طوطی شب، پرنده‌ای کوچک با پرهای سبز و زرد، سال‌ها در مرکز استرالیا به‌عنوان موجودی افسانه‌ای شناخته می‌شد. پس از بیش از 100 سال بی‌خبری از این گونه نادر، پژوهشگران و رنجرهای بومی موفق شدند دوباره آن را در طبیعت شناسایی کنند. این کشف، نه تنها یک شگفتی علمی است، بلکه امیدی تازه برای حفظ تنوع زیستی در سرزمین‌های خشک استرالیا به شمار می‌آید.
پژوهشی هدفمند برای یافتن طوطی شب
از سال 2020 تا 2023، تیمی از رنجرهای بومی و دانشمندان در منطقه Ngururrpa تلاش کردند تا سه پرسش کلیدی را پاسخ دهند: طوطی‌های شب کجا زندگی می‌کنند؟ چه تهدیداتی آن‌ها را تهدید می‌کند؟ و چه اقداماتی می‌تواند بقای آن‌ها را تضمین کند؟
روش کار ترکیبی از دانش محلی و فناوری مدرن بود. آن‌ها به‌جای انتظار برای مشاهده اتفاقی، از دستگاه‌های ضبط صوت مقاوم در برابر شرایط سخت برای ثبت صداهای این پرنده در شب استفاده کردند.
صدای منحصربه‌فرد طوطی شب
طوطی شب دارای مجموعه‌ای متنوع از صداهاست. نیک لزبِرگ، بوم‌شناس دانشگاه کوئینزلند، توضیح می‌دهد که یکی از این صداها شبیه زنگ تلفن «دیدلی دیپ» است و دیگری مانند صدای زنگوله «دینک دینک» به گوش می‌رسد.
نتایج شگفت‌انگیز
بررسی‌ها نشان داد که طوطی‌های شب در بیش از نیمی از مناطق مورد مطالعه حضور دارند. این یافته نشان می‌دهد که با یک جمعیت پایدار روبه‌رو هستیم، نه صرفاً پرندگانی سرگردان. دوربین‌های تله‌ای و نمونه‌برداری از مدفوع شکارچیان نیز اطلاعات ارزشمندی در مورد دشمنان طبیعی این پرنده ارائه دادند.
اهمیت اسپینفکس بالغ
این پرنده روزها در میان علف اسپینفکس بالغ پناه می‌گیرد. توده‌های متراکم این گیاه، که سال‌ها طول می‌کشد تا شکل بگیرند، بهترین سرپناه برای طوطی شب محسوب می‌شوند. آتش‌سوزی‌های مکرر مانع رشد این پناهگاه‌های طبیعی شده و زیستگاه را به خطر می‌اندازد.
نقش آتش و مدیریت آن
در بیابان‌های وسیع استرالیا، آتش‌سوزی‌های ناشی از صاعقه یا خشکسالی بسیار رایج است. اگر این آتش‌سوزی‌ها بیش از حد تکرار شوند، اسپینفکس‌ها فرصت لازم برای رشد پیدا نمی‌کنند. پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند با اجرای سوختگی‌های کنترل‌شده و برنامه‌ریزی‌شده، الگوی آتش به‌گونه‌ای مدیریت شود که زیستگاه طوطی شب حفظ گردد.
تعادل شکارچیان؛ گربه‌ها و دینگوها
دوربین‌ها نشان دادند که دینگوها به‌طور مداوم در اطراف زیستگاه طوطی شب حضور دارند. در نگاه اول، این مسئله تهدیدی برای پرنده به نظر می‌رسد. اما بررسی مدفوع شکارچیان نشان داد که دینگوها نقش مهمی در کنترل جمعیت گربه‌های وحشی دارند. گربه‌ها که شکارچیان بی‌صدای شب هستند، می‌توانند جوجه‌های تازه متولدشده را نابود کنند. حضور دینگوها باعث کاهش فشار گربه‌ها بر طوطی شب می‌شود.
برآورد جمعیت طوطی شب
بر اساس صداهای ثبت‌شده و شمارش تعداد پرندگان، تخمین زده می‌شود که حدود 50 طوطی شب در این منطقه حفاظت‌شده زندگی می‌کنند. این آمار، با توجه به کمیابی این گونه در سراسر استرالیا، اهمیت زیادی دارد.
راهکارهای حفاظت از طوطی شب
- مدیریت هوشمندانه آتش‌سوزی‌ها بر اساس دانش بومی و ابزارهای مدرن
- اجتناب از آسیب به دینگوها و بهره‌گیری از نقش آن‌ها در کنترل گربه‌ها
- جلوگیری از ورود دام و کاهش اختلالات انسانی در زیستگاه
- استفاده از فناوری‌های نوین مانند ردیابی ژنتیکی و تگ‌های کوچک برای پایش بهتر
جمع‌بندی
کشف دوباره طوطی شب نشان می‌دهد که همکاری میان دانشمندان و رنجرهای بومی می‌تواند به احیای گونه‌های نادر کمک کند. این پرنده به زیستگاهی متشکل از اسپینفکس بالغ، آتش‌سوزی‌های مدیریت‌شده و تعادل طبیعی میان شکارچیان نیاز دارد. با حفاظت هوشمندانه، می‌توان امید داشت که طوطی شب پس از یک قرن غیبت، آینده‌ای روشن در استرالیا داشته باشد.
شما هم نظر خود را درباره این کشف شگفت‌انگیز بنویسید و مقاله را با دوستان علاقه‌مند به محیط زیست به اشتراک بگذارید.
