تا به حال به این فکر کرده اید که آیا پرنده‌های لب پنجره خانه‌تان دارند درمورد شما حرف می‌زنند یا گربه‌های توی پارک پشت سرتان بد گویی می‌کنند یا خیر؟!
خب ممکن است بد گمان شده باشید، اما ممکن هم هست که فکرتان درست باشد! حیوانات با هم گفتگو می‌کنند. آنها همیشه خدا با یکدیگر شیهه می‌کشند، غرش می‌کنند و واق واق می‌کنند. احتمالا هیچ کدام از این صحبت‌هاشان درباره شما نیست!
قسمت شگفت انگیز قضیه اینجا است که دانشمندان به تازگی کشف کرده اند که اکثر حیوانات از همان متدهایی که ما برای انجام یک گفتگو به کار می‌بریم، استفاده می‌کنند. به زبان ساده تر وقتی یک سنجاب دارد صحبت می‌کند، سنجاب دیگر گوش می‌دهد، تکرار می‌کند و توجه می‌کند: برقراری ارتباط.
این‌ها توانایی‌هایی هستند که شما فکر می‌کردید مختص انسان اند، چرا که ما عادت داریم همیشه خود را به عنوان اشرف مخلوقات ستایش کنیم. اما تحقیقی که دانشمندان انگلیسی و آلمانی انجام دادند این گمان را رد کرد.
در حقیقت دانشمندان متوجه الگوهای انسانی در بین گفتگوهای حیوانات سراسر دنیا شدند. یک فیل می‌داند کی باید خرطومش را خاموش کند و اجازه دهد فیل دیگر صحبت کند و او تنها گوش کند. حتی یک کرم شب تاب می‌داند کی نوبت نور افشانی او است! پایه گذاران این مطالعات بیان کردند: گفتگو ذاتا یک عمل اشتراکی است.
به دنبال الگوها
این اولین بار نیست که کسی درباره این موضوع تحقیق می‌کند. مطالعه راجع به گفتگو در حیوانات به دهه‌ها قبل بازمی‌گردد. برای مثال مرغ‌های نغمه سرا به خاطر دوئت‌هایشان (دو خوانی) معروف هستند، نوبت خواندن نغمه بین جفت‌ها رد و بدل می‌شود!
اما اکثر تحقیقاتی که راجع به گفتگو در حیوانات صورت گرفته مطالعاتی جدا از هم، منفرد و بی‌ربط به هم بوده اند. این باعث می‌شده که نتوان مرزبندی بین گونه‌های مختلف انجام داد و نتیجه گیری کرد. اما با جمع آوری و یک جا کردن مطالعات انجام شده، این تحقیق جدید توانست الگویی بین گونه‌های حیوانی مختلف تبیین کند. نتیجه جالب بود، پرنده‌ها این کار را انجام می‌دهند، زنبورها هم همین طور و گیاهان هم ممکن است آن را انجام دهند! منظور آن است که آنها گفتگو می‌کنند و همه کارهایی که ما در حین یک صحبت انجام می‌دهیم را انجام می‌دهند. حیوانات، مانند ما انسان‌ها، زمانبدی می‌کنند، چیزی که برای انجام یک گفتگو ضروری است.
دانشمندان در جریان این تحقیق مشاهده کردند: “اگر حیوانی وسط حرف دیگری حرف بزند، یکی از طرفین سکوت می‌کنند تا دیگری حرفش را تمام کند و یا آنکه حیوان مکالمه را ول می‌کند و می‌رود. این حرکت این ایده را به ما می‌دهد که شاید در وسط حرف گوینده پریدن، در این گونه از جانوران، به عنوان یک عمل ناپسند شناخته می‌شود و توسط جامعه پذیرفته نیست و به عنوان یک قانون اجتماعی در اجتماع این جانوران، همه باید نوبت حرف زدن را رعایت کنند.”
وقتی صحبت از انتقال معنی می‌شود، وقفه‌های بین مکالمه بسیار دقیق، منحصر به فرد و لازم هستند. برای مثال یک جفت مرغ نغمه سرا را در نظر بگیرید، وقتی بعد از خواندن پرنده نر یا ماده نوبت به خواندن فرد مقابل می‌شود، پرنده‌ها مدت زمانی کمتر از ۵۰ هزارم ثانیه مکث می‌کنند و سپس پرنده دیگر خواندن را شروع می‌کند. نهنگ‌های عنبر، از طرف دیگر، آنقدرها برای صحبت کردن عجله ندارند، سکوت بین جا به جا شدن مکالمه در بین آنها ممکن است بیشتر از ۲ ثانیه هم طول بکشد. دانشمندان دریافتند این سکوت در بین انسان‌ها یک پانزدهم ثانیه طول می‌کشد.
دانشمندان اظهار داشتند: هدف نهایی که ما دنبال می‌کنیم به دست آوردن مقیاسی برای انجام مقایسه بین گونه‌های مختلف است. نتیجه گیری در این هدف به ما این امکان را می‌دهد که پروسه تکامل این رفتار نوبتی حرف زدن را در تاریخ رد یابی کنیم و جواب این سوال قدیمی که زبان انسان از کجا منشا گرفته است را بدهیم.
دانشمندان امیدوارند با پیدا کردن الگوی این توانایی برقراری ارتباط در بین گونه‌ها، نهایتا بتوانند منشا اصلی زبان انسان را رد یابی کنند و به ویژه متوجه شوند ما چه طور توانستیم مکالمه‌هایی متفکرانه تر و عمیق تر داشته باشیم.
