گیاهان‌تان دراز و بد ریخت شده اند؟ یا برگ‌های آنها لوله شده؟ یا نوک برگ‌ها قهوه‌ای شده؟ برگ‌ها زرد شده اند؟ یا اصلا برگ‌هاشان می‌ریزد و هزار یک مشکل دیگر دارند؟ با این راهنما به جنگ مشکلات معمولی که گیاهان خانگی به آنها دچار می شوند بروید!
یکی از بدترین قسمت‌های نگهداری از گیاهان خانگی آن است که گیاه سالم و شاداب‌تان شروع به بی‌حال شدن، برگ ریزی، زرد شدن برگ‌ها و غیره می‌کند و شما نمی‌دانید مشکل آن چیست.
هر کدام از مشکلات زیر، که گیاه‌تان به آن دچار شده را می‌توان حل کرد و گیاه را دوباره به زندگی برگرداند. پس با ما همراه باشید تا خودتان گیاهپزشک گیاهان خود شوید.
مشکل: دراز و بدقواره شدن
اگر گیاه خانگی‌تان به تازگی شروع به دراز شدن بد شکل و لاغر شدن کرده، و یا به سمت منبع نور ساقه‌های لاغر و ضعیف تولید کرده، دارد سعی می‌کند به شما بگوید به نور بیشتری نیاز دارد.
راه حل: در این هنگام گیاه را در فاصله کمتری از پنجره قرار دهید و یا آن را در کنار پنجره‌ای دیگر که نور بیشتری دارد بگذارید. پنجره‌های رو به جنوب پر نورترین پنجره‌های خانه هستند، پنجره‌های رو به شمال کمتری نور را دارند و پنجره‌های شرقی و غربی چیزی بین این دو هستند. چند وقت یکبار گیاه‌تان را بچرخانید تا همه جهت‌های آن به یک اندازه رشد کند و جهتی که رو به نور است رشد بیشتری نداشته باشد. اگر نمی‌توانید محیط با نور کافی برای گیاه پیدا کنید از نورهای مصنوعی استفاده کنید تا گیاه نور مورد نیازش را دریافت کند.
مشکل: لوله شدن و جمع شدن برگ‌ها
رشد غیر طبیعی گیاه نشانه بیماری یا وجود حشرات آفت بر روی آن هستند. اگر برگ‌های گیاه‌تان لوله شدن و پیچ خورده، دقیق‌تر به گیاه نگاه کنید و آن را بررسی کنید تا ببینید آیا نشانه دیگری از حشره یا خود آن را مشاهده می‌کنید یا خیر. اگر حشره یا آثار آن را دیدید که مشکل‌تان آفت است اما اگر بر روی گیاه نقاط سیاه یا نقاط سفید کرکی پیدا کردید، احتمالا عامل این پیچ خوردگی یک بیماری است.
راه حل: اگر خودتان حشره یا بیماری را تشخیص دادید، از گلفروشی‌ها یا مراکز گیاهپزشکی سم مخصوص آن را تهیه کنید. در غیر این صورت گیاه را به مراکز گیاهپزشکی، گلفروشی یا مراکز باغبانی ببرید و از آنها بخواهید کمک‌تان کنند. مراکز گیاهپزشکی شهرداری کار تشخیص بیماری و آفت را به طور رایگان برای‌تان انجام خواهند داد.
مشکل: قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها
اگر نوک برگ‌های گیاه‌تان قهوه‌ای شده، ممکن است مشکل یکی از موارد زیر باشد:
- آبیاری نامداوم: این به آن معنی نیست که حتما باید سر ساعت خاصی گیاه را آبیاری کنید، بلکه به این معنی است که باید مطمئن شوید هر زمان که گیاه به آب نیاز دارد آن را دریافت می‌کند. همچنین اگر گیاه‌تان می‌تواند خشکی را تحمل کند هم نباید چند هفته آن را بدون آب بگذارید و یک دفعه به آن مقدار زیادی اب بدهید. مطمئن شوید آب اضافی از طریق سوراخ‌های زهکش گلدان گیاه خارج می‌شوند.
- رطوبت کم: خیلی از گیاهان خانگی که پرورش می‌دهیم بومی مناطق استوایی هستند. پس اگر هوای آپارتمان‌تان خشک است، چند روز یک بار گیاه را با آب اسپری کنید و یا از زیر گلدانی حاوی سنگریزه استفاده کنید.
- تجمع نمک بیش از حد: این اتفاق در صورت کود دهی بیش از حد یا تجمع نمک‌های موجود در آب آبیاری در خاک رخ می‌دهد. کود دهی را بیش از اندازه انجام ندهید و از آب پر املاح برای آبیاری گیاهان‌تان استفاده نکنید.
مشکل: زرد شدن برگ‌ها
اگر گیاه‌تان تنها یک یا دو برگ زرد دارد، احتمالا مشکلی ندارند، بهتر است این برگ‌ها را از گیاه جدا کنید. اما تعداد بیشتری برگ زرد نشانه وجود مشکلی جدی در گیاه است. آبیاری بیش از حد بیشتر از آبیاری کم گیاهان خانگی را می‌کشد.
نور کم هم باعث زرد شدن برگ‌های گیاه می‌شود.
راه حل: اکثر گیاهان نباید برای مدت طولانی در خاک خیلی خیس بمانند چرا که هم باعث پوسیدگی ریشه‌های آنها و هم باعث مستعد شدن‌شان به ابتلا به بیماری‌ها می‌شود. اگرچه گیاه با گیاه فرق می‌کند اما قانون کلی این است که هنگامی که ۲ تا ۳ سانتی متری سطح خاک گیاه خشک شد دوباره آن را آبیاری کنید.
اگر زرد شدن برگ‌های گیاه‌تان به دلیل نور کم است، آن را به مکان پر نورتری منتقل کنید.
مشکل: ریزش برگ‌ها
آیا باید مرتبا برگ‌های ریخته گیاهان خانگی‌تان را جمع کنید؟ اگر جواب مثبت است گیاه‌تان دچار مشکل شده. بعضی گیاهان مانند فیکوس بنجامین نسبت به جا به جایی حساس هستند و اگر آنها را جا به جا کنید تا مدتی به شدن برگ ریزی دارند.
اگر به تازگی گیاه‌تان را جا به جا نکرده اید ممکن است ریزش برگ‌های آن به خاطر نور کم باشد.
راه حل: در صورتی که ریزش برگ مربوط به جا به جایی باشد، اگر شرایط محیطی مکان جدید مطبوع باشد گیاه باید بعد از خو گرفتن با فضای جدید دوباره برگ‌های جدیدی درآورد.
اگر برگ ریزی به خاطر کم نوری محیط است، گیاه را به مکان پرنورتری انتقال دهید.
مشکل: کم رنگ شدن و زرد شدن برگ‌ها
مانند ما انسان‌ها گیاهان هم می‌توانند دچار آفتاب سوختگی شوند. برگ‌هایی که به رنگ زرد و سفید درآمده اند می‌توانند نشانه‌ای از تابش آفتاب زیاد بر گیاه باشند.
راه حل: خوشبختانه این مشکل آسانی است که به راحتی حل می‌شود. تنها کافی است گیاه‌تان را از معرض تابش مستقیم خورشید دور کنید و یا آن را نزدیک پنجره‌ای با نور کمتر بگذارید.
سوختگی برگ‌ها هم می‌تواند نشانه‌ای از سوختن گیاه به وسیله کودها باشد.
راه حل: سعی کنید گیاه را کمتر کود دهی کنید و یا برای آبیاری آن از آب تقطیر شده استفاده کنید چرا که آب لوله کشی معمولا املاح و نمک‌های زیادی دارد.
مشکل: پژمرده شدن برگ‌ها
تشخیص پژردگی گیاه می‌تواند سخت باشد و گاهی ما آنقدر دیر این تشخیص را می‌دهیم که دیگر دیر شده و نمی‌توان گیاه را نجات داد. دلیلی پژمردگی می‌تواند متفاوت باشد، ممکن است گیاه را کم آب داده اید و یا آن را بیش از حد آبیاری کرده اید، ممکن است زهکشی گلدان خوب نبوده، به گیاه استرس دمایی وارد شده، شاید گیاه مریضی گرفته و یا رطوبت محیطش کم است.
راه حل: اولین کاری که باید انجام دهید آن است که خاک را چک کنید. خاک خشک است یا خیس؟ بر طبق وضعیت خاک باید آبیاری را کم یا زیاد کنید، دمای محیط را پایین‌تر بیاورید، گیاه را در خاکی بهتر بکارید (خاک گیاه را عوض کنید) و یا گیاه را با آب اسپری کنید تا رطوبت مورد نیازش را به دست آورد.
مشکل: لکه روی برگ‌ها
لکه روی برگ‌ها معمولا نشانه از وجود باکتری، قارچ یا ویروس در گیاه است.
راه حل: ممکن است بتوانید با افزایش دادن گردش هوا در بین شاخ و برگ گیاه و کمک کردن به زودتر خشک شدن آنها پس از آبیاری، و همچنین با جدا کردن شاخ و برگ بیمار از گیاه و دفع آنها گیاه‌تان را نجات دهید. همه بقایای گیاهی آلوده را به درستی دفع کنید تا دیگر گیاهان‌تان بیماری را نگیرند.
اگر بیماری قارچی یا باکتریایی باشد با تشخیص درست بیماری و استفاده از سم می‌توان آن را از بین برد و گیاه را نجات داد. اما بیماری‌های ویروسی درمان ندارند و تنها باید گیاه را از بین ببرید و به درستی دفع کنید تا بیماری به دیگر گیاهان‌تان سرایت نکند.
برای جلوگیری از بیماری به هر گیاه فضایی برای رشد دهید و گیاهان را در جایی کوچک و به هم فشرده پرورش ندهید، همچنین شاخسار مرده گیاه را از آن جدا کنید و آن را دفع کنید و همیشه تنها خاک گیاه را آبیاری کنید و از ریختن آب بر روی شاخ و برگ گیاه و خیس کردن آنها خود داری کنید.
مشکل: سفیدک پودری
سفیدک پودری یک بیماری قارچی است که می‌تواند به گیاهان زیاد حمله کند. در این بیماری معمولا بر روی گیاه لکه‌های سفید – خاکستری کرکی تشکیل می‌شود که نشانه وجود قارچ است.
راه حل: قارچ کش‌هایی که در بازار موجود هستند می‌توانند به خوبی با این بیماری مبارزه کنند. اگر هوای اطراف گیاهان ساکن و مرطوب باشد، احتمال بروز سفیدک پودری در گیاه بیشتر خواهد شد؛ پس برای گیاهان‌تان هموراه گردش هوای مناسب فراهم کنید. شاخسار آلوده گیاه را از آن جدا کرده و به درستی دفع کنید. گیاهان آلوده را از بقیه گیاهان دور کنید تا آنها هم مبتلا نشوند.
مشکل: خاک جاذب نیست
اگر به گیاه‌تان آب زیادی می‌دهید و مطمئن هستید که ریشه‌های گیاه تمام خاک را پر نکرده اند (یعنی گلدان برای رشد بیشتر گیاه جا ندارد که یکی از دلایل خشک شدن سریع خاک است) اما خاک گیاه سریع خشک می‌شود، احتمالا مشکل از خاک‌تان است. بسیاری از خاک‌ها حاوی پیت هستند. پیت وقتی به خوبی مرطوب شود آب را نگه می‌دارد اما مرطوب کردن آن با یک بار آبیاری مشکل است. به علاوه اگر آبیاری گیاه را فراموش کنید و برای چند روز خاک را آب ندهید، وقتی دوباره گیاه را آبیاری کنید قدرت جذب و نگهداری آب توسط خاک پایین می‌آید.
راه حل: اگر فکر می‌کنید قدرت جذب و نگهداری خاک گلدان‌تان کم شده، اگر گلدان کوچک است، ظرفی را پر از آبی هم دمای محیط کنید و گلدان را برای مدتی در آن قرار دهید تا خاک خیس بخورد. انجام دادن این کار برای گلدان‌های بزرگ سخت است. برای این گلدان‌ها از مرطوب کننده‌های خاک استفاده کنید. این مرطوب کننده‌ها در گلفروشی‌ها و فروشگاه‌های لوازم کشاورزی موجودند و ضرری به گیاه نمی‌رسانند. برای استفاده از این مرطوب کننده‌ا از دستور العمل روی بسته آنها پیروی کنید.
به امید داشتن گیاهانی شاد و درخشان!
