طرح دعوی علیه شهرداری به عنوان یکی از نهادهای قدرتمند و تاثیرگذار در زندگی شهری، موضوعی است که ممکن است برای بسیاری از شهروندان پیش بیاید. از ساخت و سازهای غیرمجاز و تخریب املاک تا عدم ارائه خدمات شهری مناسب، دلایل مختلفی می‌توانند شهروندان را به طرح دعوی علیه شهرداری سوق دهند.
در این بررسی، قصد داریم با تکیه بر نظرات و تجربیات ارزشمند عباس زبرجد، یکی از حقوقدانان برجسته در حوزه حقوق شهرداری، به بررسی جامع انواع دعاوی قابل طرح علیه شهرداری بپردازیم. آقای زبرجد با سال‌ها تجربه و تخصص در این حوزه، دیدگاه‌های ارزشمندی در خصوص حقوق و تکالیف شهرداری‌ها و همچنین راهکارهای حقوقی برای احقاق حقوق شهروندان در برابر شهرداری‌ها ارائه داده‌اند.
انواع دعاوی علیه شهرداری
شهرداری‌ها به عنوان نمایندگان دولت در سطح محلی، وظیفه ارائه خدمات متنوعی به شهروندان را بر عهده دارند. از جمله این خدمات می‌توان به ساخت و ساز، صدور پروانه ساختمان، نظافت شهری، جمع‌آوری زباله، روشنایی معابر و… اشاره کرد. با این حال، گاهی اوقات بین شهرداری و شهروندان اختلافاتی پیش می‌آید که منجر به طرح دعوی در دادگاه می‌شود. دعاوی علیه شهرداری به طور کلی به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود:
- دعاوی مربوط به املاک و اراضی: این دسته از دعاوی شامل مواردی مانند مطالبه وجه یا خسارت ناشی از تملک اراضی توسط شهرداری، ابطال پروانه ساختمانی، خلع ید از املاک و… می‌شود. به عنوان مثال، اگر شهرداری بدون مجوز قانونی ملکی را تخریب کند یا در پرداخت وجه بابت تملک ملک تأخیر کند، مالک می‌تواند علیه شهرداری طرح دعوی نماید.
- دعاوی مربوط به ساخت و ساز: در این دسته از دعاوی، اختلافات مربوط به صدور پروانه ساختمانی، تخریب بناهای غیرمجاز، تغییر کاربری غیرمجاز و… مطرح می‌شود. به عنوان مثال، اگر شهرداری بدون دلیل موجه از صدور پروانه ساختمانی خودداری کند یا نسبت به تخریب بنای مجاز اقدام نماید، مالک می‌تواند به دادگاه مراجعه کند
- دعاوی مربوط به خدمات شهری: این دسته از دعاوی شامل مواردی مانند عدم ارائه خدمات شهری به موقع و با کیفیت مناسب، آلودگی محیط زیست ناشی از فعالیت‌های شهرداری و… می‌شود. به عنوان مثال، اگر شهرداری نسبت به جمع‌آوری زباله یا تعمیر روشنایی معابر کوتاهی کند، شهروندان می‌توانند علیه آن طرح دعوی نمایند.
- دعاوی مربوط به تصمیمات کمیسیون ماده 100: کمیسیون ماده 100 شهرداری به منظور رسیدگی به تخلفات ساختمانی تشکیل می‌شود. در صورتی که تصمیمات این کمیسیون مغایر با قانون باشد، قابل اعتراض در دادگاه است.
دعاوی‌های شهرداری در دادگاه عمومی حقوقی
اختلافات شهرداری و شهروندان بر سر املاک و اموال یکی از موضوعات رایج در دادگاه‌های عمومی است. زمانی که شهرداری به عنوان یک نهاد عمومی با اشخاص حقیقی یا حقوقی درگیر مسائل ملکی می‌شود، ممکن است دعاوی مختلفی مطرح شود. مهم‌ترین انواع دعاوی شهرداری در دادگاه عمومی عبارتند از:
- دعاوی مربوط به مالکیت و تصرف: این دعاوی زمانی مطرح می‌شوند که شهرداری ادعای مالکیت بر ملکی داشته باشد یا اینکه شخص دیگری به طور غیرقانونی در ملک شهرداری تصرف کرده باشد. به عنوان مثال، دعوای خلع ید، رفع تصرف عدوانی و رفع ممانعت از حق از این دسته هستند.
- دعاوی ناشی از قراردادهای شهرداری: زمانی که شهرداری با اشخاص قرارداد منعقد می‌کند، ممکن است اختلافاتی در خصوص اجرای تعهدات طرفین ایجاد شود. برای مثال، اگر شهرداری متعهد به ساخت و تحویل یک ساختمان شده باشد و به تعهد خود عمل نکند، طرف مقابل می‌تواند دعوای الزام به تکمیل و تحویل اعیانی را مطرح کند.
- دعاوی مربوط به مطالبات مالی: در برخی موارد، شهرداری ممکن است به اشخاص بدهکار باشد یا اینکه اشخاص به شهرداری بدهکار باشند. در این موارد، دعوای مطالبه وجه مطرح می‌شود. به عنوان مثال، اگر شهرداری ملکی را خریداری کرده باشد و بهای آن را پرداخت نکرده باشد، فروشنده می‌تواند دعوای مطالبه بهای ملک را مطرح کند.
به طور خلاصه، هرگاه شهرداری درگیر اختلافات ملکی با اشخاص شود، این اختلافات معمولاً در دادگاه عمومی حقوقی بررسی می‌شوند. نوع دعوا بسته به ماهیت اختلاف و ادعاهای طرفین متفاوت است.
اختلافات پیمانکاران با شهرداری و راه‌های حل آن
پیمانکاران به عنوان افرادی که با شهرداری‌ها در پروژه‌های مختلف ساختمانی، عمرانی و خدماتی همکاری می‌کنند، ممکن است در طول اجرای پروژه با اختلافاتی مواجه شوند. این اختلافات می‌تواند ناشی از عدم پرداخت به موقع مطالبات، تغییر در شرایط قرارداد، عدم اجرای تعهدات شهرداری و موارد مشابه باشد. ماده 38 آیین‌نامه معاملات شهرداری تهران به عنوان یک سازوکار حل اختلاف برای این‌گونه موارد پیش‌بینی شده است. بر اساس این ماده، اختلافات ناشی از قراردادهای شهرداری در هیأتی با حضور نماینده قوه قضائیه، شورای شهر، شهرداری، فرمانداری و نماینده پیمانکار بررسی و حکم صادر می‌شود.
به عبارت ساده‌تر، اگر پیمانکاری با شهرداری بر سر موضوعی اختلاف داشته باشد، به جای مراجعه مستقیم به دادگاه، می‌تواند اختلاف خود را در هیأت حل اختلاف پیش‌بینی شده در آیین‌نامه معاملات مطرح کند. این هیأت با بررسی ادعاهای طرفین و با توجه به قوانین و مقررات حاکم بر قرارداد، تصمیم‌گیری می‌کند و حکم صادره برای طرفین لازم‌الاجرا است.
انتخاب وکیل مناسب برای پیگیری دعاوی شهرداری
با توجه به پیچیدگی قوانین و مقررات شهرداری و تنوع دعاوی مرتبط با آن، توصیه اکید می‌شود برای پیگیری پرونده‌های حقوقی خود در این حوزه از یک وکیل متخصص و با تجربه در امور شهرداری کمک بگیرید. عباس زبرجد به عنوان یک وکیل پایه یک دادگستری با سال‌ها تجربه در زمینه دعاوی شهرداری، تخصص ویژه‌ای در این حوزه دارد. ایشان با تسلط کامل بر قوانین و مقررات مربوط به شهرداری، کمیسیون‌های ماده ۱۰۰، ۹۹ و ۷۷، بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های مرتبط، آماده ارائه خدمات حقوقی به شما عزیزان هستند.
سخن پایانی
همان‌طور که مشاهده شد، دعاوی مربوط به شهرداری بسیار متنوع بوده و پیچیدگی‌های خاص خود را دارند. درگیری با شهرداری می‌تواند برای شهروندان و کسب‌وکارها مشکلات عدیده‌ای ایجاد کند. بنابراین، آشنایی با انواع دعاوی شهرداری و مراجعه به یک وکیل متخصص می‌تواند به حل سریع‌تر و بهتر اختلافات کمک شایانی کند. به یاد داشته باشید که قوانین و مقررات شهرداری به‌طور مداوم در حال تغییر هستند و مشاوره با یک وکیل با تجربه به مانند جناب آقای عباس زبرجد وکیل پایه یک دادگستری، بهترین راه برای اطمینان از رعایت حقوق قانونی شماست.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
