حذف کروکدیلها در قلمرو شمالی استرالیا (NT) یک اقدام بحثبرانگیز است که هدف آن مدیریت جمعیت کروکدیلهای آب شور است، که از زمانی که در سال ۱۹۷۱ تحت حفاظت قانونی قرار گرفتند، رو به افزایش بوده است. هدف اصلی این اقدام، تضمین ایمنی عمومی بهویژه در مناطقی است که خطر حمله کروکدیل به انسانها بالاست.
یک مطالعه جدید که در مجله People and Nature منتشر شده است، نشان میدهد که آموزش و آگاهی عمومی، حذف کروکدیلهای مشکلساز و تعیین مناطق ممنوعه بهطور قابلتوجهی مؤثرتر از حذف گسترده کروکدیلها در کاهش حملات کروکدیلهای آب شور است.
این تحقیق که توسط دانشگاه چارلز داروین (CDU) انجام شده است، این باور را که حذف کروکدیلها راهحلی مقرونبهصرفه یا کارآمد برای کاهش حملات کروکدیلهاست، به چالش میکشد.
تحلیل نرخ حملات کروکدیل
کارشناسان ارتباط بین تراکم جمعیت کروکدیلها و جمعیت انسانی و فراوانی حملات کروکدیلهای آب شور در قلمرو شمالی طی 50 سال گذشته را بررسی کردند. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که از سال 1979 تا 2022، 76 حمله کروکدیل در این منطقه رخ داده که 30 درصد از این حملات منجر به مرگ شده است.
نکته جالب این است که در حالی که تراکم کروکدیلها و جمعیت انسانی همچنان افزایش یافته، از سال 2009 به بعد نرخ حملات کروکدیل تثبیت شده و در دهه بعد 10 درصد کاهش در فراوانی حملات مشاهده شده است.
این روند نشان میدهد که رفتارهای ساکنان قلمرو شمالی و گردشگران در اطراف آبراهها در پاسخ به افزایش جمعیت کروکدیلها تطبیق یافته است، که عمدتاً به دلیل برنامههای آموزشی دولتی و تلاشها برای حذف کروکدیلهای مشکلساز بوده است.
حذف کروکدیلها بهترین راهبرد نیست
کامرون بیکر، نویسنده اصلی این تحقیق و پژوهشگر فوقدکتری در مؤسسه تحقیقات محیط زیست و معیشتهای CDU، تأکید کرد که کاهش حملات با افزایش آگاهی و حذف هدفمند کروکدیلهای مشکلساز همبستگی دارد.
این راهبردها در کاهش حملات به مراتب مؤثرتر از هر برنامه حذف گستردهای بودهاند، روشی که بهطور دورهای در قلمرو شمالی مورد بررسی قرار گرفته است.
بیکر توضیح داد: «مدلهای ما پیشبینی کردند که جمعیت کروکدیلهای قلمرو شمالی باید تا 90 درصد کاهش یابد تا تعداد حملات کروکدیل به یک حمله در سال کاهش یابد.»
«اگر حذف گسترده برای کاهش تراکم، راهبرد اصلی برای کاهش حملات کروکدیل باشد، آنگاه جمعیت باید به سطوح بسیار پایینی کاهش یابد تا کاهش قابل توجهی در خطر حملات مشاهده شود. این به این دلیل است که خطر حملات به انسانها تنها زمانی کاهش مییابد که کروکدیلهای بزرگ بهطور کامل از یک منطقه حذف شوند.»
جنبههای منفی حذف کروکدیلها
به گفته بیکر، چنین حذف گستردهای نه تنها این گونه را دوباره به دستهبندی در معرض خطر بحرانی باز میگرداند، بلکه به شدت هزینهبر نیز خواهد بود. عملیات حذف انسانی بر اساس بودجه مدیریت کروکدیلهای قلمرو شمالی فعلی، حدود 975 دلار به ازای هر کروکدیل هزینه دارد.
او گفت: «با فرض اینکه این هزینههای عملیاتی در طول دوره حذف ثابت بمانند، حذف 90 درصد از جمعیت کروکدیلهای قلمرو شمالی بهطور انسانی، 87,750,000 دلار هزینه خواهد داشت که منجر به کاهش 48 درصدی در فراوانی حملات کروکدیل میشود.»
در مقابل، دولت قلمرو شمالی بین سالهای 2013 تا 2016 حدود 250,000 دلار استرالیا برای کمپین آموزشی «Be Crocwise» هزینه کرد. از زمان اجرای این کمپین در سال 2009، این کمپین به کاهش 10 درصدی حملات کروکدیل منجر شده و رویکردی به مراتب مقرونبهصرفهتر از حذف کروکدیلها را نشان میدهد.
رفتار انسانی و حملات کروکدیل
بیکر همچنین خاطرنشان کرد که دادهها نشان میدهد که حملات کروکدیل تحت تأثیر رفتار و فعالیتهای انسانی در نزدیکی آبها قرار دارد. او گفت: «بین سالهای 2011 تا 2021، انسانها 363 برابر بیشتر از حمله کروکدیلها در قلمرو شمالی، در تصادفات وسایل نقلیه موتوری به شدت مجروح یا کشته شدهاند.»
«بیشتر قربانیان حملات کروکدیل، 90 درصد، محلیهای قلمرو شمالی بودند. این امر بر اهمیت تغییر رفتار انسانی برای کاهش خطرات حملات توسط شکارچیان بزرگ مانند کروکدیلها تأکید میکند.»
روشهای جایگزین مدیریت کروکدیلها
پروفسور هیمیش کمپبل، که رهبری این تحقیق را بر عهده داشت، بر نیاز به یک رویکرد مبتنی بر شواهد برای مدیریت کروکدیلها تأکید کرد.
او گفت: «کروکدیلها در شمال استرالیا برای انسانها خطرناک هستند و این خطر باید مدیریت شود. بودجههای موجود برای مدیریت کروکدیل محدود است و ما باید این بودجهها را به مؤثرترین شکل ممکن خرج کنیم تا حملات کروکدیل به انسانها کاهش یابد و شواهد نشان میدهد که حذف گسترده نه مقرونبهصرفه و نه کارآمد است.»
«روشهای مدیریت جایگزین که در حال حاضر توسط دولت قلمرو شمالی استفاده میشوند، به نظر میرسد که کارآمد و مؤثر باشند.»
پیامدهای گستردهتر مطالعه
وینای اودیاور از مؤسسه علوم دریایی استرالیا که در این تحقیق نیز مشارکت داشت، خاطرنشان کرد که یافتههای این تحقیق میتواند به دیگر راهبردهای کاهش خطر شکارچیان کمک کند.
او گفت: «نتایج این تحقیق میتواند فراتر از مدیریت کروکدیلها در قلمرو شمالی گسترش یابد. این نتایج بر ناکارآمدی کلی حذف به عنوان یک ابزار کاهش اولیه و اهمیت راهبردهای جایگزین مانند کمپینهای آموزشی عمومی برای مدیریت خطرات ناشی از دیگر شکارچیان بزرگ دریایی مانند کوسهها تأکید میکند.»
یافتهها بر مؤثربودن رویکردهای هدفمند و مبتنی بر شواهد نسبت به اقدامات گسترده و کماثر تأکید میکنند و بینشهای ارزشمندی برای مدیریت تعاملات انسان و حیات وحش در زمینههای مختلف ارائه میدهند.