میلگرد ممان منفی است که در بسیاری از موارد با میلگرد ادکا اشتباه گرفته می‌شود. در حالی که هم شکل و هم نقش این میلگردها با هم تفاوت دارد. میلگردهای ممان منفی به منظور مقاومت در برابر لنگر منفی ایجاد شده در دال بتنی سقف مورد استفاده قرار می‌گیرند. بر خلاف نوع اوتکا، استفاده از آن ها بر اساس آیین نامه های مختلف ساختمانی الزامی است. امکان استفاده از انواع میلگرد جهت ساخت میلگرد ممان منفی وجود دارد. با این حال، اغلب از میلگرد آجدار در سایز کم برای تولید این مقاطع استفاده می‌شود.
زمانی که سقف های تیرچه بلوک طراحی می‌شوند، اتصال تکیه گاه از نوع ساده در نظر گرفته می‌شود. ولی در عمل با توجه به این که بتن ریزی سقف و تیر به شکل یک جا انجام می‌گیرد، مقداری لنگر منفی ایجاد خواهد شد. از آن جایی که بار اعمال شده بر روی سقف از طریق تیرچه ها به تیر منتقل می‌شود، ممان منفی می‌تواند منجر به ایجاد پیچیش تیر اصلی گردد. از این رو میلگرد ممان منفی از پیچیش تیرآهن اصلی، ترک خوردگی سقف و سایر مشکلاتی که در پی آن رخ می‌دهند، جلوگیری می کند.
میلگرد سنجاقی محصولی که از میلگرد آجدار ساخته می شود
آرماتور سنجاقکی، از هر دو طرف خم بوده و شکلی شبیه به سنجاق دارد. به همین خاطر، در صنعت از آن ها به عنوان میلگرد سنجاقی یا سنجاقکی نام می‌برند. این مقطع در دسته آرماتورهای عرضی قرار گرفته و به منظور مقاومت میلگردهای طولی ستون در برابر نیروی برشی به کار گرفته می‌شود. میلگردهای سنجاقی یک عضو تقویتی مهم در ستون ها محسوب شده و نقش مهمی در پایداری و مقاومت سازی در مقابل نیروهایی مانند باد و زلزله دارند. این محصول در انواع گوناگونی تولید می‌شود که بر اساس زاویه خم در هر طرف میلگرد آجدار با یکدیگر فرق داشته و کارایی متفاوتی ایجاد می‌کنند.
خاموت مقطعی که از میلگرد آجدار ساخته می شود
به آرماتورهای عرضی که در شکل های مختلف مربع، مستطیل، رکابی یا حتی دایره ساخته می‌شوند، خاموت می‌گویند. خاموت به منظور مقاومت در برابر نیروهای برشی و پیچشی سازه در تیرها و دال های مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین خاطر، این محصولات در بازار با عنوان خاموت ستون و خاموت سقف موجود می‌باشند. خاموت‌ها در بیشتر موارد به صورت عمود یا زاویه دار نسبت به آرماتورهای طولی قرار می‌گیرند. این مقاطع ساختمانی مهم در سایز ۸ و ۱۰ بیشترین کاربرد را دارند.
میلگرد رکابی
به نوع خاصی از مقاطع ساخته شده از میلگردهای آجدار که شکلی شبیه به حرف U لاتین دارند، میلگرد رکابی گفته می‌شود. این محصولات از طریق خمکاری دو طرف میلگردهای معمولی ایجاد شده و گاها قلاب هایی در دو سر آن وجود دارد. میلگرد رکابی به شکل مستقیم در ساخت المان های سازه ای کاربردی نداشته و به منظور استحکام بخشیدن به سازه های بتنی از آن استفاده می‌شود. ایجاد و تنظیم فاصله بین دو شبکه آرماتور یکی از مهمترین نقش های میلگرد رکابی به شمار می‌آيد.
میلگرد زیگزاگ
از دیگر مقاطع ساختمانی پرکاربرد که با استفاده از میلگرد آجدار ساخته می‌شود، می‌توان به میلگردهای زیگزاگ یا تیرچه زیگزاگ اشاره کرد. این محصول از ترکیب سه میلگرد آجدار با میلگرد ساده به شکل خرپا ایجاد می‌شود. به این ترتیب که که میلگردهای آجدار در سه طرف شکلی مثلثی مانند قرار گرفته و میلگرد ساده به حالت زیگزاگ آن ها را به هم متصل می‌کند. اتصال این میلگردها به یکدیگر از طریق جوشکاری یا قلاب انجام پذیر است. محصول نهایی با عنوان میلگرد یا تیرچه زیگزاگ در سقف های بتنی و فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر قیمت میلگرد آجدار، قیمت میلگرد ساده نیز در نرخ نهایی زیکزاک تأثیر دارد.
قیمت میلگرد آجدار
قیمت میلگرد تأثیر بسزایی در قیمت تمام شدۀ مقاطع بالا که شرح آن رفت، دارد. بنابراین، در هر پروژۀ ساختمان سازی و عمرانی، خرید مناسب با قیمتی مقرون به صرفه، بر هزینه کل پروژه مؤثر خواهد شد. برندهای مختلفی از آرماتور آجدار در ایران وجود دارد و شرکت های زیادی در عرضه این محصول فعال هستند. فایکو، امیر کبیر، ابهر، نیشابور، میانه و یزد، از کارخانه های تولید کننده و شناخته شده در این زمینه هستند.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
