مطالعات جدید نشان می‌دهد سطح آب اقیانوس هند بسیار زودتر و سریع‌تر از آنچه دانشمندان پیش‌تر گمان می‌کردند، شروع به افزایش کرده است. نکته جالب اینجاست که این شواهد نه در مدل‌های کامپیوتری یا داده‌های ماهواره‌ای، بلکه در اسکلت‌های مرجان‌های زنده ثبت شده‌اند.
دانشمندان علوم دریایی با بررسی نمونه‌های مرجانی از مالدیو توانستند یک رکورد ۱۰۰ ساله از تغییرات اقیانوس را بازسازی کنند.
تیم پژوهشی و هدف مطالعه
این تحقیق توسط پژوهشگرانی از دانشگاه ملی سنگاپور (NUS) و دانشگاه فناوری نانیانگ (NTU) انجام شده است. نتایج این کار، دید تازه‌ای درباره سرعت واکنش اقیانوس به گرمایش جهانی ارائه می‌دهد.
یک «ماشین زمان» در اقیانوس هند
با تحلیل مقاطع هسته‌ای مرجان‌ها – که مانند حلقه‌های سالانه درخت رشد می‌کنند – پژوهشگران توانستند جدول زمانی تغییر سطح دریا در اقیانوس هند را تا ۶۰ سال قبل‌تر از داده‌های موجود گسترش دهند، یعنی تا اوایل دهه ۱۹۰۰ میلادی.
این رکورد گسترده نه‌تنها خلأهای تاریخی را پر می‌کند، بلکه درک ما را از سرعت تأثیر تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی بر سطح دریا تغییر می‌دهد.
اثر انگشت واضح فعالیت‌های انسانی
این تحقیق دو یافته کلیدی داشته است:
- یافته اول: افزایش شتاب‌دار سطح دریا در اقیانوس هند از حدود سال ۱۹۵۹ آغاز شده است؛ چند دهه زودتر از آنچه داده‌های ماهواره‌ای یا رکوردهای دستگاه‌های اندازه‌گیری جزر و مد نشان می‌دادند. این زمان‌بندی به‌شدت با افزایش دمای جهانی و ذوب سریع یخچال‌ها هم‌راستا است؛ هر دو ناشی از فعالیت‌های انسانی.
«آنچه می‌بینیم اثر انگشت واضح تغییرات اقلیمی ناشی از انسان است که در اسکلت مرجان‌ها حک شده. این شتاب اولیه در افزایش سطح دریا هشداری است که اقیانوس بسیار زودتر و قوی‌تر از آنچه تصور می‌کردیم به گرمایش جهانی واکنش نشان داده است.» — پروفسور پل کِنچ
- یافته دوم: از اواسط قرن بیستم تاکنون، سطح آب اقیانوس هند حدود ۳۰ سانتی‌متر افزایش یافته است. این تغییر چشمگیر در پهنه‌ای آبی که نزدیک به ۳۰٪ مساحت کل اقیانوس‌های جهان را دربرمی‌گیرد و از زندگی حدود ۳۰٪ جمعیت جهان پشتیبانی می‌کند، پیامدهای گسترده‌ای دارد.
پیامدهای افزایش سطح دریا در اقیانوس هند
این افزایش تنها یک عدد نیست؛ بلکه تهدیدی مستقیم برای میلیون‌ها نفر در مناطق کم‌ارتفاع ساحلی به شمار می‌آید:
- افزایش خطر سیلاب‌ها
- افزایش فرسایش سواحل
- نفوذ بیشتر آب شور به منابع آب شیرین
- تخریب زیست‌بوم‌های حیاتی مانند جنگل‌های مانگرو و صخره‌های مرجانی
تغییرات اقیانوس هند حتی فراتر از آسیا اثرگذار است؛ زیرا تغییر سطح آب این منطقه بر الگوهای آب‌وهوایی، منابع آب، امنیت غذایی و خطرات بلایای طبیعی در سراسر جهان تأثیر دارد.
ارزش این رکورد طولانی‌مدت برای جنوب شرق آسیا
برای سنگاپور و همسایگان جنوب شرق آسیایی‌اش، چنین رکوردی یک نقطه عطف علمی است. این داده‌ها دقت مدل‌های اقلیمی را بالا می‌برند و امکان پیش‌بینی‌های بهتر و برنامه‌ریزی مؤثرتر را فراهم می‌کنند.
این یافته‌ها می‌توانند از طرح‌هایی مانند مدل سیلاب ساحلی-خشکی سنگاپور و برنامه پژوهش تأثیرات اقلیمی پشتیبانی کنند و به مهندسان و سیاست‌گذاران کمک کنند تا دفاع‌های هوشمندانه‌تری در برابر افزایش سطح دریا ایجاد کنند.
مرجان‌ها، حافظان قابل اعتماد تاریخ دریا
قدرت این مطالعه در تأیید قابلیت اعتماد مرجان‌ها به عنوان ثبت‌کنندگان دقیق تاریخ اقیانوس نهفته است.
مرجان‌ها هنگام رشد، لایه‌هایی ایجاد می‌کنند که شرایط شیمیایی و فیزیکی آب اطراف را – از جمله دما، شوری و سطح آب – ثبت می‌کند. تیم تحقیق با مقایسه داده‌های مرجان‌ها و قرائت‌های دستگاه‌های جزر و مد و ماهواره‌ها به همخوانی نزدیک نتایج دست یافت.
این اعتبارسنجی، جایگاه مرجان‌ها را به عنوان ابزاری قدرتمند برای علوم اقلیمی تثبیت می‌کند – نه فقط برای اندازه‌گیری تغییر سطح دریا، بلکه برای پیگیری رویدادهای حاد مانند موج‌های گرمایی، دوره‌های سرمایش و خشکسالی‌ها.
تأثیر جهانی بر برنامه‌ریزی سازگاری با اقلیم
به گفته پروفسور کِنچ:
«این یافته‌ها پیامدهای گسترده‌ای برای برنامه‌ریزی سازگاری اقلیمی در سراسر جهان دارند، به ویژه برای مناطق ساحلی کم‌ارتفاع و پرجمعیت. امیدواریم این کار سهم مهمی در گفت‌وگوی جهانی درباره تاب‌آوری و آمادگی داشته باشد.»
حفاظت از جوامع آسیب‌پذیر ساحلی
این پژوهش چیزی بیش از اعداد و نمودارها ارائه می‌کند؛ این تحقیق به ما دیدگاهی تاریخی می‌دهد: سطح دریا مدت‌ها پیش‌تر و سریع‌تر از آنچه تصور می‌کردیم در حال افزایش بوده است و دانستن این موضوع شانس ما را برای مواجهه بهتر با آینده افزایش می‌دهد.
برای دانشمندان این حوزه، مرجان‌ها تنها موجودات دریایی نیستند، بلکه راویان خاموش تاریخ هستند که هر لایه از اسکلتشان، فصلی از داستان اقیانوس را بازگو می‌کند.
در این مورد، مرجان‌ها کمبود داده‌های تاریخی بلندمدت از تغییر سطح دریا در اقیانوس هند مرکزی را جبران کرده‌اند.
پژوهشگران نوشته‌اند:
«این داده‌ها برای منطقه بسیار حیاتی است، با توجه به فراوانی مناطق ساحلی کم‌ارتفاع و جزایر، و آسیب‌پذیری شدید جوامع و زیست‌بوم‌های ساحلی اقیانوس هند.»
این مطالعه کامل در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.
