فصل پشهها در جنوب کشور از چند روز قبل آغاز شده است و در چند هفته آینده تا شمال کشور پخش خواهد شد. با توجه به تغییرات آب و هوایی، فصل بهار امسال گرمتر و مرطوبتر از حد متوسط در سراسر کشور است. این میتواند به این معنی باشد که تابستان امسال مردم باید با تعداد پشههای بیشتری مقابله کنند.
دینا فونسکا، دبیر اکولوژیست مولکولی و استاد دانشکده علوم محیط زیست و زیست شناسی در نیوجرسی میگوید: “اگر فصلی بارانی و گرم داشته باشید، در این صورت بهترین شرایط برای زیستن و گسترش کنهها و پشهها فراهم شده است.”
در ایران، بارش کشور از ابتدای سال زراعی ۹۷-۹۸ تا کنون در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته و دوره بلندمدت به ترتیب ۱۲۵.۲و ۱۷.۶ درصد افزایش یافته است. همچنین در خرداد ماه میانگین دمای هوا بین ۱ تا ۲ درجه سلسیوس بیش از حد نرمال است. دانشمندان میگویند هنگامی که درجه حرارت از ۵۰ درجه عبور میکند، فعالیت پشهها شروع میشود و اگر مکانهای مرطوب زیادی برای آنها وجود داشته باشد، میتوانند به سرعت رشد و گسترش یابند.
پیش بینی و حدس و گمانها
فونسکا میگوید به علت تغییرات ناگهانی در آب و هوا، پیش بینیها برای هر فصل پشه، چالش برانگیز است. به عنوان مثال، خشکسالی طولانی مدت میتواند باعث کاهش یا افزایش پشهها و همچنین تغییر مکانی شود که جمعیت پشهها در ان ظاهر میشود و تغییر مناطقی که در آنجا بیشتر مهاجمهای نیش زننده دارد.
او میگوید: “چرخه عمر پشه بدین صورت است که یک دوره بسیار مرطوب و سپس بسیار خشک میتواند تفاوت زیادی ایجاد کند.”
بعضی از پشهها بیماریهای عفونی بالقوه خطرناکی مانند نیل غربی (برگرفته از رود نیل)، و زیکا را حمل میکنند. بر اساس گزارشات، بین سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۶، تعداد افراد مبتلا به بیماری توسط پشهها، کنهها و ککها، سه برابر شده است.
ویروس نیل غربی، یکی ازمهمترین ویروسهای قابل انتقال توسط پشه است که بسیاری از افراد توسط پشهها به آن مبتلا میشوند. پشههای “Culex”، منبع اصلی ویروس هستند، که پشهها پس از گزش پرندگان مهاجر این ویروس را حمل میکنند.
ویروس نیل غربی حمل شده توسط پشهها، معمولا در آفریقا، اروپا، خاورمیانه، آمریکای شمالی و غرب آسیا یافت میشود. هر ساله صدها هزار نفر توسط پشههای آلوده گزیده میشوند و دچار عفونت نیل غربی میشوند.
در سال ۲۰۱۸، میزان قربانیان ویروس نیل غربی ۲۵۴۴ مورد بود که نسبت به سال ۲۰۱۷ (۲۱۹۷ مورد)، ۲۱ درصد افزایش داشت. تعداد افرادی که آلوده به نیل غربی هستند، احتمالا بیشتر از ۴۲،۷۵۰ تا ۹۹،۷۵۰ نفر است اما بسیاری از موارد نیز گزارش نمیشود.
عفونت نیل غربی، در خفیفترین شکل آن میتواند نشانههای آنفلوانزا مانند تب و خستگی را داشته باشد که معمولا در عرض چند روز برطرف میشود. در شکل شدیدتر آن، ویروس میتواند به سیستم عصبی نفوذ کند و موجب بیماری انسفالیت ( التهاب حاد بافت مغزی) و مننژیت و همچنین پولیوئید نیل غربی شود که میتواند منجر به فلج شدن فرد و در موارد نادر مرگ شود. در سال ۲۰۱۸، ۱۲۷ نفر از بیماری نیل غربی جان خود را از دست دادند.
ایالاتی که بیشترین تعداد موارد نیل غربی در سال ۲۰۱۸ را داشتند شامل مونتانا، داکوتای شمالی، داکوتای جنوبی، نبراسکا، آیووا و می سی سی پی بود که در طول مسیر پرواز پرندگان از جنوب به شمال است.
همچنین ویروس زیکا، یکی دیگر از ویروسهای حمل شده توسط پشههای آلوده است. این ویروس میتواند باعث نقایص شدید زایمان در طفل شود.
آزمایش و اسپری
برنامههای کنترل پشه در ایالتها، شهرستانها و شهرهای سراسر کشور، شامل نظارت، آزمایش و تولید اسپری، برای کنترل پشههای حمل کننده این نوع بیماریها است. برنامههای کنترل بیماری نیز گزینههای بیولوژیکی اسپری را آزمایش میکنند.
در سال ۲۰۱۷ ، دولت فدرال به ۲۰ ایالت اجازه داد تا با آزاد کردن پشههای آلوده به باکتریهایی که به طور طبیعی برای انسان ها، حیوانات خانگی و محیط زیست ایمن است، آزمایشات خود را بر روی آنها انجام دهند. محققان همچنین در حال توسعه پشههای اصلاح شده ژنتیکی هستند که میتوانند برای کشتن پشههای دیگر مورد استفاده قرار گیرند.
جو کنلون، مشاور فنی انجمن مبارزه با پشه در آمریکا میگوید: “هر دو این تکنیکها وعده داده شده است، اما انجام آنها از لحاظ منطقی دشوار است.” بعید به نظر میرسد که این تکنیکها بتوانند به تنهایی به عنوان ابزار کنترل عمل کنند اما به عنوان کمک به محصولات کنترل پشه شناخته میشوند.”
برنامههای کنترل پشه همچنین همکاری نزدیکی با جوامع دارند تا نگرانیهای محیط زیست در مورد اسپریها را بررسی کنند، از جمله نگرانیهایی در مورد اسپریها و بازدارندههای شیمیایی که باعث کشته شدن زنبورها و گرده افشانهای دیگر میشود.
کنلون میگوید: “ما به شدت از خطرات محصولاتمان نسبت به گرده افشانها آگاهیم و در مسیرمان برای اطمینان خاطر از اطلاع زنبوردارها به خوبی گام برمیداریم و ما در زمانهایی که زنبورها در معرض آن قرار نگرفته اند، اسپری میکنیم.”
با توجه به اینکه برنامههای کنترل بیماری بسیاری از ایالتها ممکن است قادر به رفع خطرات پشه نباشند، مقامات بهداشت عمومی از مردم خواستند تا اطلاعات مربوط به بیماریهای مربوط به پشهها که توسط مرکز کنترل بیماری (CDC) و ادارات بهداشت عمومی محلی منتشر شده است را مورد توجه قرار دهند.
CDC همچنین مردم را به موارد زیر دعوت میکند:
- استفاده از دافع حشرات.DEET یک دافع موثر است، اما شما مجبور به استفاده از آن نیستید. اگر شما دوست ندارید از مواد دافع استفاده کنید، یکی از آنهایی که دوستش دارید و مورد تاییدیه EPA (آژانس حفاظت از محیط زیست) است را استفاده کنید.. علاوه بر DEET، بازدارندههای دیگر مورد تایید EPA شامل پیکاریدین، IR3535، روغن اکالیپتوس لیمو (همچنین به عنوان پارامتان ۳،۸-دیول شناخته می شود) است. اما توجه داشته باشید که روغن لیمو اکالیپتوس محصولی نیست که خودتان آن را درست کنید. این محصول به عنوان مواد شیمیایی اصلی در برخی از مارکهای حشره کشها به فروش میرسد اما آن چیزی نیست که در عطاریها یا فروشگاههای مواد غذایی به فروش میرسد.
- پوشش: پوشیدن پیراهن آستین بلند همراه با شلوار بلند، به ویژه در سپیده دم یا غروب خورشید زمانی که برخی از پشهها آماده نیش زدن میشوند، میتواند موثر باشد.
- پشهها را در خارج از خانه نگه دارید: با روشن کردن کولر و نصب توری بر روی درب و پنجرهها، میتوانید از ورود پشه به داخل خانه جلوگیری کنید. پشهها را از تخمگذاری بازدارید. اگر در خانه خود جایی آب راکد داشته باشید، این میتواند بهترین مکان برای تخم گذاری پشهها باشد. آبی که در ظرف زیر گلدان شما قرار دارد، حمام پرندههای خانگی، لاستیکها، اسباببازیها، سطل آشغال، ظروف زباله و ظروف گیاهی را نیز بررسی کنید.