سریال‌های کارآگاهی می‌توانند خلاقانه‌تر از آنچه در نگاه اول به نظر می‌رسند باشند. اگرچه این سریال‌ها معمولاً از فرمول‌های مشخصی پیروی می‌کنند، شخصیت‌های اصلی سرنخ‌ها را کشف کرده و جرایم را حل می‌کنند اما این روند می‌تواند به روش‌های مختلفی اجرا شود. شرلوک هولمز اغلب الگوی اصلی داستان‌های جنایی است و برخی از بهترین سریال‌های تلویزیونی که بر اساس رمان‌های جنایی ساخته شده‌اند، یا مستقیماً اقتباسی از آثار شرلوک هولمز هستند یا از آن الهام گرفته‌اند.
با این حال، سریال‌های کارآگاهی می‌توانند تجربی و متفاوت باشند؛ بسیاری از سریال‌های جنایی اخیر سرشار از صحنه‌های اکشن هستند، در حالی که برخی دیگر ژانرها را کاملاً ترکیب می‌کنند و جنایت را با ترسناک یا علمی‌تخیلی درمی‌آمیزند. بهترین درام‌های جنایی تاریخ معمولاً به نوعی شامل کارآگاه‌ها هستند، اما سریال‌های کارآگاهی کمی متفاوت‌اند، چرا که تمرکز اصلی آن‌ها بر تحلیل و کشف است نه صرفاً خود جنایت.
۱۰. Dexter (۲۰۰۶-۲۰۱۳)
دکستر مورگان شخصیتی بود که پیش‌تر در تلویزیون دیده نشده بود، موضوعی که در دنیای سریال‌های کارآگاهی کم‌سابقه است. سریال Dexter مفهوم کارآگاه را وارونه کرد؛ قاتلی که نه تنها کد اخلاقی خود را داشت، بلکه با پلیس نیز همکاری می‌کرد. این سریال علاوه بر معرفی یک ضدقهرمان جذاب، چندین قاتل نمادین مانند تریتی را نیز ارائه داد.
۹. Twin Peaks (۱۹۹۰-۱۹۹۱، ۲۰۱۷)
سریال Twin Peaks ساخته دیوید لینچ و مارک فراست ترکیبی عجیب از ژانرهاست که به یک کلاسیک برجسته تبدیل شده است. پرسش محوری سریال، چه کسی لورا پالمر را کشت؟ به سرعت رنگ و بویی متفاوت و غیرمتعارف به خود می‌گیرد. هرچند Twin Peaks در ذات خود یک سریال کارآگاهی است، اما عناصر ماورایی و فضایی ناآرام در سراسر آن دیده می‌شود.
۸. The X-Files (۱۹۹۳-۲۰۰۲، ۲۰۱۶-۲۰۱۸)
The X-Files بسیاری از ویژگی‌های معمول سریال‌های کارآگاهی را دارد، از جمله یک زوج ناسازگار. با این حال، موضوعات علمی‌تخیلی و ترسناک آن را به اثری منحصربه‌فرد بدل کرده است. اسکالی و مالدر زمانی مجبور به همکاری می‌شوند که اسکالی مأمور می‌شود بر کار مالدر نظارت کند، اما دیدگاه شکاکانه او به زودی به چالش کشیده می‌شود. این سریال دو رویکرد کاملاً متفاوت به پدیده‌های ماورایی را نشان می‌دهد و بهترین ویژگی‌های سریال‌های کارآگاهی را با یک چرخش تازه ارائه می‌کند.
۷. Luther (۲۰۱۰-۲۰۱۹)
سریال Luther نه تنها یک سریال کارآگاهی فوق‌العاده است، بلکه بدون شک یکی از بهترین آثار تلویزیونی ادریس البا محسوب می‌شود. شخصیت او، کارآگاه جان لوتر، برای حل پرونده‌ها از عبور از مرزهای قانونی ابایی ندارد. این مسئله برای او مشکل‌ساز می‌شود، زیرا هم‌زمان با مقابله با مجرمان، باید از زندان رفتن نیز بگریزد.
۶. Sherlock (۲۰۱۰-۲۰۱۷)
سریال Sherlock یکی از بهترین اقتباس‌های شرلوک هولمز در تمام دوران است که با حفظ روح داستان‌های اصلی، آن‌ها را برای مخاطب مدرن بازآفرینی کرده است. حتی طرفداران داستان‌های آرتور کانن دویل نیز از پیچش‌های تازه این سریال شگفت‌زده می‌شوند. کامبربچ و فریمن شیمی فوق‌العاده‌ای در نقش‌های شرلوک و واتسون دارند و دیالوگ‌های آن‌ها بسیار ماندگار است. سریال با افزودن پس‌زمینه شخصیتی بیشتر برای واتسون و نمایش گرافیکی فرایندهای فکری شرلوک، تجربه‌ای تازه ارائه می‌دهد. هرچند کیفیت در فصل‌های پایانی کمی افت کرد، اما فصل‌های نخست تقریباً بدون قسمت ضعیف بودند.
۵. Monk (۲۰۰۲-۲۰۰۹)
دو فصل از هشت فصل Monk در راتن تومیتوز امتیاز ۱۰۰٪ گرفته‌اند. شخصیت اصلی، آدرین مانک، با بازی تونی شالهوب، مبتلا به وسواس فکری-عملی است و همین ویژگی روش کار او را تعریف می‌کند. برخلاف بسیاری از سریال‌ها که بیماری روانی را در قالب مجرم نشان می‌دهند، Monk نگاهی انسانی و همدلانه دارد. شالهوب برای این نقش جایزه امی گرفت. هرچند سریال لحظات طنز دارد، اما مانک هرگز سوژه تمسخر مداوم نیست. قسمت‌هایی که او از محدوده امن خود خارج می‌شود، از دید بازیگر و مخاطب جزو بهترین‌ها هستند.
۴. Poirot (۱۹۸۹-۲۰۱۳)
آگاتا کریستی از مشهورترین نویسندگان جنایی تاریخ است و هر دو شخصیت بزرگ او، خانم مارپل و هرکول پوآرو، سریال تلویزیونی خود را دارند. با این حال، بازی دیوید ساچت در نقش کارآگاه بلژیکی پوآرو او را به یکی از بهترین کارآگاه‌های تلویزیون بدل کرده است.
سریال Poirot میزبان بازیگران بزرگی چون امیلی بلانت، مایکل فاسبندر و جسیکا چستین بوده است. برخلاف بسیاری از سریال‌های مدرن که اکشن را با کشف سرنخ ترکیب می‌کنند، Poirot فضایی گرم و شبیه درام تاریخی دارد. بازی و روایت داستان باعث شده این سریال همچنان ماندگار بماند.
۳. Elementary (۲۰۱۲-۲۰۱۹)
Elementary یکی از خلاقانه‌ترین بازآفرینی‌های شرلوک هولمز است که داستان را مدرن کرده و شخصیت‌ها را بازآفرینی کرده است. در این نسخه، شرلوک که سابقاً به تریاک گرایش داشت، یک معتاد در حال ترک است و جان واتسون به جوآن واتسون (با بازی لوسی لیو) تغییر یافته است. پنج فصل از هفت فصل سریال امتیاز ۱۰۰٪ راتن تومیتوز دارند.
این سریال تمرکز ویژه‌ای بر رشد شخصی شخصیت‌های اصلی دارد و تنها به روند حل پرونده محدود نمی‌شود. لوسی لیو در نقش واتسون حضوری پررنگ و درخشان دارد و Elementary را به یکی از بهترین سریال‌های کارآگاهی با محوریت شخصیت زن بدل کرده است.
۲. Mindhunter (۲۰۱۷-۲۰۱۹)
سریال Mindhunter با امتیاز ۹۷٪ در راتن تومیتوز تحسین گسترده‌ای از سوی منتقدان و تماشاگران دریافت کرد. برخلاف بسیاری از سریال‌های جنایی که هر قسمت به حل یک پرونده می‌پردازند، این اثر بر پیدایش علم روان‌شناسی جنایی تمرکز دارد.
سریال با محوریت شخصیت‌ها، روند توسعه این حوزه علمی را به تصویر می‌کشد و بازی‌هایی درخشان مانند نقش‌آفرینی کامرون بریتون در نقش اد کمپر را ارائه می‌دهد. با وجود لغو شدن پس از دو فصل به دلیل مشکلات بودجه، همچنان بهترین سریال کارآگاهی نتفلیکس محسوب می‌شود و احتمال بازگشت آن در قالب فیلم وجود دارد.
۱. Columbo (۱۹۶۸-۱۹۷۸)
سریال Columbo یکی از نخستین موفقیت‌های بزرگ ژانر کارآگاهی بود و ساختار داستانی آن ژانر جنایی را برای همیشه تغییر داد. برخلاف فرمول مرسوم قاتل کیست؟ آثار شبیه آگاتا کریستی، این سریال از ابتدا هویت مجرم را به مخاطب نشان می‌داد و تمرکز را بر چگونگی دستگیری او می‌گذاشت.
این قالب در زمان خود نوآورانه بود و بعدها به یکی از عناصر رایج در سریال‌های پلیسی و کارآگاهی مدرن تبدیل شد. بازی پیتر فالک در نقش کلومبو درخشان است و شخصیت فراموش‌نشدنی او باعث شده این اثر به‌عنوان بهترین سریال کارآگاهی تاریخ شناخته شود.
