در دنیایی که اخبار تغییرات اقلیمی و تأثیرات ویرانگر آن به وفور یافت میشود، صدها دانشمند در استرالیا گردهم آمدند تا «اجلاس اضطراری» خود را تشکیل دهند. دستور کار اصلی این نشست؟ آینده نگرانکننده یخهای قطب جنوب، که به جرأت میتوان آن را آخرین منطقه بکر سیاره ما دانست.
نتایج هشداردهنده
کارشناسان در بیانیهای که به صورت خبری منتشر شد، نتیجهای تلخ اعلام کردند: اگر سریع عمل نکنیم، ذوب یخهای قطب جنوب میتواند به افزایش فاجعهبار سطح دریاها در سراسر جهان منجر شود.
یخهای قطب جنوب و افزایش سطح دریا
در بیانیهای که کارشناسان ارائه دادند آمده است:
«هیچ نقطه دیگری روی زمین مانند شرق قطب جنوب – که در مجاورت استرالیا قرار دارد – منبعی بزرگتر برای عدم اطمینان در پیشبینیهای افزایش سطح دریا نیست.»
تنها «ورقه یخی شرق قطب جنوب» به تنهایی میتواند سطح آب دریاهای جهان را حدود ۵۰ متر (۱۶۴ فوت) افزایش دهد اگر به طور کامل ذوب شود.
پیامدهای این وضعیت برای شهرهای ساحلی و زیرساختها بسیار عظیم خواهد بود.
تحولات سریع و بیسابقه
نویسندگان گزارش خاطرنشان کردند که خدمات ارائهشده توسط اقیانوس جنوبی و قطب جنوب – مانند جذب کربن و نقش آن بهعنوان «تهویه هوای سیاره» – به راحتی نادیده گرفته شدهاند.
آنها نوشتند: «تحولات ناشی از گرمایش جهانی در این منطقه عظیم است. پژوهشهای اخیر کاهش بیسابقه یخهای دریایی، موجهای گرمایی شدید با افزایش دما تا بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد بالاتر از حد متوسط، و بیثباتی روزافزون در اطراف یخچالهای اصلی را نشان دادهاند.»
علاوه بر این، تغییرات در اکوسیستمهای خشکی و دریایی نشاندهنده تحولات سریع و بیسابقه در این منطقه حساس است.
در آستانه فاجعه
تیم کارشناسان هشدار دادند که «از دست دادن کنترلشده یخها که باعث افزایش سریع و فاجعهبار سطح دریا میشود، ممکن است در طول عمر ما رخ دهد.»
فکر هولناک اینکه ممکن است نقاط بحرانی برگشتناپذیر را بدون اینکه متوجه شویم پشت سر گذاشته باشیم، چشمانداز ترسناکی است.
به همین دلیل است که دانشمندان زنگ خطر را به صدا درآوردهاند و ما را به توجه فوری فرا میخوانند.
درک افزایش سطح دریا
ذوب شدن یخهای قطبی و یخچالهای طبیعی، که تحت تأثیر گرمایش جهانی تشدید میشود، عامل افزایش سطح دریاست. همچنین، گرم شدن آب دریاها که منجر به انبساط آن میشود، به این افزایش میافزاید.
دانشمندان در سالهای اخیر شاهد تسریع در افزایش سطح دریا بودهاند و انتظار دارند که این روند با افزایش دمای جهانی ادامه یابد.
پژوهشهای اخیر پیشبینی میکنند که افزایش سطح دریاها تا پایان قرن بیش از یک تریلیون دلار برای اقتصاد جهانی هزینه خواهد داشت زیرا به شهرهای ساحلی آسیب وارد میکند.
شهرهایی در امتداد سواحل آمریکای شمالی، از جمله میامی، نیویورک، و ونکوور، با سیلهای بیشتر و فرسایش ساحلی روبهرو هستند.
سیلهای مکرر و شدیدتر جان انسانها را تهدید کرده و آسیبهای اقتصادی قابل توجهی وارد میکنند.
علاوه بر این، افزایش سطح آب زیرساختهای حیاتی مانند سیستمهای حملونقل، نیروگاهها، و تصفیهخانههای آب را تهدید کرده و میتواند زندگی روزمره میلیونها نفر را مختل کند.
نجات یخهای قطب جنوب
کنفرانس پژوهشی قطب جنوب استرالیا در سال ۲۰۲۴ در دانشگاه تاسمانیا در هوبارت برگزار شد.
این نشست، که اولین گردهمایی ملی جامعه پژوهشی قطب جنوب طی سالهای اخیر بود، نزدیک به ۵۰۰ کارشناس از سراسر کشور را گردهم آورد.
اشتیاق، دانش و تعهد دانشمندان نشان میدهد که اگر اراده کنیم، همچنان میتوانیم اوضاع را تغییر دهیم.
برنامه مشارکتی پژوهش قطب جنوب استرالیا (AAPP)، که این اجلاس را سازماندهی کرد، دادههای نگرانکنندهای را به این موضوع افزود.
تنها در ۳۰ سال گذشته، سطح دریاهای جهان تا ۱۰.۵ سانتیمتر (بیش از ۴ اینچ) افزایش یافته است.
عامل اصلی؟ همانطور که ممکن است حدس زده باشید، ذوب یخهای قطب جنوب عمدتاً به دلیل تغییرات اقلیمی است.
قطب جنوب: یک مکعب یخی عظیم
در حال حاضر، قطب جنوب هر ساعت ۱۷ میلیون تُن یخ از دست میدهد.
این میزان برابر است با یک مکعب یخی عظیم با ابعاد ۲۶۰ متر (۸۵۳ فوت) در هر ضلع.
این تنها مقیاس این از دست دادن نیست که نگرانکننده است، بلکه سرعتی که این اتفاق میافتد نیز در حال افزایش است.
تصاویر ماهوارهای این مسئله را تأیید میکنند و نشان میدهند که قطب جنوب بیش از شش برابر سریعتر از سه دهه پیش یخ از دست میدهد.
حتی شرق قطب جنوب، که به عنوان بخشی پایدار از جهان ما شناخته میشد، نشانههای اختلالات عظیم، از جمله موجهای گرما و رویدادهای ذوب بزرگ را نشان میدهد.
AAPP هشدار میدهد که اگر انتشار گازهای گلخانهای همچنان افزایش یابد، شهرهای ساحلی استرالیا ممکن است تا سال ۲۱۰۰ با افزایش فاجعهبار ۸۰ سانتیمتری (۳۱ اینچ) سطح دریا روبهرو شوند.
کاهش سریع و پایدار گازهای گلخانهای
انطباق با این شرایط ممکن است راهحلی موقت باشد، اما برای یک راهحل بلندمدت، باید کاهش عمیق، سریع و پایدار در انتشار گازهای گلخانهای را اجرا کنیم. این تنها راه واقعی برای جلوگیری از این فاجعه در حال پیشرفت است.
بار بر نسلهای آینده
دانشمندان از ما میخواهند که «منحنی کربن» را هرچه سریعتر تغییر دهیم. هر سالی که میگذرد و هر تُن کربنی که بدون کاهش انتشار آن وارد جو میشود، بار بیشتری را بر دوش نسلهای آینده میگذارد.
این مسئلهای است که به عدالت جهانی مربوط میشود و بسیار ضروری است.
آنها هشدار دادند: «هر کسری از یک درجه اهمیت دارد.» و با این جمله بیانیه آنها پایان مییابد، اما مبارزه همچنان ادامه دارد.
واضح است که برای جلوگیری از پیامدهای بالقوه ویرانگر از دست دادن یخهای قطب جنوب، کارهای زیادی باید انجام شود.