فلفل بتل گیاهی است کمتر شناخته شده که به صورت رونده رشد میکند و در چشم بهم زندی از در دیوار خانه بالا میرود و آن را سبز و با نشاط میکند!
پرورش فلفل بتل آسان است اما به شرطی که نیازها و شرایط رشدی که لازم دارد را بدانید. این گیاه، گیاهی است نادر پس شاید نتوانید خود آن را پیدا کنید و تنها دانه آن را بیابید. همچنین ممکن است گیاه را به این نام پیدا نکنید، سعی کنید از روی ظاهر آن را تشخیص دهید. اگر در منطقهای با زمستانهای خیلی سرد زندگی نمیکنید، میتوانید این گیاه را در بیرون از خانه هم بکارید. در غیر این صورت بهتر است آن را در گلدان درون خانه یا درون تراس پرورش دهید.
این گیاه که به وفور در هند یافت میشود، برگهای واکسی، قلب شکل و سبز رنگ دارد که در آشپزی و داروسازی استفادههای زیادی دارند. اگر برگهای گیاه را له کنید، بویی خنک و فلفل مانند از خود ساطع میکند، خب این گیاه از خانواده فلفلها است. از فلفل بتل برا درست کردن دسر معروفی به نام پان (paan) استفاده میشود، پس اگر گذرتان به هند افتاد این دسر را تست کنید!
بهتر است این گیاه را در بهار و تابستان بکارید، یعنی فصول گرم سال. این سبزی در مناطق استوایی و نیمه حارهای گیاهی چند ساله است اما در مناطق سرد به عنوان گیاهی یک ساله پرورش داده میشود. میتوانید آن را در سبدهای آویز بکارید و از شاخسار سرگردان آن در خانه لذت ببرید.
شرایط نگهداری
– نور
فلفل بتل را در مکانی با اندکی سایه قرار دهید. این گیاه نباید در معرض وزش باد باشد.
– آبیاری
فلفل بتل به آبیاری منظم نیاز دارد.
– خاک
گیاه را در خاکی اندکی اسیدی، شنی – لومی و کمی مرطوب، نه خیلی خیس، بکارید. خاک این گیاه باید زهکشی خوبی هم داشت باشد تا آب اضافی در آن نماند. برای کاشت گیاه در ابتدا از گلدانی با سایز متوسط استفاده کنید.
– کود دهی
گیاه را در طول فصل رشد با کودهای ارگانیکی که حاوی نیتروژن هستند، هر چند ماه یک بار، کود دهی کنید. میتوانید از کمپوست هم استفاده کنید.
هرس
بعد از اینکه گیاه به اندازه ۲ متر رسید، آن را به طور مرتب هرس کنید. هرس باعث میشود رشد گیاه کنترل شود و گیاه ظاهر نامنظمی به خود نگیرد. هرس مرتب و نوک زنی شاخه باعث تشویق گیاه به رشد بیشتر و تولید برگهایی لطیفتر خواهد شد.
تکثیر
بهتر است به جای تکثیر گیاه جدیدی از گلفروشی بخرید. با این حال اگر میخواهید گیاه را تکثیر کنید، میتوانید از روش تکثیر بوته یا قلمه گیری تکثیر استفاده کنید.
برای تکثیر به روش تقسیم بوته، ابتدا صبر کنید تا گیاه به اندازه کافی رشد کند. زمانی که گیاه به اندازه کافی بزرگ شد، اجازه دهید خاک گلدان گیاه خشک شود. سپس به کف و دیوارههای گلدان چند ضربه آهسته وارد کنید، خواهید دید که گیاه به راحتی از داخل گلدان خارج میشود. خاک قدیمی اطراف ریشه گیاه را به آرامی با دست جدا کنید و مواظب باشید که در این مرحله به ریشههای گیاه آسیبی نرسانید. حالا با احتیاط گیاه را به ۲ یا چند بوته تقسیم کنید و هر بوته را در گلدانی کوچکتر به صورت جداگانه، که از قبل با خاک تازه پر شده باشد، بکارید.
روش دیگر تکثیر گیاه، قلمه ساقه است. برای تکثیر گیاه به این روش، در ابتدای فصل رشد چند ساقه نسبتا جوان از گیاه را به کمک تیغ یا چاقویی تیز و استریل از آن جدا کنید. اندازه قلمهها باید ۱۸ سانتی متر باشد و انتهای آنها به صورت اریب بریده شده باشد. تمام برگهای قلمه به غیر از ۲ برگ بالایی را جدا کنید. قلمهها را در هورمون ریشه زایی قرار دهید تا شانس موفقیتتان بالا برود. قلمهها را درون یک لیوان آب بگذارید و هر ۲ روز یکبار آب لیوان را عوض کنید. وقتی قلمهها ریشه زدند چند گلدان کوچک را پر از خاک مخصوص جوانه زنی کنید و آنها را در گلدان بکارید.
در مناطق سرد
با فرارسیدن زمستان و سرد شدن هوا گیاه را به داخل خانه منتقل کنید و در اتاقی گرم و راحت در زیر نور مصنوعی پرورشش دهید. اگر هوا خیلی سرد شود گیاه به دروه کمون میرود و گاهی هم برگهایش میریزند. اما با رسیدن بهار دوباره برگ درآ.رده و تا پاییز به رشدش ادامه میدهد. اگر برگهای گیاه ریخت و به دوره استراحت زمستانه رفت باید خیلی مراقب آبیاریاش باشید. آبیاری بیش از حد در این دوره میتواند موجب پوسیده شدن و از بین رفتن گیاه شود.
آفات و بیماریها
این گیاه هم مانند دیگر گیاهان خانگی از حمله آفات مزاحم در امان نیست و هر از گاهی کنههای عنکبوتی سری به آن میزنند! میتوان برای از بین بردن آفات گیاه از آفت کشهای ارگانیک هم استفاده کرد (روش تهیه تعدادی از آفت کشهای ارگانیک در پستهای قبلی بخش طبیعت آمده است). بیماریهای قارچی هم سلامت فلفل بتلتان را تهدید میکند، به خصوص اگر در فصل بارانهای موسمی هستید و یا گیاه را زیاد آبیاری کنید. برای جلوگیری از ابتلای گیاه به بیماریهای قارچی آبیاری را کاهش دهید و در صورتی که گیاهتان مبتلا شده از سموم قارچ کش استفاده کنید. زنگ برگ هم از دیگر مشکلاتی است که فلفل بتل به آن دچار میشود. در این بیماری لکههای روغنی قهوهای و سیاه روی برگهای گیاه را میپوشانند. برای مبارزه با این بیماری به راحتی برگها یا ساقههای آلوده را از گیاه جدا کنید.
برداشت
اگر میخواهید از برگهای خوشبوی گیاه استفاده کنید، میتوانید ۴ تا ۶ ماه بعد از کاشت گیاه آنها را بچینید و کارهای مختلفی با آنها انجام دهید! همانطور که قبلا راجع به آن صحبت کردیم این گیاه نادر خواص دارویی دارد و برای باز کردن مسیرهای تنفس و نایژکها، سرفه، سرما خوردگی و برای تقویت سیستم تناسلی خانمها مفید است.