چین سال‌هاست یکی از فعالان اصلی حوزه فضاست، اما کنترل آن همیشه در دست دولت بوده است. حالا اما چین وارد مرحله‌ای تازه شده و با قدرت به سمت گردشگری فضایی می‌رود؛ مسیری که مدتی است میلیاردرهای آمریکایی دنبال کرده‌اند. آمریکا اولین بار در سال ۲۰۰۱ این مسیر را آغاز کرد؛ زمانی که دِنیس تیتو با یک موشک روسی به فضا رفت. حالا چین با اتکا به منابع عظیم، هزینه‌های کمتر و رشد شرکت‌های خصوصی، با سرعت در حال جبران فاصله است.
آن‌ها برنامه دارند که پروازهای تفریحی زیر مداری را از سال ۲۰۲۷ آغاز کنند و همین حالا هم تعداد قابل توجهی پرتاب انجام می‌دهند. چین فقط در حال رسیدن به رقبا نیست؛ هدفش این است که سفر فضایی را برای مردم عادی ارزان‌تر کند.
از انحصار دولتی تا ورود بخش خصوصی
مسیر چین به سوی گردشگری فضایی نسبتاً دیر آغاز شد؛ سال ۲۰۱۴ زمانی بود که دولت اجازه داد شرکت‌های خصوصی وارد حوزه فضا شوند. این تصمیم تغییری بزرگ بود، چون تا آن زمان فقط دولت قادر به سرمایه‌گذاری در فضا بود. تا سال ۲۰۱۶، آکادمی فناوری پرتاب چین (CALT) اعلام کرد گردشگری فضایی ارزش اقتصادی قابل‌توجهی دارد، زیرا اشتیاق مردم برای سفر فضایی در حال افزایش بود.
جا‌به‌جایی بزرگ در ۲۰۲۳ اتفاق افتاد؛ زمانی که گوی های‌چائو، استاد دانشگاه هوانوردی و فضانوردی پکن، به فضا رفت. این رویداد موجی از هیجان در کشور ایجاد کرد. امروز چین با بودجه سالانه ۱۰.۳ میلیارد دلار دومین بودجه بزرگ فضایی دنیا را دارد و حدود ۳۰۰ هزار نفر در صنعت فضایی آن کار می‌کنند؛ رقمی بسیار بیشتر از ناسا. همین باعث شده صنعت فضایی چین به‌شدت سرعت بگیرد و از یک بخش تحقیقاتی دولتی به یک بازار رقابتی تبدیل شود.
یانگ یی‌چیانگ، بنیان‌گذار شرکت CAS Space و مدیر سابق برنامه لانگ مارچ 11، معتقد است که تا سال ۲۰۲۷ این صنعت بسیار پیشرفته‌تر خواهد شد. تمرکز چین بر این است که پروازهای زیر مداری، خدمات ماهواره‌ای و اینترنت مدار پایین را ارزان‌تر و دسترس‌پذیرتر کند.
پیشروان گردشگری فضایی خصوصی در چین
بعد از سال ۲۰۱۴ موجی از شرکت‌های فضایی خصوصی در چین شکل گرفت. هدف آن‌ها فقط ساخت موشک نیست؛ بلکه آن‌ها تلاش می‌کنند هزینه سفر فضایی را از غرب هم پایین‌تر بیاورند.
CAS Space: شراکت برای ستارگان
CAS Space که در سال ۲۰۱۸ با حمایت آکادمی علوم چین و دولت گوانگژو شکل گرفت، از مهم‌ترین بازیگران این عرصه است. آن‌ها با بزرگ‌ترین شرکت گردشگری چین، یعنی China Tourism Group، همکاری می‌کنند تا گردشگری فضایی را توسعه دهند؛ از پروازهای زیر مداری گرفته تا «اقامتگاه‌های فضایی».
یانگ یی‌چیانگ می‌گوید پروازهای زیر مداری از سال ۲۰۲۷ آغاز می‌شود. این پروازها با موشک‌های قابل‌بازیافت انجام می‌شود که می‌توانند ۷ مسافر را حمل کنند و در سال ظرفیت ۱۰۰۰ گردشگر خواهند داشت. او معتقد است که «سفر فضایی دیگر یک رؤیا نیست، بلکه دارد به واقعیت تبدیل می‌شود.» چین با هزینه تولید پایین‌تر، این توان را دارد که تجربه فضایی را برای مردم بیشتری ممکن کند.
Deep Blue Aerospace: بلیت‌های فضایی در تائوبائو
شرکت Deep Blue Aerospace در سال ۲۰۲۴ کاری جالب انجام داد: فروش دو بلیت سفر فضایی در سایت Taobao به قیمت یک میلیون یوان (۱۴۰ هزار دلار). این شرکت که در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد، برنامه دارد از ۲۰۲۷ پروازهایی ارائه دهد که شامل پنج دقیقه بی‌وزنی خواهد بود، با قیمت ۱.۵ میلیون یوان.
ژنگ زه، معاون شرکت، می‌گوید استارتاپ‌های چینی از نظر رقابت با آمریکا و اروپا بسیار قوی‌تر شده‌اند. او اشاره می‌کند که فالکون ۹ هزینه پرتاب را از ۸۰۰۰ دلار به ۳۰۰۰ دلار رسانده، و Deep Blue می‌تواند باز هم ۲۰ تا ۳۰ درصد آن را کاهش دهد.
Landspace: رقیب متانی اسپیس‌اکس
Landspace که از سال ۲۰۱۵ شروع به کار کرد، در ۲۰۱۸ اولین شرکت خصوصی چینی شد که تلاش کرد محموله‌ای را به مدار برساند. اما موفقیت بزرگ آن‌ها پرتاب موشک متانی Zhuque-2 بود؛ اولین موشک متانی که به مدار رسید. آن‌ها با موشک Zhuque-3 می‌خواهند نسخه چینی و ارزان‌تر Falcon 9 را بسازند..
iSpace: پیشگام خصوصی مدار
iSpace که در ۲۰۱۶ شکل گرفت، اولین شرکت خصوصی چینی بود که پرتاب مداری موفق انجام داد. در سال ۲۰۲۳ نیز دو آزمایش موفق دیگر داشتند و حالا روی موشک‌های قابل‌بازیافت بزرگ‌تر برای حمل گردشگران و محموله‌ها کار می‌کنند.
Galactic Energy و Space Transportation
Galactic Energy با ۱۱ پرتاب موفق از ۲۰۲۰، حالا روی موشک قابل‌بازیافت Pallas-1 کار می‌کند.
Space Transportation نیز به‌جای موشک، روی هواپیماهای فضایی فوق‌سریع تمرکز کرده و می‌خواهد تا ۲۰۲۵ اولین پرواز آزمایشی را انجام دهد.
رکوردشکنی و چشم‌انداز آینده
چین تا ۱۴ نوامبر ۲۰۲۵ رکورد خود را شکست: ۷۲ تلاش مداری در سال—بیشتر از ۲۰۲۴. البته اسپیس‌اکس همچنان با ۱۴۳ پرتاب در سال پیشتاز است.
یانگ یی‌چیانگ تأکید می‌کند که برای آینده، چین باید میان دولت و بخش خصوصی همکاری گسترده‌تری ایجاد کند تا سال ۲۰۲۷ گردشگری فضایی «کاملاً بالغ» شود و سفر فضایی به تجربه‌ای رایج‌تر تبدیل شود، تجربه‌ای «کاملاً جدید، بدون وزن، شگفت‌انگیز و رو به گسترش، به سبک ساخت چین.»
چین دیگر فقط در رقابت فضایی شرکت نمی‌کند؛ قواعد بازی را عوض می‌کند. شاید در آینده نه‌چندان دور، مردم به‌جای سفرهای ساحلی، تعطیلاتشان را در ارتفاعات نزدیک به فضا بگذرانند، جایی که ستارگان نه‌تنها نزدیک‌تر، بلکه ارزان‌تر شده‌اند.
