تگرگ همیشه ناگهانی، پرصدا و اغلب مخرب است. یک توفان تگرگ میتواند در عرض چند دقیقه مزارع را نابود کند، شیشهها را خرد کند یا سطح شهر را پر از فرورفتگی کند.
اروپا سالهاست با این تهدید آشناست، اما آینده ممکن است متفاوت به نظر برسد. تحقیقات جدید نشان میدهد که با گرمتر شدن اقلیم، تعداد توفانهای تگرگ کاهش مییابد، اما اندازه سنگهای تگرگ افزایش یافته و خسارت بیشتری وارد خواهند کرد.
کمتر شدن توفانها، اما تگرگهای بزرگتر
گروهی از محققان دانشگاه نیوکاسل، دفتر هواشناسی بریتانیا و دانشگاه بریستول با استفاده از شبیهسازیهای دقیق اقلیمی، آینده تگرگ را بررسی کردهاند.
نتایج نشان میدهد که در بیشتر نقاط اروپا تعداد توفانهای شدید تگرگ کاهش خواهد یافت. اما زمانی که تگرگ رخ دهد، اندازه سنگها بزرگتر خواهد بود.
- تگرگ شدید: قطری بیش از ۲ سانتیمتر دارد.
- تگرگ بسیار بزرگ: قطری بالای ۵ سانتیمتر دارد و قدرت تخریب بسیار بالاتری ایجاد میکند.
سنگهای بزرگتر سریعتر سقوط میکنند، کمتر ذوب میشوند و قدرت ویرانگری بیشتری دارند.
علت تغییر در الگوی تشکیل تگرگ
تگرگ در جریانهای صعودی قوی در ارتفاعات توفان شکل میگیرد. با گرمتر شدن هوا، منطقه تشکیل تگرگ به ارتفاعات بالاتر منتقل میشود، جایی که جریانهای صعودی ضعیفترند و فرصت رشد سنگهای تگرگ کمتر است. علاوه بر این، کاهش برش باد (Wind Shear) نیز تشکیل توفانهای کلاسیک تگرگ را دشوارتر میکند. در نتیجه، انتظار میرود توفانهای تگرگ کلاسیک در بیشتر نقاط اروپا کمتر شوند.
ظهور توفانهای تگرگ استوایی
اما داستان تنها کاهش توفانها نیست. نوع جدیدی از توفان ممکن است در جنوب اروپا افزایش یابد: توفانهای گرم یا استوایی. این توفانها شبیه توفانهای استواییاند؛ سطح انجماد بالاتر است، اما اگر سنگهای تگرگ به اندازه کافی بزرگ شوند، میتوانند تا زمین دوام بیاورند.
مطالعات نشان میدهد که ایتالیا و حوضه مدیترانه بهویژه در پاییز، نقاط داغ این نوع توفانها خواهند بود. در این مناطق احتمال وقوع تگرگهای عظیم بیشتر میشود، حتی اگر تعداد کلی توفانها کمتر شود.
- جزایر بریتانیا و شمال اروپا: مناطق کمخطر با کاهش بیشتر توفانها.
- اروپای مرکزی: روند نزولی در توفانها.
- جنوب اروپا: افزایش احتمال تگرگهای بزرگ در پاییز و زمستان.
تغییرات اقلیمی و نقش آن در توفانهای تگرگ
«نتایج ما نشان میدهد اثرات تغییرات اقلیمی بر توفانهای شدید پیچیدهتر از تصورات پیشین است و مدلهای دقیق میتوانند نتایجی متفاوت نسبت به تحقیقات قبلی ارائه دهند.» — دکتر عبدالله کهرامان، دانشگاه نیوکاسل
به گفته محققان، جامعه باید خود را برای رخداد کمتر اما مخربتر تگرگ آماده کند. در آیندهای با ۵ درجه دمای بالاتر، تگرگهای کمتر اما با خسارت بیشتر رخ خواهند داد.
خطرات تازه برای اروپا
«این نتایج بسیار نگرانکنندهاند. آنها نشان میدهند که باید برای توفانهای تگرگ شبیه استوایی آماده شویم که میتوانند خسارتهای شدیدی به همراه داشته باشند.» — پروفسور لیزی کندون
حتی مناطقی که امروزه توفانهای استوایی را تجربه نمیکنند، ممکن است در آینده با آنها مواجه شوند. بنابراین حتی مناطق کمخطر نیز نباید این احتمال را نادیده بگیرند.
پروفسور هیلی فاولر نیز هشدار داده است: «جامعه باید برای رویدادهای بیسابقه آمادهتر شود. توفانهای آینده در مدیترانه میتوانند تگرگهای عظیم به همراه داشته باشند که پیامدهای ویرانگری خواهند داشت.»
تغییر اندازه سنگهای تگرگ
تحقیقات نشان میدهد که الگوی تغییر به وضوح در اندازههاست. احتمال تگرگهای شدید کاهش مییابد، اما تگرگهای بسیار بزرگ بیشتر میشوند. در جنوب اروپا، نسبت تگرگهای بسیار بزرگ به تگرگهای شدید حتی میتواند دو برابر شود.
این تغییر به معنی وقوع توفانهای کمتر، اما خسارتهای بزرگتر است. موجهای گرمایی طولانی نیز میتوانند زمینهساز چنین رویدادهایی باشند.
کمتر شدن توفانها، اما افزایش خطر
تگرگ هماکنون سالانه میلیاردها یورو خسارت به اروپا وارد میکند. کاهش تعداد توفانها شاید خبر خوبی به نظر برسد، اما بزرگتر شدن تگرگها معادله را تغییر میدهد.
یک توفان تگرگ عظیم میتواند خسارتی فراتر از چندین توفان کوچک وارد کند. بهویژه در جنوب اروپا، جوامع باید آماده باشند برای واقعیتی جدید: توفانهای کمتر، در فصلهای غیرمنتظره و با قدرت تخریب بیشتر.
تغییرات اقلیمی الگوهای خطر را دگرگون میکند و در مورد تگرگ پیام روشن است: کمتر شدن توفانها همیشه به معنی کاهش خطر نیست.
این پژوهش در مجله Nature Communications منتشر شده است.
آیا شما تجربه مواجهه با تگرگ شدید را داشتهاید؟ دیدگاهتان را در بخش نظرات بنویسید یا این مقاله را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.