تلفن کلاهبرداری یکی از رایج‌ترین تهدیدات سایبری امروز است. کلاهبرداران با معرفی خود به‌عنوان نماینده بانک، مأمور دولتی یا کارشناس فنی، تلاش می‌کنند اطلاعات حساس کاربران را فریبانه به‌دست آورند. در این مقاله، روش‌های شناسایی تلفن کلاهبرداری، راه‌های جلوگیری از آن و اقداماتی که برای ایمن‌سازی حساب‌های بانکی خود باید انجام دهید را بررسی می‌کنیم.
تلفن کلاهبرداری چیست؟
تلفن کلاهبرداری نوعی جرم است که در آن مجرمان با تماس تلفنی افراد را فریب داده و سعی می‌کنند با جلب اعتماد آن‌ها، اطلاعات شخصی یا مالی‌شان را دریافت کنند. هدف اصلی این تماس‌ها، متقاعد کردن قربانی به اشتراک‌گذاری آگاهانه یا ناآگاهانه اطلاعات حساس است.
ویژگی‌های رایج تلفن کلاهبرداری
- تماس‌ها معمولاً در زمان‌های غیرمنتظره انجام می‌شوند.
- سناریوهای اضطراری یا تهدید قانونی ایجاد می‌شود تا قربانی را دچار استرس کنند.
- درخواست اطلاعات حساس مانند شماره کارت بانکی، رمز عبور یا کد پیامک می‌شود.
- از قربانی خواسته می‌شود تا تماس را قطع نکند تا کنترل موقعیت در دست کلاهبردار باقی بماند.
- شماره تماس معمولاً مخفی یا مداوماً تغییر می‌کند.
چه کسانی هدف قرار می‌گیرند؟
کلاهبرداران تلفنی می‌توانند هر فردی را بدون در نظر گرفتن سن یا شغل هدف قرار دهند. با این حال، افراد مسن‌تر، کسانی که سواد دیجیتال پایینی دارند یا با امنیت اینترنت آشنا نیستند، در معرض ریسک بیشتری قرار دارند. ارتقای آگاهی عمومی و رعایت اصول امنیتی می‌تواند خطر قربانی شدن را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.
انواع تلفن کلاهبرداری
- تماس با معرفی خود به‌عنوان پلیس، دادستان یا قاضی
- ادعای برنده شدن در قرعه‌کشی یا جوایز جعلی
- درخواست اطلاعات کارت بانکی یا شماره حساب
- تماس برای بازگشت وجه بیمه یا عضویت ساختگی
- کلاهبرداری مرتبط با بسته پستی یا باربری
- تماس‌های خودکار (IVR) با پیام ضبط‌شده
- ارسال لینک‌های جعلی از طریق پیامک یا واتساپ
- وعده درآمد یا سود بسیار بالا
چگونه تلفن کلاهبرداری را تشخیص دهیم؟
درخواست اطلاعات حساس
اگر فرد تماس‌گیرنده از شما شماره کارت بانکی، رمز عبور، کد پیامک یا شماره ملی بخواهد، این یک هشدار جدی است. نهادهای رسمی هرگز این اطلاعات را تلفنی درخواست نمی‌کنند.
ایجاد استرس و ترس
کلاهبرداران ممکن است ادعا کنند علیه شما حکم بازداشت وجود دارد یا شما با پرونده‌های امنیتی در ارتباط هستید. هدف آن‌ها وادار کردن شما به تصمیم‌گیری عجولانه است.
تماس از طرف نهادهای رسمی
کلاهبرداران با جعل هویت مأموران دولتی یا کارمندان بانک، تلاش می‌کنند اعتماد شما را جلب کنند. اما هیچ مأمور دولتی تلفنی درخواست پول یا دستور انجام تراکنش نمی‌دهد.
اصرار بر انتقال پول یا به‌اشتراک‌گذاری رمز
یکی از شگردهای رایج این است که تا پایان فرآیند، تماس قطع نشود و قربانی مجبور به انتقال پول یا وارد کردن رمز شود.
تأکید بر محرمانه نگه داشتن موضوع
کلاهبرداران معمولاً می‌گویند این یک عملیات محرمانه است و نباید با کسی در میان گذاشته شود تا قربانی نتواند از نزدیکان خود مشورت بگیرد.
چگونه از تلفن کلاهبرداری پیشگیری کنیم؟
- هرگز اطلاعات شخصی خود را با افراد ناشناس به اشتراک نگذارید.
- به تماس‌ها و پیام‌های مشکوک پاسخ ندهید.
- با تماس مستقیم با نهادهای رسمی، صحت تماس را بررسی کنید.
- شماره‌های کلاهبردار را مسدود کنید.
- فقط از مارکت‌های معتبر اپلیکیشن‌ها را دانلود کنید.
- از اپلیکیشن‌های مسدودکننده تماس‌های مشکوک استفاده کنید.
اگر قربانی تلفن کلاهبرداری شدیم چه کنیم؟
با بانک و اپراتور تماس بگیرید
در صورت درز اطلاعات بانکی، فوراً با بانک تماس گرفته و حساب خود را مسدود کنید. همچنین با اپراتور تلفن همراه تماس بگیرید تا خطرات احتمالی را کاهش دهید.
به پلیس گزارش دهید
به نزدیک‌ترین کلانتری یا پاسگاه مراجعه کرده و موضوع را گزارش کنید تا تحقیقات رسمی آغاز شود.
به دادستانی شکایت کنید
با مراجعه به دادسرای محل سکونت خود، شکایت رسمی ثبت کنید تا روند قضایی آغاز شود.
گزارش به فتا
به پلیس فتا، کلاهبرداری را گزارش دهید.
پرسش‌های متداول درباره تلفن کلاهبرداری
آیا پلیس واقعی با تلفن تماس می‌گیرد؟
پلیس، دادستان، قاضی یا هر مقام رسمی تلفنی درخواست اطلاعات یا پول نمی‌کند.
چگونه تماس‌های جعلی را مسدود کنیم؟
با استفاده از قابلیت مسدودسازی تماس در تلفن همراه یا نصب برنامه‌های معتبر فیلتر تماس، می‌توانید ریسک دریافت تماس‌های مشکوک را کاهش دهید.
آیا اپلیکیشن‌ها می‌توانند امنیت تماس را افزایش دهند؟
بله، اما حتماً اپلیکیشن را از منابع معتبر دانلود کنید، مجوزهای دسترسی را بررسی کنید و به‌روز نگه دارید.
راهکارهای بانک‌ها برای مقابله با کلاهبرداری
برخی بانک‌های جهانی خدمات ویژه‌ای مانند حفاظت از نرم‌افزارهای مخرب و اطلاع‌رسانی تماس‌های ورودی ارائه می‌دهند تا مشتریان در برابر تهدیدات تلفنی ایمن‌تر باشند.
جمع‌بندی
تلفن کلاهبرداری تهدیدی جدی برای امنیت اطلاعات و دارایی‌های ماست. با شناخت روش‌های متداول کلاهبرداران و رعایت نکات امنیتی می‌توان از قربانی شدن جلوگیری کرد. هوشیار بمانید و در صورت کوچک‌ترین تردید، تماس را قطع کرده و صحت آن را از منابع رسمی بررسی کنید.
یادآوری: نهادهای رسمی هرگز از شما نمی‌خواهند اطلاعات حساس را تلفنی به اشتراک بگذارید.
این مقاله را با دوستان و خانواده خود به اشتراک بگذارید تا آگاهی بیشتری درباره تلفن کلاهبرداری ایجاد شود.
