در تاریخ ۴ دسامبر هر سال، گرد هم می‌آییم تا درباره گونه‌های در معرض خطر در روز جهانی حفاظت از حیات وحش صحبت کنیم.
آیا می‌دانید کدام گونه، مهاجم‌ترین گونه روی زمین است؟ میمون‌ها؟ گربه‌ماهی‌ها؟ ملخ‌ها؟ به‌طور شگفت‌آور، این ما انسان‌ها هستیم.
بله، خودخواهی ما، باشکوه‌ترین موجودات طبیعت را به سوی انقراض می‌برد و به اکوسیستم حیات وحش آسیب جدی وارد می‌کند.
روز جهانی حفاظت از حیات وحش
بیایید لحظه‌ای به ریشه‌های این روز توجه کنیم.
این مناسبت برای افزایش آگاهی، تأمل و اقدام در برابر مسائلی است که تعادل تنوع زیستی حیات وحش سیاره ما را تهدید می‌کند. این روز فراخوانی است برای محافظت از گونه‌های حیات وحش در برابر طمع انسان برای قطعات و محصولات غیرقانونی حیوانات که در بازار سیاه فروخته می‌شوند.
تاریخچه مداخله انسان در اکوسیستم طبیعی جهان
مداخله انسان در اکوسیستم طبیعی جهان به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد. ما زمین‌ها را برای کشاورزی پاکسازی کردیم، جنگل‌ها را برای کشتی‌سازی قطع کردیم و حیوانات را برای کسب درآمد شکار و به دام انداختیم. این بهره‌برداری در نهایت منجر به کاهش چشمگیر جمعیت حیات وحش در سراسر جهان شد.
در سال ۲۰۱۲، هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده، جرقه روز جهانی حفاظت از حیات وحش را زد. او آگاهی محافظان محیط زیست و علاقه‌مندان به حیات وحش را افزایش داد و از کاخ سفید برنامه‌ای استراتژیک برای مقابله با مسئله جهانی قاچاق حیات وحش پیشنهاد کرد.
تجارت غیرقانونی حیوانات
با وجود تلاش‌های فراوان برای حفاظت و برخی موفقیت‌های مثبت، تجارت غیرقانونی حیوانات در حال رشد است. بازارهای سیاه در حال گسترش هستند و بسیاری از گونه‌ها همچنان هدف شکارچیان و قاچاقچیان قرار می‌گیرند و در معرض خطر جدی انقراض قرار دارند.
پیامدهای این فعالیت‌های غیرقانونی فقط برای حیات وحش زیان‌آور نیست. میلیون‌ها نفر که در نزدیکی یا داخل جنگل‌ها زندگی می‌کنند نیز از این فعالیت‌ها آسیب می‌بینند.
مشکلات جوامع محلی
بسیاری از این جوامع برای تأمین معیشت خود، از جمله غذا، آب پاک و منابع دیگر به جنگل‌ها وابسته‌اند. زمانی که حیات وحش و زیستگاه‌های آن‌ها تخریب می‌شود، این افراد با چالش‌های شدید اقتصادی و زیست‌محیطی مواجه می‌شوند.
ضرورت همکاری جهانی
برای محافظت از حیات وحش، باید همه با هم همکاری کنیم. با انجام این کار نه‌تنها گونه‌های در معرض خطر را نجات می‌دهیم، بلکه به حفظ اکوسیستم‌های سالم که به نفع حیوانات و انسان‌ها است، کمک می‌کنیم.
خط زمانی روز جهانی حفاظت از حیات وحش
نگاه به رویدادهای تاریخی، تصویری روشن‌تر از وضعیت فعلی به ما می‌دهد:
- ۱۶۰۰: کاوشگران اروپایی شروع به شکار حیات وحش برای بازارهای اروپایی کردند.
- ۱۹۱۰: شکارچیان و طرفداران محیط زیست سازمان‌هایی برای حمایت از بازسازی حیات وحش و اجرای قوانین شکار تشکیل دادند.
- ۱۹۶۹: رئیس‌جمهور ریچارد نیکسون قانون حفاظت از گونه‌های در معرض خطر را تأسیس کرد.
- ۲۰۱۲: هیلاری کلینتون خواستار افزایش آگاهی در اولین روز جهانی حفاظت از حیات وحش در ۴ دسامبر شد.
آگاهی درباره گونه‌های در معرض خطر
چگونه یک گونه به‌عنوان گونه در معرض خطر طبقه‌بندی می‌شود؟ اگر جمعیت یک گونه ۵۰٪ تا ۷۰٪ کاهش یابد یا تعداد آن‌ها به کمتر از ۲۵۰ فرد بالغ برسد، به‌عنوان گونه در معرض خطر شناخته می‌شود.
آیا امکان بازگشت گونه‌های منقرض‌شده به زندگی وجود دارد؟ اگرچه نادر است، اما برخی پدیده‌های طبیعی و آزمایش‌های موفق توانسته‌اند برخی گونه‌های منقرض‌شده را بازگردانند. از جمله گونه‌های اخیراً منقرض‌شده می‌توان به کرگدن سفید شمالی و ماکائو اسپیکس اشاره کرد.
فوریت حفاظت از حیات وحش
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) فهرستی قرمز از گونه‌های در معرض خطر انقراض تهیه کرده است.
- در حال حاضر، ۴۱,۴۱۵ گونه در این فهرست قرار دارند و ۱۶,۳۰۶ گونه به‌عنوان به‌شدت در معرض خطر طبقه‌بندی شده‌اند.
- کرگدن جاوه‌ای یکی از گونه‌هایی است که در معرض خطر شدید انقراض قرار دارد و تنها ۶۷ فرد از آن باقی مانده است.
- طبق گزارش صندوق جهانی طبیعت (WWF)، برخی از حیوانات شناخته‌شده مانند اورانگوتان تپانولی، پاندا غول‌پیکر، پلنگ آمور و گوریل کوهستانی به سطح جمعیتی بسیار پایینی رسیده‌اند.
انقراض ۸۶۹ گونه در ۵۰۰ سال گذشته
طی ۵۰۰ سال گذشته، فعالیت‌های انسانی مانند تخریب زیستگاه، شکار بی‌رویه و آلودگی باعث انقراض ۸۶۹ گونه شده است، که نشان‌دهنده نیاز فوری به تلاش‌های حفاظتی است.
نقش ما در حفاظت از حیات وحش
امروز، روز مناسبی برای حمایت از حفاظت از حیات وحش است. در اینجا چند راه برای کمک به این هدف آورده شده است:
افزایش آگاهی
- درباره گونه‌های در معرض خطر با دوستان، خانواده و در شبکه‌های اجتماعی صحبت کنید.
- اطلاعاتی درباره اهمیت حیات وحش و روش‌های کمک به آن به اشتراک بگذارید.
- از پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، فیس‌بوک و توییتر برای رسیدن به افراد بیشتر استفاده کنید.
مقابله با فعالیت‌های غیرقانونی
- هرگونه فعالیت غیرقانونی مربوط به حیات وحش را گزارش دهید.
- از قوانین مبارزه با شکار غیرقانونی و تجارت غیرقانونی حیات وحش حمایت کنید.
- طومارهایی را امضا کنید تا دولت‌ها را تحت فشار قرار دهید که اقدامات قوی‌تری علیه جرایم حیات وحش انجام دهند.
کمک مالی به سازمان‌های حیات وحش
- به سازمان‌های معتبری مانند WWF که برای نجات حیوانات در معرض خطر فعالیت می‌کنند، کمک مالی کنید.
- حتی کمک‌های کوچک می‌تواند برای خرید تجهیزات و حمایت از افرادی که در حفاظت از حیوانات فعالیت می‌کنند، مفید باشد.
داوطلب شدن
- در مراکز محلی حیات وحش یا ذخایر طبیعی داوطلب شوید.
- به پاکسازی پارک‌ها، سواحل یا جنگل‌ها کمک کنید.
- از گروه‌های بازتوانی حیات وحش که با حیوانات آسیب‌دیده کار می‌کنند، حمایت کنید.
حمایت از محصولات پایدار
- از خرید محصولات ساخته‌شده از حیوانات در معرض خطر خودداری کنید.
- محصولات سازگار با محیط زیست و پایدار خریداری کنید.
- از شرکت‌هایی که از حیات وحش بهره‌برداری نمی‌کنند و به پروژه‌های حفاظتی کمک می‌کنند، حمایت کنید.
عادت‌های مسئولانه برای حفاظت از حیات وحش
- بازیافت کنید، استفاده از پلاستیک را کاهش دهید و زباله‌های خود را مدیریت کنید.
- مصرف آب را کاهش دهید و ردپای کربن خود را با استفاده از حمل‌ونقل عمومی یا دوچرخه‌سواری کاهش دهید.
ساختن باغی دوستدار حیات وحش
- گل‌های بومی بکارید تا زنبورها، پروانه‌ها و دیگر گونه‌های مفید را جذب کنید.
- آبخوری یا غذاخوری پرندگان فراهم کنید.
- از آفت‌کش‌های مضر که می‌تواند به حیات وحش آسیب بزند، اجتناب کنید.
پیوستن به گروه‌های حیات وحش
- با افرادی که به حفاظت علاقه دارند ارتباط برقرار کنید.
- یک گروه محلی برای بحث درباره روش‌های حفاظت از حیوانات در منطقه خود ایجاد کنید.
آموزش خود و دیگران
- درباره گونه‌های در معرض خطر مطالعه کنید و دانش خود را به دیگران منتقل کنید.
- کتاب بخوانید، مستند ببینید و از چالش‌های پیش روی حیات وحش آگاه باشید.
هر تلاشی، چه بزرگ و چه کوچک، اهمیت دارد. با آگاهی‌رسانی، فعالیت داوطلبانه یا کمک مالی، می‌توانید به حفاظت از حیوانات آسیب‌پذیر سیاره ما کمک کنید. با همکاری یکدیگر، می‌توانیم
آینده‌ای را رقم بزنیم که در آن تمام حیات وحش در کنار ما به زندگی ادامه دهد.
