قبل‌تر که بازار شخصیت‌شناسی هنوز داغ نبود، انزواطلب‌ها لزوما افسرده، خجالتی و از‌آدم‌به‌دور خطاب می‌شدند و دوست‌داران جمع و دورهمی افراد پرحرف، پررو و هیجانی! امروز می‌دانیم که نه میل به گوشه‌گیری به معنای افسردگی است، نه عشق حضور در جمع به معنای خودشیفتگی! اگر معمولا اجتماعی، جسور و پرحرفید، شخصیت برونگرا دارید و اگر از تنهایی و خلوت انرژی می‌گیرید، شخصیت درونگرا دارید. در این راهنما مفصل درباره تفاوت این دو ویژگی شخصیتی و تست درونگرا یا برونگرا بودن حرف می‌زنیم.
تعریف شخصیت درونگرا و برونگرا
کارل یونگ، فیلسوف و روان‌پزشک سوئیسی، دو اصطلاح «درونگرا» و «برونگرا» را برای توصیف ویژگی‌ها و رفتارهای شخصیتی انسان تعریف کرد. هرجا پای تعامل اجتماعی در میان باشد، این دو قطب مخالف یکدیگرند! فرد درونگرا بی‌نهایت محتاط و فراری از جمع، فرد برونگرا عاشق حضور در موقعیت‌های اجتماعی.
ویژگی‌های شخصیت درونگرا
فرد درونگرا از تنهایی انرژی می‌گیرد و کنج اتاقش را به دورهمی‌های پرسروصدا ترجیح می‌دهد؛ شاید هرازگاهی از جمع‌های دوستانه هم لذت ببرد. این فرد:
- هربار که در جمع حاضر می‌شود، برای بازیابی انرژی ازدست‌رفته‌اش به تنهایی و خلوت نیاز دارد؛
- حتی‌الامکان از تعامل و موقعیت‌های اجتماعی فرار می‌کند؛
- بیشتر شنونده و بیننده است تا گوینده و عمل‌کننده؛
- قبل‌از آنکه عملی انجام دهد، شرایط و جوانب را بادقت می‌سنجد و دیرتر تصمیم می‌گیرد؛
- توجهش معطوف به دنیای درونی‌اش است و معمولا درگیر افکار و عواطف خود است؛
- کیفیت روابط را به کمّیت ترجیح می‌دهد و روابط محدود اما عمیق دارد؛
- در محیط پرتحرک و پرسروصدا خیلی زود خسته می‌شود؛
- علاقه‌‌ای به گشودن سفرۀ دل خود ندارد.
ویژگی‌های شخصیت برونگرا
فرد برونگرا در موقعیت‌های اجتماعی بیشتر احساس راحتی می‌کند، معاشرتی است و به‌عنوان فردی خوش‌مشرب و خوش‌برخورد شناخته می‌شود. این فرد:
- همواره مایل است چیزهای جدید را امتحان کند و به معنای کلمه ریسک‌پذیر است؛
- از تعامل با دیگران انرژی می‌گیرد و اگر مدتی در جمع نباشد، تحلیل می‌رود؛
- تنهایی برای او طاقت‌فرساست؛
- اشتیاق عجیبی به شرکت در رویدادها و دورهمی‌های بزرگ دارد؛
- همیشه آمادۀ حرف‌زدن در جمع، حتی مقابل افراد غریبه است؛
- مثل آب‌خوردن دوست پیدا می‌کند و مهارت ارتباط‌گرفتن را دارد؛
- عاشق کار تیمی و همکاری با جمع است؛
- هیچ مشکلی با درمیان‌گذاشتن افکار و احساساتش ندارد.
اهمیت درک تیپ شخصیتی خود!
شخصیت ما تابع فرهنگ، پیشینه و محیط زندگی ماست و از احساسات، افکار و تجربه‌هایمان تأثیر می‌پذیرد، سپس بر نحوۀ تعامل ما با جامعه، قدرت مدیریت استرس، رویکردها، تصمیم‌‌های ما تأثیر می‌گذارد. بنابراین همۀ ما موظفیم شخصیتمان را بشناسیم و همسو با طبیعت خود زندگی کنیم. اگر درونگرا باشیم و ندانسته، چپ‌و‌راست در اجتماع حاضر شویم یا برونگرا باشیم و ندانسته مدت‌زمان زیادی تنها بمانیم، خیلی زود دچار فرسودگی روانی خواهیم شد.
بزرگ‌ترین لطفی که می‌توان در حق سلامت روان کرد، تشخیص تیپ شخصیتی با تست درونگرا یا برونگرا بودن است. این آزمون‌ها پرده از نقاط قوت و ضعف ما در تعاملات اجتماعی برمی‌دارند تا خود را بهتر بشناسیم، شغلی سازگار با تیپ شخصیتی خود انتخاب کنیم و روابط اجتماعی و خانوادگی بهتری رقم بزنیم.
چه افرادی تست درونگرا یا برونگرا بودن بدهند؟
نکته‌ای که باید در مورد درونگرایی و برونگرایی بدانید این است که مرز مشخصی بین آنها نیست؛ شخصیت هر فرد در بخش‌های مختلف این طیف قرار می‌گیرد و می‌تواند شامل صفاتی از هر دو باشد. این یعنی خودتشخیصی تیپ شخصیتی و برچسب‌زدن آدم‌ها به‌عنوان درونگرا و برونگرا آن‌قدرها نیست!
تست درونگرا یا برونگرا بودن برای افرادی است که:
- در مورد شخصیت خود کنجکاو و به‌دنبال خودشناسی هستند؛
- در موقعیت‌های اجتماعی رفتار درستی ندارند و در برقراری ارتباط دچار مشکل‌اند؛
- می‌خواهند شغل یا رشته‌ای سازگار با شخصیت خود انتخاب کنند؛
- می‌خواهند روابط عاطفی بهتری رقم بزنند؛
- به‌دنبال راهی برای افزایش کارایی و بهره‌وری خود هستند.
تست درونگرا یا برونگرا بودن
روان‌شناسان با بررسی نتایج آزمون‌های سلامت روان می‌توانند نحوۀ تعامل فرد با دنیای اطراف را تا حدودی توضیح دهند. پرکاربردترین از انواع تست درونگرا یا برونگرا بودن عبارت‌اند از:
۱. تست خودشناسی MBTI
این تست شخصیت‌شناسی در قالب یک پرسش‌نامه روان‌سنجی طراحی شده تا با تشخیص نقاط قوت و نقاط ضعف آزمون‌دهنده و جنبه‌های شخصیتی حسی/شهودی، تفکری/احساسی و قضاوتی/ادراکی، او را در یکی از ۱۶ تیپ شخصیتی بگنجاند.
این تست خودشناسی ۷۰سؤالی با بررسی درونگرایی، برونگرایی و دیگر صفات شخصیتی روشن می‌کند در کدام مسیر شغلی شانس موفقیت بیشتری دارید، بقیه باید چه توقعاتی از شما داشته باشند و علت سازگاری و ناسازگاری شما با محیط اطراف چیست.
۲. پرسش‌نامه شخصیت آیزنک
این یک ارزیابی و سنجش ابعاد شخصیتی با نتایج ارزشمند و قابل‌اعتماد است که دو بُعد مهم از شخصیت انسان را با ۹۰ پرسش بله/خیر اندازه می‌گیرد: درونگرایی/برونگرایی و روان‌رنجوری/ثبات احساسی. نمره‌های این دو بُعد از ۲۴ محاسبه می‌شود. جالب اینجاست که پرسش‌نامه آیزنک جواب‌های ساختگی و غیرواقعی را تشخیص می‌دهد و به دروغگویی شما طی آزمون از ۹ نمره می‌دهد!
۳. تست‌های آنلاین
با یک جست‌و‌جوی ساده در وب فارسی با صدها تست رایگان روبه‌رو می‌شوید که شِمای کلی از میزان درونگرایی و برونگرایی شما در اختیارتان می‌گذارند. فقط حواستان به آفتِ خودتفسیریِ تست‌های غیراستاندارد و تأثیر آن بر درک اشتباه خود باشد! در بحث خودشناسی و سلامت روان ریسک نکنید و تست درونگرا یا برونگرا بودن را به متخصصان باتجربه بسپارید. روان‌پزشکان ما در دکترساینا با دل و جان آماده‌اند تا راهنمای شما در این زمینه باشند.
نتایج آزمون‌ها تعیین‌کننده نیست!
شخصیت انسان به‌مراتب پیچیده‌تر از دسته‌بندی با طیف درونگرایی و برونگرایی است. کارشناسان سلامت روان بعداز چندین دهه تحقیق و بررسی هنوز قادر به انجام این کار نیستند؛ بنابراین اینکه بخواهیم با یک تست ساده عمیق‌ترین لایه‌های شخصیت افراد را توضیح دهیم، انتظار زیادی است چراکه خصوصیات شخصیتی انسان ترکیبی از تجربه‌ها و رفتارهای آموخته‌شده است و درونگرایی و برونگرایی فقط یکی از عناصر احتمالی است. پس یک آزمون به‌تنهایی نمی‌تواند جوهرۀ انسان را به تصویر بکشد، مگر آنکه تفسیر تست را از زبان یک متخصص سلامت روان و روان‌شناس حاذق بشنوید. دراین‌صورت نتایج به‌مراتب قابل‌اعتماد‌تر از خودارزیابی در خانه است.
انسان گاه درونگراست، گاه برونگرا
نتیجۀ تست درونگرا یا برونگرا بودن در دوره‌های مختلف به‌طرز حیرت‌انگیزی تغییر می‌کند و این پدیده غیرطبیعی نیست. حتی ممکن است نتیجه تستی که امروز می‌دهید با فردا متفاوت باشد! انسان همین‌قدر پیچیده است و شناخت او همین‌قدر دشوار!
موضوع مهم بعدی تفاوت‌های فاحش افراد جامعه درونگرا با هم و افراد جامعه برونگرا باهم است. ممکن است شما به‌عنوان یک فرد درونگرا نسبت به دوست‌تان که از قضا او هم درونگراست، جمع‌پذیرتر یا جمع‌گریز‌تر باشید یا به‌عنوان یک فرد برونگرا، هرازگاهی نیاز شدید به تنهایی را در وجودتان احساس کنید. مقیاس حساب‌شده‌ای برای توضیح این مفاهیم وجود ندارد و شخصیت انسان در گذر زمان تغییر می‌کند.
کلام آخر
بسیاری از رفتارهایی که هیچ توضیحی برای آنها نداریم، مثل جمع‌گریزی یا علاقۀ وافر به گفت‌و‌گو و بودن در مرکز توجه، از یک مشخصه ذاتی نشأت می‌گیرد و آن درونگرا یا برونگرا بودن است. تشخیص درونگرایی و برونگرایی مطلق کار سختی نیست؛ اما اگر روحیات‌تان گاهی درونگرا و گاهی برون‌گراست، تست درونگرا یا برونگرا بودن به تشخیص دقیق و درست کمک می‌کند. برای انجام این تست و تفسیر آن، تلفنی یا آنلاین با متخصصان روان‌پزشک دکترساینا گفت‌و‌گو کنید.
