معاون دفتر پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست ایران می‌گوید که محصولات سویا٬ ذرت و سیب‌زمینی «کنستانتره» در کشور «تراریخته» است و در رشد بیماری‌های اوتیسم، آلزایمر و دیابت اثری چشمگیر دارد.
تراریخته یا تراژن به جاندارانی که از نظر ژنتیکی دستکاری شده‌اند گفته می‌شود. در فناوری تولید جانداران تراریخته، یک یا چند ژن به ژنوم طبیعی جاندار اضافه شده یا از ژنوم جاندار حذف می‌شود.
محصولات تراریخته در واقع مواد غذایی هستند که از لحاظ ژنتیکی دستکاری شده‌اند و ژن جدید و مطلوبی را از سایر ارگانیسم‌ها دریافت کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری «تسنیم»٬ داود حیات‌غیب، معاون سازمان حفاظت محیط زیست، روز چهارشنبه، ۲۴ آذر، در یک کارگاه آموزشی خواستار «ارزیابی مخاطرات [مصرف] محصولات تراریخته» در ایران برای انسان‌ها و همچنین دام و طیور شد.
وی به واردات ذرت «تراریخته» از آرژانتین به ایران در سال ۱۳۸۲ اشاره کرده و گفت که این موضوع پس از دست‌یابی ایران به دانش علمی و تجهیزات کار‌شناسی در سال ۱۳۸۵ مشخص شد.
این مقام مسئول افزود: «همین ذرت‌های مکزیکی که مردم ما مصرف می‌کنند، ذرت‌های تراریخته آرژانتینی است که متأسفانه از سال‌های بسیار دور قدرت تشخیص این مهم را داشتیم٬ اما انجام نگرفت.»
وی با بیان این که تاکنون در ایران «استفاده ایمن در محصولات تراریخته» مدنظر مسئولان و مردم نبوده گفت: «مصرف‌کنندگان باید نسبت به برچسب‌گذاری و درصد روی محصولات تراریخته آگاه باشند.»
آقای حیات‌غیب همچنین خبر داد که «سال‌ها ما مصرف‌کننده محصولات تراریخته بوده‌ایم و هیچ برچسب‌گذاری‌ای انجام نگرفت؛ در حال حاضر هم این برچسب‌گذاری فقط روی چند روغن مایع انجام می‌گیرد.»
معاون دفتر پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از سخنان خود محصولات پنبه و کانولا را هم «تراریخته» اعلام کرد و گفت که «درصد تراریختگی محصولات تولید شده از آنها باید برچسب‌گذاری شود.»
به گفته حیات‌غیب٬ «طبق تحقیقات آمریکایی‌ها بعد از آزاد شدن محصولات تراریخته بیماری‌هایی نظیر اوتیسم، آلزایمر، دستگاه‌های گوارشی، چاقی و دیابت رشد چشمگیری داشته است.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: «در ۳۸ کشور دنیا کشت محصولات تراریخته را ممنوع کردند، چرا که اگر آن را کشت کنند باید تحقیقات را نیز انجام دهند و این برای آنها هزینه‌آور و زمان‌بر خواهد بود.»
محصولات تراریخته در واقع مواد غذایی هستند که از لحاظ ژنتیکی دستکاری شده‌اند و ژن جدید و مطلوبی را از سایر ارگانیسم‌ها دریافت کرده‌اند.
این محصولات می‌توانند طیف وسیعی از مواد غذایی از انواع میوه‌ها و سبزیجات تا گوشت‌ها، حبوب، غلات، لبنیات و غیره را شامل شوند.
استفاده از محصولات تراریخته در ایران سال‌هاست موجب طرح بحث‌های مخالف و موافق فراوانی شده است.
حسین رستگار٬ رئیس پژوهشکده سازمان غذا و دارو، یکی از موافقان استفاده از این محصولات است و در این زمینه گفته است که اگر به طور منطقی با فناوری جدید تراریخته برخورد شود «دستاوردهای خوبی به همراه دارد.»
به گزارش ایرنا٬ آقای رستگار روز چهارشنبه در همایش بین‌المللی «محصولات تراریخته و آگاهی عمومی» گفت که «مجوز واردات روغن و دانه سویا و ذرت [تراریخت] از سوی سازمان غذا و دارو داده شده است.»
وی همچنین اعلام کرد: «در حال حاضر پنبه تراریخته نیز تائیدیه اول را از وزارت کشاورزی گرفته است و در کمیته ایمنی زیستی سازمان غذا و دارو در حال بررسی است.»
این مقام مسئول اضافه کرد: «در حال حاضر ۹۰ درصد روغن سویا در دنیا تراریخته است و برای خرید ۱۰ درصد روغن غیر تراریخته باید شش برابر پول بدهیم، که چنین چیزی عقلانی نیست.»
عباس پاپی‌زاده٬ عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، هم روز ۲۲ آذر گفته بود: «ممنوعیت تولید، واردات و مصرف تراریخته‌ها در کمیسیون تلفیق مجلس تصویب شده و در صحن علنی مجلس مطرح» خواهد شد.
پاپی‌زاده با اعلام این که «در حال حاضر ۱۰ تا ۱۵ میلیون تن به طور سالانه محصولات تراریخته به کشور وارد می‌شود»٬افزود این محصولات «باعث آلرژی و عوارض در سلامتی انسان» می‌شود.
