در شامگاه دوشنبه، ماه به یکی از نزدیک‌ترین نقاط خود به زمین خواهد رسید و چهره‌ای باشکوه‌تر از همیشه به خود می‌گیرد؛ پدیده‌ای که با عنوان «ابرماه» (Supermoon) شناخته می‌شود. این رویداد باعث می‌شود ماه تا ۱۴ درصد بزرگ‌تر و تا ۳۰ درصد درخشان‌تر از حالت معمول خود به نظر برسد.
این ابرماه، نخستین مورد از سال جاری است و یکی از جذاب‌ترین لحظات برای دوستداران نجوم و عکاسان آسمان شب به شمار می‌آید.
چطور ابرماه رخ می‌دهد؟
ابرماه زمانی اتفاق می‌افتد که ماه در مرحله کامل (Full Moon) خود قرار دارد و در عین حال در مدار بیضوی‌اش به نزدیک‌ترین فاصله از زمین — که به آن حضیض قمری (Perigee) گفته می‌شود — می‌رسد.
بر اساس داده‌های ناسا (NASA)، این نزدیکی باعث می‌شود ماه از همیشه درخشان‌تر و بزرگ‌تر به نظر برسد. تفاوت میان یک ابرماه و کم‌نورترین ماه کامل سال ممکن است برای چشم انسان اندک به نظر برسد، اما در عکاسی یا با مقایسه بصری، به وضوح قابل مشاهده است.
چند بار در سال این اتفاق رخ می‌دهد؟
این پدیده در طول سال چندین بار تکرار می‌شود و گاهی هم‌زمان با رویدادهای دیگری مانند ماه‌گرفتگی (Lunar Eclipse) رخ می‌دهد و جلوه‌ای دوچندان به آسمان شب می‌بخشد.
دریک پیتس (Derrick Pitts)، اخترشناس ارشد مؤسسه فرانکلین در فیلادلفیا، درباره این موضوع می‌گوید: «ابرماه‌ها زیبا هستند اما در واقع اتفاقی عادی در طبیعت‌اند؛ فقط باید در زمان مناسب نگاهشان کنید.»
بدون تلسکوپ هم می‌توانید آن را ببینید
خبر خوب این است که برای تماشای ابرماه نیازی به تلسکوپ یا هیچ ابزار خاصی نیست. تنها چیزی که لازم دارید، آسمانی صاف و هوایی پاک است. از هر نقطه زمین — در صورت مساعد بودن شرایط جوی — می‌توان این پدیده را با چشم غیرمسلح تماشا کرد.
با این حال، درک تفاوت اندازه ممکن است برای برخی دشوار باشد، به‌ویژه اگر در شب‌های قبل به ظاهر ماه دقت نکرده باشید. پیتس در این باره می‌گوید: «اگر ماه را زمانی ببینید که در ارتفاع بالایی از آسمان قرار دارد، تشخیص بزرگی‌اش سخت‌تر است چون چیزی برای مقایسه وجود ندارد.»
فاصله دقیق ابرماه از زمین
در این رخداد، ماه به فاصله‌ای حدود ۳۶۱٬۴۵۹ کیلومتر (۲۲۴٬۶۰۰ مایل) از زمین نزدیک می‌شود. این فاصله نسبت به میانگین فاصله معمول ماه — حدود ۳۸۴٬۴۰۰ کیلومتر — کمتر است، و همین نزدیکی باعث می‌شود ماه در آسمان بزرگ‌تر جلوه کند.
دیگر ابرماه‌های سال و رویدادهای آینده
طبق پیش‌بینی‌های اخترشناسان، نزدیک‌ترین و پرنورترین ابرماه سال جاری در ماه نوامبر رخ خواهد داد و آخرین آن نیز در ماه دسامبر قابل مشاهده است.
اما این پایان کار نیست؛ چراکه سال ۲۰۲۶ هم آسمان پر از شگفتی خواهد بود:
- در ماه مارس، یک ماه‌گرفتگی کامل در بخش‌هایی از آمریکای شمالی، آسیا و استرالیا قابل مشاهده است.
- در ماه آگوست، شاهد یک ماه‌گرفتگی جزئی در مناطق وسیعی از آمریکا، آفریقا و اروپا خواهیم بود.
چگونه از تماشای ابرماه لذت بیشتری ببریم؟
برای داشتن تجربه‌ای بهتر:
- مکانی دور از آلودگی نوری انتخاب کنید.
- بهترین زمان تماشا را هنگام طلوع یا غروب ماه در افق در نظر بگیرید؛ زیرا در این حالت، ماه در کنار ساختمان‌ها یا درختان بزرگ‌تر به نظر می‌رسد.
- اگر دوربین دارید، از سه‌پایه استفاده کنید تا عکس‌هایی واضح و درخشان بگیرید.
جمع‌بندی: ابرماه، نمایش درخشان طبیعت
ابرماه نه تنها جلوه‌ای خیره‌کننده به آسمان شب می‌بخشد، بلکه یادآور ارتباط زیبای زمین و ماه است. این رویداد به ما یادآوری می‌کند که حتی در دنیای پرمشغله امروز، طبیعت هنوز نمایش‌های باشکوه خود را بی‌وقفه ادامه می‌دهد.
فراموش نکنید: در آبان و آذرماه امسال دو فرصت دیگر برای تماشای این پدیده شگفت‌انگیز خواهید داشت، پس از هم‌اکنون آن را در تقویم خود یادداشت کنید!
🪐 نکته پایانی:
ابرماه‌ها همیشه فرصتی عالی برای عکاسان و دوستداران آسمان هستند تا زیبایی‌های کیهان را از نزدیک لمس کنند. آسمان را از دست ندهید!
📢 اگر این مقاله برایتان جذاب بود، آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید یا تجربه تماشای ابرماه را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
