کشور کوچک و جزیره‌ای سائوتومه و پرنسیپ (São Tomé and Príncipe) میزبان حیات‌وحش شگفت‌انگیز، سواحل خلوت و چهار اقامتگاه بوتیک تماشایی از شرکت HBD Príncipe است. صبح‌ها در اقامتگاه Sundy Praia، صدای طوطی‌های خاکستری و میمون‌های مونا در میان درختان موز همانند یک ساعت زنگ‌دار طبیعی عمل می‌کند. تقریباً ۳۰ گونه پرنده بومی در جنگل‌های این جزایر زیست می‌کنند؛ جزایری که حدود ۱۵۰ مایل دورتر از سواحل گابن قرار دارند و با پروازی ۸.۵ ساعته از لیسبون قابل دسترسی هستند. علاوه بر پرندگان، حیات دریایی غول‌پیکر و پنج گونه لاک‌پشت دریایی نیز به سواحل این کشور رفت‌وآمد دارند.
-
- Henrique SERUCA/COURTESY OF HBD PRÍNCIPE
با وجود این شگفتی‌ها، کمتر کسی به این مقصد سفر می‌کند. سائوتومه و پرنسیپ یکی از کم بازدیدترین کشورهای جهان است و سالانه تنها حدود ۳۵ هزار گردشگر دارد، در حالی که جزایر گالاپاگوس ده برابر این رقم بازدیدکننده جذب می‌کنند. با این حال، آن‌هایی که سفر می‌کنند، فراتر از حیات‌وحش و سواحل خلوت، شاهد آغاز یکی از جاه‌طلبانه‌ترین پروژه‌های اکوتوریسم هستند؛ طرحی برای بازآفرینی اقتصاد یک کشور در حال توسعه، در عین حفاظت از اکوسیستم آن.
تاریخ این جزایر به دهه ۱۴۷۰ میلادی بازمی‌گردد، زمانی که پرتغالی‌ها این سرزمین‌های خالی از سکنه را کشف کردند. در قرن شانزدهم، نیشکر در آن کاشته شد و بردگان آفریقایی برای کار در مزارع آورده شدند. سپس کشت کاکائو آغاز شد و در اوایل دهه ۱۹۰۰ این جزایر بزرگ‌ترین تولیدکننده شکلات جهان بودند. اما تا سال ۱۹۷۵ و استقلال کشور، اقتصاد به شدت ضعیف شده بود و در سال ۲۰۱۰ نرخ بیکاری نزدیک به ۸۰ درصد بود.
-
- MAIQUE MADEIRA/COURTESY OF HBD PRÍNCIPE
همان سال، دولت مرکزی طرحی برای پاک‌سازی ۲۵۰۰ هکتار زمین در شمال پرنسیپ جهت تولید روغن پالم ارائه کرد. دولت محلی پرنسیپ با این طرح مخالفت کرد و به‌جای آن با کارآفرین اهل آفریقای جنوبی، مارک شاتل‌ورث، وارد همکاری شد. او که به دنبال مقصدی بکر برای سفر بود، پرنسیپ را به دلیل موقعیت جغرافیایی میان کیپ‌تاون و لندن انتخاب کرد. شاتل‌ورث به‌جای ساخت یک اقامتگاه سنتی، توسعه اقتصادی بلندمدت از طریق گردشگری پایدار و جنگل‌داری نوین را پیشنهاد داد.
شرکتی که او تأسیس کرد، HBD Príncipe، امروز بزرگ‌ترین کارفرما در جزیره است. این شرکت چهار اقامتگاه تحت عنوان Príncipe Collection را مدیریت می‌کند و همچنین یک مزرعه کاکائو به نام Paciência Organic دارد که شکلات و محصولات زیبایی تولید می‌کند. در میان اقامتگاه‌ها، Sundy Praia لوکس‌ترین مجموعه است که شامل ۱۵ ویلا در محل تلاقی جنگل و ساحل طلایی است. Bom Bom، نخستین هتل شرکت، پس از پنج سال بازسازی در سپتامبر گذشته دوباره افتتاح شد. Roça Sundy نیز در خانه‌های بازسازی‌شده مزارع کاکائو قرار دارد و گردشگران را به دنیای شکلات‌سازی جزیره می‌برد. اقامتگاه Omali نیز در سائوتومه واقع شده و نزدیک به تنها فرودگاه بین‌المللی کشور است.
-
- GERALDINE BRUNEEL/COURTESY OF HBD PRÍNCIPE
طی ۱۵ سال گذشته، HBD بیش از ۱۰۰ میلیون دلار در کشور سرمایه‌گذاری کرده و به مرور اعتماد مردم را به دست آورده است. نسل جوانی همچون ویلبر تاوارس ۲۷ ساله، گردشگری پایدار را دلیلی برای ماندن در کشور و عدم مهاجرت می‌دانند. این شرکت برای هر شب اقامت ۲۶ دلار عوارض دریافت می‌کند که صرف پروژه‌های حفاظت محیط زیست و برنامه‌های اجتماعی بنیاد پرنسیپ می‌شود؛ از پایش صخره‌های مرجانی گرفته تا نظارت بر لانه لاک‌پشت‌ها و ارائه بورسیه تحصیلی به دانشجویان.
در سال ۲۰۲۴، این حمایت اجتماعی با تأسیس بنیاد Natural Dividend گسترش یافت. این بنیاد به ساکنان جزیره که داوطلبانه متعهد به حفاظت از طبیعت می‌شوند، کمک مالی می‌کند؛ چیزی شبیه به یک برنامه درآمد پایه همگانی.
-
- GERALDINE BRUNEEL/COURTESY OF HBD PRÍNCIPE
هدف نهایی این پروژه، ارائه یک الگوی قابل تکرار برای سایر مقاصد گردشگری است. این اقدامات توجه سازمان Long Run، برنده دیگر Global Vision Awards، را نیز به خود جلب کرده است. روث کرایچتون، مدیر منطقه‌ای این سازمان، تأکید می‌کند که تمرکز HBD بر حفظ تنوع زیستی منحصربه‌فرد جزیره، مهم‌ترین ویژگی آن است.
