جایزه نوبل پزشکی سال ۲۰۲۰ به کاشفان ویروس هپاتیت سی رسید. هاروی آلتر و چارلز رایس، دو دانشمند آمریکایی و مایکل هوتون بریتانیایی برندگان نوبل پزشکی امسال اعلام شدند.
کمیته اهدا کننده جایزه نوبل گفت که کشف این سه دانشمند تاکنون جان میلیون‌ها نفر را نجات داده است.
ویروس هپاتیت سی به عنوان یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان کبد شناخته می‌شود و از دلایل عمده نیاز به پیوند کبد در بیماران است. این ویروس در اکثر موارد علایم آشکاری ندارد و به همین دلیل به عنوان بیماری یا اپیدمی خاموش شناخته می‌شود.
در دهه ۱۹۶۰ میلادی نگرانی گسترده‌ای از دریافت خون اهدایی به دلیل احتمال ابتلا به نوعی هپاتیت مزمن (التهاب کبد) از منشأ ناشناخته و مرموزی پدید آمده بود.
کمیته جایزه نوبل می‌گوید دریافت خون در آن دوره مانند شرکت در شرط‌بندی “رولت روسی” خطرناک بود.
اما اکنون آزمایش‌های خون با دقت و حساسیت بالا باعث شده که این نگرانی در بسیاری از نقاط دنیا از بین برود و از زمان کشف ویروس هپاتیت سی داروهای ضد ویروس موثری برای مقابله با بیماری ساخته شده است.
کمیته اهدای جایزه نوبل در بیانیه‌اش گفت: “برای اولین بار در تاریخ این بیماری قابل درمان است و امید به ریشه‌کن کردن ویروس هپاتیت سی در جهان هر روز بیشتر می‌شود.”
این ویروس همچنان سالانه ۷۰ میلیون نفر را آلوده می‌کند و باعث مرگ ۴۰۰ هزار نفر می‌شود.
قاتل اسرارآمیز
در دهه ۱۹۶۰ میلادی هپاتیت نوع آ و ب کشف شده بود. اما پروفسور هاروی آلتر که در موسسه ملی بهداشت آمریکا روی بیماران دریافت‌کننده خون تحقیق می‌کرد نشان داد که نوعی عفونت ناشناخته دیگر هم در کار است. بیمارانی بودند که بعد از دریافت خون اهدایی باز هم مریض می‌شدند.
تحقیقات او نشان داد که دادن خون بیماران دچار عفونت به شامپانزه‌ها باعث بیمار شدن آنها می‌شود. این بیماری مرموز با نام هپاتیت “نه آ ، نه ب” شناخته شد و تلاش برای شکار ویروس آغاز شد.
پروفسور مایکل هوتون که در یک شرکت داروسازی کار می‌کرد توانست توالی ژنتیک ویروس را کشف کند. او نشان داد که عامل بیماری نوعی “فلاوی ویروس” است که اکنون با نام هپاتیت سی شناخته می‌شود.
پروفسور چارلز رایس، یکی دیگری ازدریافت‌کنندگان جایزه صلح نوبل امسال هم در آن زمان در دانشگاه واشنگتن در سنت لوییس مشغول کار بود و نقشی تکمیلی در تحقیقات مربوط به آزمایش ویروس روی شامپانزه‌ها داشت.
