دادههای ردیابی نشان دادهاند که درناها مهاجرتهای شگفتانگیزی انجام میدهند و برخی از مسیرهای مهاجرتی آنها تا ۶۴۰۰ کیلومتر رفت و برگشت را شامل میشود.
این سفرها شامل عبور از موانع طبیعی بزرگی مانند آلپ، هیمالیا، بیابانهای شبهجزیره عربستان و دریای مدیترانه بود.
ردیابی حرکات درناها
پژوهشگران با استفاده از دستگاههای ردیابی GPS کوچک، حرکات ۱۰۴ درنا را در سراسر آفریقا، آسیا و اروپا رصد کردند. این دستگاهها شامل بندهای پای خورشیدی GPS بودند که توسط دانشمندان مؤسسه رفتار حیوانات مکس پلانک (MPI-AB) ساخته شدهاند.
علاوه بر دادههای ردیابی، پژوهشگران چارچوب آماریای برای تحلیل تأثیر عوامل محیطی، مانند حضور محصولات کشاورزی، منابع آبی، دما و پوشش گیاهی بر حرکات درناها توسعه دادند.
نویسنده اصلی، اسکات یانکو، محقق پسادکتری دانشگاه میشیگان، اینگونه توضیح داد: “حیوانات باید نیازهای خود را از آنچه در محیطشان موجود است تأمین کنند، اما هر دوی این موارد به طور مداوم در حال تغییر هستند”.
“این موضوع یک مسئله بهینهسازی جذاب ایجاد میکند که ما میخواستیم بدانیم آیا درناها با مهاجرتهای بلندمدت این مشکل را حل میکنند یا خیر.”
چالشهای محیطی پیش روی درناها
این مطالعه نشان داد که هر چهار گونه درنا در طول سال با شرایط محیطی بسیار متفاوتی روبرو میشوند و این شرایط با رویدادهای مهم زندگیشان هماهنگ است.
تفاوتهای شدید دما یا دسترسی به منابع بین زیستگاههای زمستانی و مناطق تولیدمثل تابستانی آنها بهخصوص چشمگیر بود.
برای برخی از درناها، مهاجرتها شامل تغییرات چشمگیر در شرایط محیطی بود. برای مثال، درناهای معمولی در مسیر مهاجرت خود از فلات تبت، با نوسانات دمایی قابل توجهی روبرو شدند.
یانکو، که در مرکز بیودایورسیتی و تغییر جهانی دانشگاه ییل تحقیق انجام داده است، این موضوع را اضافه کرد؛ “ما حدس میزنیم که این امر به نیازهای زیستی متفاوت آنها در زمانهای مختلف سال مربوط میشود”
پیدا کردن مناطقی با منابع فراوان
یانکو اشاره کرد که درناهای معمولی در اواخر تابستان به وضوح مناطق کشاورزی را اولویت میدهند؛ زمانی که با پرورش جوجهها و آماده شدن برای مهاجرت پاییزی همزمان است.
یانکو توضیح داد؛ “این دقیقاً همان زمانی است که انتظار داریم آنها به غذا دسترسی آسان داشته باشند”.
برای گونههای دیگر، دسترسی به غذا با هزینههایی همراه بود. برای مثال، درناهای سیاهگردن باید بین زیستگاههای امن برای خوابیدن و مناطقی با منابع فراوان توازن برقرار میکردند.
نیازهای متناقض درناها
یانکو گفت: “شگفتانگیز این است که توازن بین این نیازهای متناقض در طول سال تغییر میکند بسته به اینکه پرندگان در حال انجام چه کاری هستند”. در طول مهاجرت، آنها زیستگاههای امنتر برای خوابیدن را انتخاب میکردند، در حالی که در زمان تولیدمثل، منابع غذایی فراوان اولویت داشت.
ایوان پوکروسکی، نویسنده ارشد و محقق پسادکتری MPI-AB، بیان کرد:”این نوع از تغییرات در اولویتبندی بسته به نیازهای مختلف درناها دقیقاً همان چیزی بود که انتظار داشتیم ببینیم”.
“اما ما شگفتزده شدیم از اینکه چقدر خوب درناها با استفاده از حرکت، بین نیازهای متناقض تعادل برقرار کردند و به محیطهای خاص در دورههای کلیدی سال دسترسی پیدا کردند.”
تلاشهای حفاظت از حیات وحش
فهم اینکه حیوانات چگونه با محیط خود تعامل دارند، نه تنها دیدگاهی دقیقتر از چگونگی بقای آنها در اکوسیستمهای پیچیده ارائه میدهد، بلکه برای اطلاعرسانی به راهبردهای حفاظت و مدیریت در مواجهه با بحرانهای دوقلوی تغییرات اقلیمی و کاهش تنوع زیستی نیز ضروری است.
چارچوب این مطالعه ابزاری آماری فراهم میکند که به درک بهتر روابط پیچیده بین حیوانات و محیطهای آنها کمک میکند و میتواند به طور گستردهای در تلاشهای حفاظت از حیات وحش کاربرد داشته باشد.
پوکروسکی در پایان افزود: “وقتی بدانیم حیوانات چگونه از شرایط محیطی خاص استفاده میکنند، میتوانیم پیشبینیهای بهتری درباره چگونگی واکنش گونهها به تغییرات جهانی ناشی از انسان داشته باشیم و مداخلات مؤثرتری ایجاد کنیم که شرایطی را که گونهها برای بقا نیاز دارند، حفظ کند.”
اطلاعات بیشتر درباره درناها
درناها اجتماعی هستند و اغلب در دستههای بزرگ مهاجرت میکنند. آنها همچنین پرندگانی پر سر و صدا هستند که از انواع صداها برای ارتباط با اعضای دسته خود استفاده میکنند و صداهایشان از کیلومترها دورتر شنیده میشود.
درناها همهچیزخوار هستند و از رژیم غذایی متنوعی شامل گیاهان، بذرها، حیوانات کوچک و حشرات تغذیه میکنند. برخی از گونههای درنا در خطر انقراض هستند که بیشتر به دلیل از دست دادن زیستگاه و تغییرات محیطی است.
به عنوان مثال، درنای سیبری در خطر انقراض شدید قرار دارد. تلاشهای مداوم برای حفاظت از زیستگاههای تولیدمثل آن در روسیه و زیستگاههای زمستانی آن در چین و هند در حال انجام است.
درناها در بسیاری از نقاط جهان دارای اهمیت فرهنگی عمیقی هستند. در ژاپن و چین، آنها نماد طول عمر، صلح و خوشبختی هستند و در فولکلور و هنر به طور برجستهای نمایش داده شدهاند.
درنای هوپینگ، بومی آمریکای شمالی، نماد موفقیت در حفاظت است که با تلاشهای گسترده حفاظتی از خطر انقراض نجات یافته است.
این مطالعه در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.