انسداد روده به معنای بسته شدن مسیر عبور و حرکت غذا و مایعات در روده‌های باریک یا بزرگ است که می‌تواند به علت چسبندگی پس از جراحی، فتق یا تومور، وجود التهاب در کیسه‌های خروجی یا دیورتیکولیت در دیواره‌های روده‌ها اتفاق بیفتد. عدم درمان این بیماری، قسمت‌های بسته شده از روده به دلیل عدم تأمین کافی خون، ممکن است به بدن انسان آسیب‌های جدی و عارضه‌های خطرناک مانند پارگی دیواره روده و عفونت شکمی را به همراه داشته باشد. با اقدامات پزشکی دقیق، انسداد روده در اکثر موارد می‌تواند با موفقیت درمان شود و از عوارض جدی جلوگیری پیشگیری به عمل آید.
منظور از انسداد روده چیست؟
انسداد روده به وضعیتی اشاره دارد که در آن، جریان طبیعی مدفوع در روده به دلایل مختلفی مانند وجود تراکم، پیچیدگی، التهاب یا تومور در مسیر روده دچار اختلال شده و به طور کلی مسدود شده است. این موقعیت می‌تواند در هر قسمتی از روده، از جمله روده کوچک، بزرگ و کولون، عفونت‌ها، آسیب‌های جراحی و سایر عوامل، به وجود بیاید. نشانه‌های انسداد روده می‌توانند شامل تهوع و استفراغ، درد شدید شکم، تورم، تب و تغییرات در الگوی رفتار روده باشند و در حالات وخیم‌تر ممکن است با افزایش شدید تعریق، یبوست، خشکی دهان و حتی تب و شوک انتهایی همراه باشند.
علل بروز بیماری انسداد روده
درصد بالایی از موارد انسداد روده باریک ناشی از چسبندگی پس از عمل جراحی رخ می‌دهد. علاوه بر این، کند شدن حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش و اختلالات پریستالتیک مزمن می‌توانند به عنوان انسداد کاذب شناخته شوند که ناشی از مشکلات عصبی عضلانی مزمن هستند. لازم به ذکر است که انسداد ممکن است به دلیل وجود توده‌هایی مانند تومورها، فتق‌ها یا سنگ‌های صفراوی نیز رخ دهد.
در مورد انسداد روده بزرگ، اغلب علت اساسی و مهم آن سرطان کولون یا راست روده است. علل دیگری که کمتر شایع هستند شامل در هم فرو رفتن روده، دیورتیکولیت، فتق، ولولوس، سفت شدن و تجمع مدفوع می‌شوند.
انسداد روده چه عوارضی دارد؟
عدم درمان این بیماری می‌تواند عوارض جدی مانند نارسایی کلیه، کمبود آب در بدن، نارسایی چند عضو، نکروز (مرگ بافت) که به ضعیف شدن دیواره روده و پارگی آن منجر می‌شود، عفونت، سوراخ شدن روده و حتی مرگ را برای فرد به دنبال دارد.
این مسئله نشان می‌دهند که عدم درمان انسداد روده می‌تواند به عوارض جدی و حتی تهدید کننده حیات منجر شود، از جمله عفونت، آسیب به بافت‌ها و اختلالات سیستمیک مانند نارسایی کلیه.
علائم ونشانه‌های انسداد روده در بزرگسالان
وقتی انسداد در قسمت‌های ابتدایی روده یعنی دوازدهه رخ می‌دهد، ممکن است علائمی مانند تهوع و استفراغ ظاهر شوند که گاهاً جدی باشند و بلافاصله پس از وعده‌های غذایی احساس می‌شوند. اگر انسداد در قسمت‌های میانی روده باریک شکل گیرد، ممکن است با درد‌های کولیکی همراه باشد که شدت آن‌ها افزایش یافته و در فواصل زمانی منظم کاهش می‌یابند و استفراغ با تأخیر پس از تناول غذا اتفاق می‌افتد و محتوای استفراغ گاهی به حالت گندیده است. سایر نشانه‌های انسداد می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- افزایش آروغ
- استفراغ صفراوی
- یبوست و تورم شکم
- کاهش حرکات روده و احساس نفخ
- درد شدید و گسترده در منطقه شکمی
- تهوع و استفراغ، به خصوص بعد از وعده‌های غذایی
بررسی نشانه‌های انسداد روده در کودکان
انسداد و گرفتگی روده در کودکان و نوزادان، با وجود کمتر بودن شیوع نسبت به مشکلات گوارشی دیگر مانند نفخ و زردی سبب می‌شود که روده‌های آن‌ها گاهی اوقات مسدود شوند. هرچند، علائم انسداد روده در کودکان می‌توانند مشابه بزرگسالان هم باشند، اما نوزادان نمی‌توانند به شما بگویند که در کجای بدنشان احساس درد دارند. آن‌ها ممکن است پاهای خود را به سمت شکم بکشند و گریه کنند به عنوان علائم اولیه و شایع انسداد.
سایر علائم انسداد روده در کودکان شامل گریه ناگهانی و بلند، شکم متورم و سفت، تب، وجود خون در مدفوع (خونریزی مقعدی)، تورم شکم، مدفوع قرمز و ژله‌ای، خستگی یا بی‌حالی شدید، استفراغ، اسهال، تعریق و کم‌آبی بدن می‌باشد.
تشخیص دقیق و سریع انسداد روده در کودکان امری ضروری است؛ چرا که این وضعیت یک موضوع اورژانسی است که نیاز به مداخله فوری دارد. بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از این علائم در کودک خود، میبایست به سرعت به پزشک مراجعه نمایید.
نحوه تشخیص انسداد روده چگونه است؟
به طور معمول جهت تشخیص انسداد روده، پزشک از سونوگرافی استفاده می‌کند. در این روش، بیمار در حالت درازکش قرار می‌گیرد و پزشک مقداری ژل التراسونیک را بر روی شکم وی می‌زند. سپس با استفاده از مبدل کوچک سونوگرافی، او به دنبال تصاویری از اندام‌های داخلی شکم می‌گردد که روی مانیتور نمایش داده می‌شوند. برای انجام این تست، بیمار میبابست قبل از آن حداقل 8 تا 10 ساعت ناشتا باشد و مثانه خود را خالی کند اما می‌تواند مقداری آب بنوشد.
مصرف آدامس نباید قبل از سونوگرافی صورت گیرد؛ چرا که ممکن است منجر به تشدید نفخ روده شود. استفاده از سونوگرافی جهت تشخیص انسداد روده اهمیت زیادی دارد؛ چرا که این روش بهترین و بدون عوارض‌ترین راه برای تشخیص این وضعیت پرخطر است.
راهکارهای درمان انسداد روده کدامند؟
حتماً به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا برای درمان این بیماری شما را به درستی راهنمایی کند. درمان این بیماری بستگی به نوع آن و وضعیت بیمار دارد، بنابراین خودداری از خوددرمانی بسیار مهم است. برای مثال، در صورتی که علت این بیماری ایلئوس باشد، استراحت روده‌ها و مصرف مایعات شفاف ممکن است کمک کند.
علاوه بر آن، در صورت نیاز به تعادل الکترولیت‌ها، سرم مایعات و استفاده از سوند در مثانه جهت تخلیه ادرار ممکن است به درمان کمک کند. اما بهتر است با پزشک خود در این زمینه مشورت نموده و به راهنمایی‌های او عمل کنید.
در صورتی که بیماری ناشی از مصرف داروهای مسکن مخدر باشد، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند تا تأثیرات آن‌ها بر روده‌ها کاهش یابد و به درمان کمک چشمگیری کند.
اگر روش‌های درمانی فوق به نتیجه مطلوب نرسید و علائم شدت یافت، جراحی ممکن است ضروری باشد. در این صورت، جهت پیشگیری از وارد شدن شوک در حین جراحی، نخست سرم مایع تجویز خواهد شد تا بدن هیدراته شود. در صورتی که آسیب به روده دائمی باشد، جراح ممکن است بخشی از بافت مرده را برداشته و آن را به بخش سالم روده متصل کند. بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید و بر اساس راهنمایی‌های او عمل کنید.
سخن پایانی
انسداد روده یک وضعیت اورژانسی است که شدت آن بستگی دارد. به طور معمول کسانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، زمان کافی برای آماده‌سازی و ویزیت پزشک ندارند. در صورتی که بیمار زمان کافی دارد، بهتر است فهرستی از علائم و نشانه‌های بیماری خود را تهیه کند. این امر کمک می‌کند تا بیمار بتواند بهتر به سوالات پزشک خود پاسخ دهد و فرایند تشخیص و درمان را بهبود و سرعت بخشد.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
