ابتلا به سرطان پوست در حال افزایش است
۱- علائم هشداردهندۀ سرطان پوست
سرطان پوست که شامل ملانوما، کارسینوم سلول بازل و کارسینوم سلول فلسی است اغلب با ایجاد تغییرات در پوست ایجاد میشود. این تغییرات میتوانند غدد جدید یا ضایعات پیشسرطانی باشند که سرطان نیستند اما در طی زمان میتوانند سرطانی شوند. آن طور که تخمین زده میشود ۴۰ تا ۵۰ درصد از افرادی که پوست روشنی دارند و به سن ۶۵ سال میرسند حداقل به یکی از انواع سرطانهای پوست مبتلا میشوند. یاد بگیرید علائم اولیه را شناسایی کنید. اگر سرطان پوست زود تشخیص داده و درمان شود میتواند از بین برود.
کراتوز اکتینیک ممکن است ناپدید شود اما وقتی پوست در معرض آفتاب قرار گیرد دوباره رشد کند.
۲- کراتوز اکتینیک یا خورشیدی
این دَلمههای کوچک و پوستهپوسته با قرار گرفتنِ بیش از اندازه در معرض نور خورشید ایجاد میشوند و معمولاً روی سر، گردن و دستها پدید میآیند اما هر جای دیگری میتوانند بروز کند. این ضایعات میتوانند علائم هشداردهندۀ سرطان پوست باشند اما به سختی میتوان گفت که آیا یک دلمه یا زخم خاص به تغییر خود در طی زمان ادامه میدهد و سرطانی میشود. البته بیشتر آنها نمیشوند اما پزشکان درمان زودهنگام را برای پیشگیری از ابتلا به سرطان پوست سلول فلسی توصیه میکنند. افرادی که رنگ پوست آنها روشن است، موی بلوند یا قرمز دارند و چشمان آنها آبی یا سبز است بیشتر در خطر هستند.
چلیتیس آکتینیک بیشتر در مردان مسن و افرادی که پوست روشنی دارند رواج دارد.
۳- چلیتیس اکتینیک (لب کشاورز)
چلیتیس اکتینیک که به کراتوز اکتینیک مربوط میشود نوعی ضایعۀ پیشسرطانی است که معمولاً روی لب پایین ظاهر میشود. دلمههای فلسی یا خشکی مداوم لبها نیز میتواند وجود داشته باشد. علائمی که کمتر رواج دارند تورم لبها، از بین رفتن تیزی مرز بین لب و پوست و همچنین برآمده شدن خط لب است. اگر چیلیتیس اکتینیک درمان نشود، ممکن است به کارسینوم سلول فلسی تبدیل شود.
یک شاخ پوستی معمولاً غدهای است که بهآرامی طی چند دهه رشد میکند.
۴- شاخ پوستی
شاخ پوستی به شکل غدۀ قیفمانندی ظاهر میشود که از پایهای قرمز رنگ روی پوست بیرون میزند. این ضایعه از کراتین فشرده (همان پروتئین موجود در خون) ساخته میشود. این بیماری نوع خاصی از کراتوز اکتینیک است. اندازه و شکل غده میتواند به شیوۀ قابل ملاحظهای متفاوت باشد اما طول بیشتر آنها چند میلیمتر است. کارسینوم سلول فلسی میتواند در بدو پیدایش تشخیص داده شود. این بیماری معمولاً در افراد مسن که پوست آنها روشن است و سابقۀ زیادی در قرار گرفتن در معرض نور خورشید دارند رخ دهد.
خالها معمولاً قهوهای، برنزه، صورتی یا رنگ پوست هستند.
۵- چه وقت خال دردسرساز است؟
یک خال (لکه یا خال مادرزادی) غدۀ خوشخیمی از ملانوسیت است؛ یعنی سلولهایی که به پوست رنگ میدهند. اگرچه خالهای کمی هستند که سرطانی میشوند ولی خالهای ناهنجار یا ناهمگون میتوانند در طول زمان منجر به ملانوما شود. خالهای طبیعی میتوانند صاف یا برآمده باشند یا با گذشت زمان صاف یا برآمده شوند. سطح آن معمولاً صاف و هموار است. خالهایی که تبدیل به سرطان پوست میشوند اغلب شکل نامنظمی دارند، چندرنگ و بزرگتر از اندازۀ مداد پاککن هستند. بیشتر خالها در نوجوانی و جوانی ایجاد میشوند. خال درآوردن در سنین بزرگسالی غیرطبیعی است.
خالهای ناهمگون، که نامنظمتر از خالهای طبیعی هستند، ممکن است سرطانی شوند.
۶- خال دیسپلاستیک (خال ناهمگون)
خالهای ناهمگون سرطانی نیستند اما میتوانند سرطانی شوند. آنها میتوانند در مناطقی از بدن که در معرض نور خورشید هستند یا مناطقی که در برابر نور خورشید محافظت میشوند پیدا شوند. خالهای ناهمگون ممکن است از نظر شکل بزرگتر (نیم سانتیمتر یا بزرگتر) و نامنظمتر باشند و مرزهایی کمرنگ یا دندانهدار داشته باشند. این خالها ممکن است صاف یا برجسته باشند و یا سطحی صاف یا سخت داشته باشند. خالهای ناهمگون معمولاً مخلوطی از چند رنگ شامل صورتی، قرمز، برنزه و قهوهای هستند.
اگر خال دارید ماهی یک بار آنها را معاینه کنید.
۷- ABCDEها (اِی.بی.سی.دی.ای) را بشناسید
بیشتر خالهایی که روی بدن یک شخص وجود دارد شبیه همدیگر هستند. یک خال یا کک و مک که ظاهری متفاوت از دیگران دارد یا هر یک از مشخصات ABCDE از ملانوما را دارد باید توسط پزشک متخصص پوست معاینه شود. این نوع خال ممکن است سرطانی باشد. ABCDEها مشخصات مهمی هستند که هنگام معاینه خالها یا دیگر غدد پوستی باید مورد توجه قرار گیرند. بنابراین، آنها را در اسلایدهای پیش رو یاد بگیرید.
به دنبال عدم تقارن باشید: یک خط فرضی در وسط خال رسم کرده و نیمهها را با یکدیگر مقایسه کنید.
۸- ABCDEها را بشناسید: A برای Asymmetry؛ یعنی عدم تقارن
عدم تقارن به این معنی است که نیمی از خال با نیمۀ دیگر مطابقت ندارد. خالهای طبیعی تقارن دارند. وقتی خالها یا کک و مکهای خود را بررسی میکنید یک خط فرضی در وسط خال در نظر بگیرید و دو نیمه را با هم مقایسه کنید. اگر دو نیمه به هم شبیه نبودند، برای معاینه به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
خالهایی که لبههای نامنظم و محو دارند موجب نگرانی هستند.
۹- ABCDEها را بشناسید: B برای Border؛ یعنی مرز
اگر مرزها یا لبههای خال بریدهبریده، محو یا نامنظم باشند باید توسط متخصص پوست معاینه شوند. ضایعات پوستی ملانوما اغلب مرزهای ناهموار دارد.
به خالهای مشکوکی که چندشکل و چندرنگ هستند توجه کنید.
۱۰- ABCDEها را بشناسید: C برای Color؛ یعنی رنگ
به خالی که سرتاسر آن یک رنگ نیست و سایههای برنزه، قهوهای، سیاه، آبی، سفید یا قرمز دارند باید مشکوک شوید. خالهای طبیعی معمولاً سایههای رنگ یکسانی دارند. خالهایی که سایههای زیادی دارند یا خالهایی که لبۀ آنها روشن یا تیره است باید توسط پزشک معاینه شوند.
اگر خالی از نظر قطر بزرگتر از یک مدادپاککن باشد باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کرد.
۱۱- ABCDEها را بشناسید: D برای Diameter؛ یعنی قطر
اگر قطر خال بزرگتر از یک مداد پاککن باشد، باید به خال ظنین شد.
اگر خالی متفاوت از خالهای دیگر بود باید توسط پزشک معاینه شود.
۱۲- ABCDEها را بشناسید: E برای Evolving؛ یعنی تغییر
خالی که در حال تغییر است –کوچک میشود، بزرگ میشود، تغییر رنگ پیدا میکند، دچار خارش یا خونریزی میشود- باید معاینه شود. اگر بخشی از خال به تازگی بلندتر یا برآمدهتر از سطح پوست شده باشد برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. اندازه ضایعات پوستی ملانوما اغلب بزرگ میشود یا ارتفاع آنها به سرعت تغییر میکند.
اگر شما یا یکی از بستگان نزدیکتان خالهایی دارید، بدن خود را ماهی یک بار معاینه کنید.
۱۳- نکاتی برای غربالگری خال برای سرطان
پوست خود را به طور منظم معاینه کنید. موضع رایج برای ملانوما در مردان قسمت کمر و در زنان بخش پایین پا است. اما تمام بدن خود را برای خال یا نقاط مشکوک یک بار در ماه بررسی کنید. ابتدا از سر شروع کنید و سپس تا پایین بدن ادامه دهید. مناطق پنهان را هم چک کنید: بین انگشتان و ناخنها، ران، کف پا و پشت زانو. کف سر و گردن را هم برای پیدا کردن خال معاینه کنید. از یک آینه دستی استفاده کنید یا از یکی از اعضای خانواده بخواهید تا به شما در جستوجوی مناطق پنهان کمک کند. مخصوصاً در مورد خال جدید مشکوک شوید. از خالها عکس بگیرید و آنها را تاریخ بزنید تا بتوانید به کنترل تغییرات آنها کمک کنید. اگر نوجوان یا باردار هستید یا در دوران یائسگی به سر میبرید و هورمونهای شما در حال افزایش است، به خالها توجه زیادی کنید.
اگر خال مشکوک دارید برای معاینه به پزشک مراجعه کنید
۱۴- آیا خالها باید معاینه شوند؟
اگر شما خال یا لکی دارید که یکی از ABCDE ملانوما را دارد یا خالی که حساس است، میخارد، ترشح میکند، پوستهپوسته میشود، مداوا نمیشود یا اطراف خال قرمزرنگ و متورم است، به پزشک مراجعه کنید. احتمالاً پزشک میخواهد نمونهای از بافت خال را بردارد و آن را بایوپسی یا بافتبرداری کند. اگر سرطانی بودن آن تشخیص داده شد، همۀ خال و حاشیۀ طبیعی پوست اطراف آن برداشته میشود و زخم بخیه زده و بسته میشود. درمان بیشتری هم ممکن است مورد نیاز باشد.
یک سلول ملانوما تغییر رنگ پیدا میکند و بزرگ میشود
۱۵- اصل اول در سرطان پوست
ملانومای بدخیم، مخصوصاً در مراحل آخر، جدی و درمان آن سخت است. تشخیص زودهنگام و درمان میتواند نرخ زنده ماندن را افزایش دهد. سرطانهای پوستی غیرملانوما شامل کارسینوم سلول بازل و کارسینوم سلول فلسی است. هر دوی این نوع بیماری رایج هستند و در صورت تشخیص و درمان زودهنگام تقریباً همیشه درمان میشوند. افرادی که یک بار به سرطان پوست مبتلا شدهاند برای ابتلایِ مجدد بیشتر در خطر هستند. آنها باید سالی یک بار معاینه شوند.
ملانوما میتواند ظاهری متفاوت داشته باشد
۱۶- ملانوما
ملانوما مانند دیگر انواع سرطان رایج نیست اما جدیتر و به طور بالقوه کشندهتر است. علائم ممکن در ملانوما شامل تغییر ظاهر خال یا نواحی رنگدانهای است. اگر خالی از نظر اندازه یا رنگ تغییر پیدا کرد، لبههای نامنظم داشت، چندرنگ است؛ تقارن ندارد، میخارد، ترشح میکند یا خونریزی دارد، با پزشک مشورت کنید.
کارسینوم سلول فلسی بیشتر در مردان اتفاق میافتد تا زنان.
۱۷- کارسینوم سلول فلسی
این سرطان پوست، که از نوع غیرملانوما است، ممکن است به شکل گره سفت و قرمزرنگی ظاهر شود؛ یک غدۀ پوستهپوسته که خونریزی میکند، لایهلایه شده است یا زخمی که درمان نمیشود. این بیماری اغلب روی بینی، پیشانی، گوشها، لب پایین، دستها یا دیگر مناطقی از بدن که در معرض نور خورشید قرار میگیرند پدیدار میشود. اگر کارسینوم سلول فلسی زود تشخیص داده و درمان شود قابل مداوا است. اگر سرطان پوست پیشرفتهتر شود، درمان به مرحلۀ سرطان بستگی دارد.
بیماری باون ابتداییترین شکل از سرطان پوست سلول فلسی است
۱۸- بیماری باون
بیماری باون را کارسینوم سلول فلسی هم مینامند. این بیماری نوعی سرطان پوست است که به سمت بیرون و سطح پوست پخش میشود. بر خلاف آن، کارسینوم سلول فلسیِ مهاجم به سمت داخل بدن رشد میکند و در قسمتهای داخلی پخش میشود. بیماری باون شبیه دَلمههای قرمز و لایهلایهای است که ممکن است پوستهپوسته شود؛ گاهی هم با بثورات، اگزما، قارچ یا سوریازیس اشتباه گرفته میشوند.
تومور سلول بازل به اشکال متفاوتی درمیآید.
۱۹- کارسینوم سلول بازل
کارسینوم سلول بازل رایجترین سرطان پوست است که از انواع دیگر سرطان راحتتر درمان میشود. از آنجا که کارسینوم سلول بازل بهآرامی پخش میشود بیشتر در بزرگسالان رخ میدهد. کارسینوم سلول بازل میتواند به اشکال مختلفی باشد. یکی از این اشکال شامل سفید صدفی با برجستگی مومی است که اغلب رگهای خونی روی آن نمایان بوده و روی گردن، گوش یا صورت پدیدار میشود. تومورها میتوانند به شکل دلمههای صاف، قرمز یا قهوهای رنگ روی کمر یا سینه باشند. شکل نادری از تومورها نیز زخمهای مومی سفید رنگ است.
(جهت حرکت عقربههای ساعت) سارکوم کاپوزی، کارسینوم غدد سباسه یا چربی، کارسینوم سلول مرکل
۲۰- سرطانهای نادر
انواعی از سرطان که رواج کمتری دارند شامل این موارد است: سارکوم کاپوزی (عموماً در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند)، کارسینوم غدد سباسه (سرطانی تهاجمی که منشأ آن غدد چربی پوست است) و کارسینوم سلول مرکل که معمولاً در مناطقی از بدن که در معرض نور خورشید قرار دارند مانند سر، گردن، دستها و پاها پدیدار میشود اما اغلب به مناطق دیگر بدن سرایت میکند.
۲۱- چه کسانی سرطان میگیرند و چرا؟
قرار گرفتن در معرض نور خورشید بزرگترین دلیل سرطان پوست است. اما این امر نمیتواند سرطانهای پوستی را توضیح دهد که به طور معمول از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید به وجود نیامدهاند. قرار گرفتن در مجاورت محیط آلوده و خطرناک، پرتو درمانی و حتی وراثت نقش عمدهای بازی میکند. با اینکه هر کسی ممکن است در خطر ابتلا به سرطان پوست باشد اما این خطر برای افرادی که دارای موارد زیر هستند بیشتر است:
- برخورداری از پوست سفید و چشمهایی با رنگ روشن
- فراوان بودن خالهای بزرگ و نامنظم روی بدن
- سابقۀ خانوادگی در ابتلا به سرطان پوست
- سابقۀ قرار گرفتن مفرط در معرض آفتاب یا آفتابسوختگی همراه با تاول
- زندگی در ارتفاعات بالا یا تابش خورشید در تمام طول سال
- قرار گرفتن در معرض پرتودرمانی
با رعایت چند نکتۀ ساده از خودتان در برابر سرطان پوست محافظت کنید.
۲۲- خطر سرطان پوست را در خود کاهش دهید
خودتان را کمتر در معرض تشعشعات فرابنفش خورشید قرار دهید؛ مخصوصاً بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر که تشعشعات خورشید قویتر است. هنگامی که در فضای باز هستید، با دست و دلبازی هر چه میخواهید کرم ضدآفتابِ طیف وسیع با SPF 30 یا بالاتر بزنید (گوشها و چشمها را فراموش نکنید!) کلاه بر سر بگذارید و عینک بزنید و بدن خود را کامل بپوشانید. یادتان باشد اگر متوجه تغییراتی روی پوست خود شدید، مثلاً غدۀ جدیدی سر زد، ظاهر یک خال تغییر پیدا کرد یا زخمی درمان نشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
1 نظر
چرا چندتا عكس نذاشتي؟