در جستجوی رد پای یک نابغه
ونسان ون گوگ، نقاش نامدار هلندی اگر چه در زمان حیاتش در گمنامی بهسر میبرد و در نهایت نیز در فقر به عمرش پایان داد، اما اکنون یکی از تأثیرگذارترین نقاشان جهان محسوب میشود. روز ۲۹ ژوئیه سال جاری میلادی ۱۲۵ سال از درگذشت او میگذرد. از این رو بسیاری از موزهها و مراکز فرهنگی جهان نمایشگاهها و برنامههایی برای گرامیداشت یاد او برپا کردهاند.
کودکی
وَنسان ون گوگ در سیام مارس سال ۱۸۵۳ به دنیا آمد. نام برادرش را که یک سال قبل از آن در همین روز درگذشته بود، بر او گذاشتند. در مجموع پنج خواهر و برادر داشت. نامهنگاریهای بسیار او با برادر جوانترش "تئو" باقی مانده است. پدرش کشیش بود و او خانه دوران کودکی را "تاریک و سرد" توصیف کرده است.
فرزند ناخلف خانواده
خانواده ون گوگ او را عضوی ناخلف میدانستند. او به هرکاری دست میزد پس از چندی رها میکرد. شغلهایی چون دلال آثار هنری، معلم یا واعظ مذهبی را یکی پس از دیگری رها کرد. در سال ۱۸۷۹ به میان کارگران معادن زغال سنگ شهر بوریناژ در بلژیک رفت و با کرایه کردن اتاقی در این خانه، به عنوان مُبلغ مسیحی به فعالیت پرداخت.
زندگی با کارگران
زندگی محقر کارگران معدن تاثیری شدید بر ون گوگ گذاشت. او سعی میکرد جزئی از این کارگران باشد و به همین جهت چهرهاش را تیره کرد تا از نظر ظاهر نیز شبیه آنها شود. سرانجام تصمیم گرفت زندگی آنها را در طراحیهای خود ثبت کند.
۷۰۰ متر زیر زمین در کنار کارگران
از معدن مارکاسه در شهر بوریناژ بلژیک که زمانی ون گوگ در آنجا با کارگران همراه بود، ویرانهای بیشتر باقی نمانده است. واگنی یاد آن زمان را زنده نگاه داشته است. ون گوگ با دیگر کارگران این معدن به اعماق ۷۰۰ متری زمین میرفت. او در نامهای برای برادرش تئو در باره شرایط کار آنجا نوشته و توضیح داده است که از تنگی جا و تاریکی معدن شوکه شده است.
آثار اولیه در هلند
ون گوگ بار دیگر به هلند به شهر کوچک نوانن نزد خانوادهاش بازگشت و پدر و مادر گرچه رضایتی از او نداشتند، اما محلی برای سکونت پسرشان تعیین کردند. او از سال ۱۸۸۳ تا ۱۸۸۵ آنجا ماند و به نقاشی از مزارع و دهقانانی که به کار مشغول بودند پرداخت. رنگهای انتخابی او بسیار تیره بودند. او هیچ علاقهای به زیبا جلوه دادن موضوع نقاشیهایش نداشت. سیب زمینیها یکی از آثار این دوران است.
سیبزمینیخورها
ون گوگ طی دوسال اقامت در خانه پدری، خود را کاملا وقف زندگی ساده و طبیعی کرد. تابلوی سیبزمینیخورها در سال ۱۸۸۵ خلق شد؛ تابلویی که زندگی ساده را که اساساش رابطه مستقیم با طبیعت است میستاید و در ارزشهای مدرن شهری تردید میکند. ون گوگ در نامهای به برادرش تئو در باره این اثر مینویسد، قصد او از این نقاشی نشان دادن روش زندگی کاملاً متفاوتی با زندگی انسانهای متمدن بوده است.
طبیعت و روستائیان
ون گوگ در این زمان آتلیهای برای خود داشت و دستکم یک تابلو در روز میکشید. سادگی تکنیک ون گوگ به آثار این دوره او حالتی ناپخته میدهد. زندگی مردم روستایی جذابیت خاصی برای او داشت. در همین خانه بود که تابلوی سیبزمینیخورها خلق شد.
الهام از فرانسه
هیچ کس حدس نمیزد که ونسان ون گوگ مهمترین هنرمند جهان شود. او پس از مرگ پدر از زادگاهاش رخت بربست و با تابلوی سیبزمینیخورها راهی شهر بزرگ آنتورپ بلژیک شد و کمی بعد از آنجا به پاریس رفت و با حمایت مالی برادرش تئو اتاقی فقیرانه برای خود دستوپا کرد و فعالیتهای هنریاش را در این شهر آغاز کرد.
شیفتگی به خاور دور
ون گوگ از جمله نقاشان اروپایی است که از هنرمندان ژاپنی الهام گرفته است. بسیاری از تابلوهای ون گوگ تاثیر شدید او را از آثار کندهکاری هنرمند ژاپنی کاتسوشیکا هوکوسای نشان میدهند.
رنگهای تند و نور قوی محیط طبیعی
ون گوگ در بیستم فوریه سال ۱۸۸۸ پاریس را به مقصد جنوب این کشور ترک کرد. او در جستوجوی نور بود. ون گوگ که در ابتدا تحت تاثیر نقاشیهای هلندی از رنگهای تیره و محزون استفاده میکرد، در جریان برخورد دائمی با هنرمندان دیگر در پاریس به خطوط پرتاثیر و رنگهای تند و نور قوی محیط اطرافش در خارج از شهر پرداخت.
ون گوگ همچنان زنده است
در صدوبیستوپنجمین سال درگذشت ونسان ون گوگ، ۳۰ انستیتوی اروپایی با هم همکاری میکنند و در برنامههایی متنوع به بررسی او و آثارش میپردازند. در هلند قرار است آثار اولیه این هنرمند بزرگ جهان بررسی شود و تاثیراتی که او روی دیگر هنرمندان گذاشته است. در چند شهر فرانسه نیز در برنامههایی متنوع شخصیت ون گوگ مطرح میشود؛ ون گوکی که در سال ۱۸۹۰ در سن ۳۷ سالگی، با شلیک گلوله به زندگیاش پایان داد.