اگر به عنوان یک مهندس عمران در پروژه‌های پیمانکاری فعالیت دارید حتما اسم تعدیل به گوشتان خورده است. اما تعدیل چیست و از کجا یاد بگیریم؟ در این مقاله به طور کامل با مفهوم تعدیل آشنا شده و یک منبع معتبر برای یادگیری آن معرفی می‌کنیم.
تعدیل در لغت به معنای برابر کردن و به عدالت رساندن است. اما چه چیزی را به برابری می‌رساند؟ کجا حقی ضایع شده یا از کی ضایع شده که نیاز به تعدیل آن است؟ برای پاسخ به این باید سراغ تعریف تعدیل در عرف پروژه های پیمانکاری برویم. در عرف پروژه‌های پیمانکاری تعدیل به معنای متناسب کردن قیمت‌های زمان پیشنهاد پیمانکار با قیمت‌های روز است.
فرض کنید کارفرمایی قصد احداث یک پل، تونل یا یک ساختمان را دارد. از مهندسین خود یا مهندسین مشاور می‌خواهد تا نقشه‌های اولیه را آماده کرده و برآورد هزینه اجرای کار را تخمین بزند. برای تخمین هزینه انجام کار باید ابتدا کار را متره کرد. یعنی چه مقدار میلگرد، بتن، تیرآهن و سایر مصالح و فعالیت‌های اجرایی نیاز است. سپس به سراغ یافتن بهای واحد هریک از این مصالح و فعالیت‌ها رفت.
بدیهی است که اگر هر کارفرمایی بخواهد بهای واحد فعالیت‌ها را خود تعیین کند هرج و مرج می‌شود. فرض کنید هزینه اجرای بتن ریزی در یک پروژه مترمکعبی یک میلیون تومان و در پروژه دیگری ۲ میلیون تومان تخمین زده شود. هم احتمال تبانی کارفرما و پیمانکار را افزایش داده هم سبب سردرگمی پیمانکاران می‌شود.
برای حل این مشکل سازمان برنامه و بودجه هرساله بهای واحد فعالیت‌های مهم عمرانی هر رشته را در قالب فهرست بهای واحد پایه اعلام می‌کند. مثلا در فهرست بهای واحد پایه رشته ابنیه که هر ساله در اواخر اسفند ماه منتشر می‌شود تعیین می‌کند بتن مترمکعبی چه قدر باشد. با این کار مبنای برآورد پروژه‌ها یکسان می‌شود.
پس مهندسین مشاور بر اساس فهرست بهای واحد پایه و متره‌ای که انجام داده هزینه انجام کار را برآورد کرده و به مناقصه می‌گذارد. برای یادگیری متره کردن حتما به آموزش صورت وضعیت نویسی سر بزنید. برای استفاده از برترین آموزش موجود کشور در این حوزه کافی است روی لینک آن کلیک کنید.
پیمانکارانی که در ماقصه شرکت می‌کنند با توجه به نیروی انسانی، ماشین آلات و ابزار، مواد و مصالح مورد نیاز و هزینه حمل آن‌ها قیمت خود را پیشنهاد می‌دهند. بدیهی است قیمت پیشنهادی پیمانکاران متفاوت است. مثلا پیمانکاری که قالب دارد هزینه کمتری برای قالب بندی پیشنهاد داده تا پیمانکاری که باید قالب را تهیه کند. دقت کنید قیمتی که پیمانکار پیشنهاد می‌دهد برای زمان ارائه پیشنهاد است. معمولا در مناقصات ذکر شده مهلت اعتبار پیشنهادها سه ماه است. یعنی اگر مراحل برگزاری مناقصه طولانی شد قیمتی که پیمانکار پیشنهاد داده تا ۳ ماه اعتبار دارد و باید با این قیمت کار کند.
مناقصه یعنی کمترین قیمت متناسب پیشنهادی پس از بین پیمانکاران که صلاحیت کافی برای انجام پروژه را دارند پیمانکاری که کمترین قیمت را پیشنهاد داده انتخاب می‌شود. تا اینجای کار همه چیز منطقی پیش رفته و پیمانکاری که قیمت بهتری پیشنهاد داده برنده شده و کار را شروع می‌کند.
اما کشور ما همیشه درگیر تورم بوده و قیمت مصالح و دستمزد هر سال، هر ماه یا حتی هر روز ممکنه افزایش یابد. فرض کنید زمانی که که پیمانکار قیمت خود را آنالیز می‌کرده میلگرد در فهرست بهای واحد پایه کیلویی ۱۵ هزار تومان بوده است. اما هزینه تمام شده پیمانکار و قیمت روز میلگرد کیلویی ۱۸ هزار تومان است و بر این اساس حساب کرده و قیمت خود را با در نظر گرفتن تمام ضرایبی که به آن تعلق می‌گیرد ازجمله ضریب بالاسری و منطقه و غیره پیشنهاد داده است. یعنی به گونه‌ای ضریب پیشنهادی فصل کارهای فولادی با میلگرد را پیشنهاد داده که برای او کیلویی ۱۸ هزار تومان حاصل شود.
حال که شش ماه از شروع پروژه گذشته قیمت میلگرد کیلویی ۲۲ هزار تومان شده است. این یعنی رو هر کیلو میلگرد ۴ هزار تومان ضرر می‌کند. اگر شما جای پیمانکار بودید ادامه می‌دادید؟ بدیهی است که کسی با ضرر کار نمی‌کند. پس باید راهی برای متناسب کردن این قیمت روز با قیمت پیشنهادی روز اول پیمانکار باشد.
تعدیل برای رفع این مشکل است و پیمانکار علاوه بر صورت وضعیت کارکرد، صورت وضعیت تعدیل کارکرد هم دارد. توصیه می‌کنم برای یادگیری آموزش تعدیل حتما روی لینک کلیک کنید تا در کمترین زمان تعدیل نویسی که خیلی هم پر درآمد و مهم است را از بهترین مرجع این حوزه یاد بگیرید.
اگر پیمانی تعدیل نداشته باشد پیمانکار کار نمی‌کند و این یعنی شروع دردسرهای پیمانکار و کارفرما. چرا که کارفرما به دلیل رها کردن کار از سمت پیمانکار ضمانت نامه‌های او نظیر انجام تعهدات و حسن انجام کار را ضبط می‌کند. کارفرما روز اول مبلغ ۵ درصد مبلغ اولیه پیمان را ضمانت نامه بانکی یا به شکل های دیگری که در آیین نامه تضمین معاملات دولتی آمده از پیمانکار درخواست می‌کند. این برای این است که مطمئن باشد کار را تا انتها انجام می‌دهد و در غیر این صورت این مبلغ را بدون چون و چرا ضبط می‌کند. همچنین از هر پرداختی به پیمانکار ۱۰ درصد برداشته و بعد از صورت وضعیت قطعی و تحویل قطحی با شرایطی به او برمی‌گرداند. این مبلغ به نوعی ضمانت اجرای درست کار است. اگر پیمانکار کار را درست انجام نداده بود و کار اشتباه خود را اصلاح و جبران نکرد کارفرما از این مبلغ استفاده می‌کند.
پس همان طور که دیدید پیمانکار نمی‌تواند کار را رها کند. چون مبلغ زیادی در قالب ضمانت نامه تضمین حسن انجام کار و انجام تعهدات از دست می‌دهد. اما با ضرر هم که نمی‌شود. در نتیجه از کیفیت کار زده یا مدت پروژه را خیلی طولانی می‌کند.
اگر پروژه تعدیل داشته باشد این مشکلات رفع شده و پیمانکار مابه التفاوت قیمت روز و قیمت پیشنهادی خود را انجام داده و در زمان مقرر کار را انجام می‌دهد.
اگر پیمانی از ابتدا تعدیل نداشته باشد معمولا قیمت پیشنهادی پیمانکاران خیلی بیشتر است چون باید تورم آینده را پیش بینی و در قیمت خود لحاظ کنند. به همین دلیل بهتر است همه پیمان ها تعدیل داشته باشند تا کارفرما بتواند پروژه را با بهترین کیفیت و در زمان مقرر خود از پیمانکار تحویل بگیرد.
در پایان امیدواریم که از این مقاله استفاده کرده باشید. این مقاله بخشی از مقاله‌های مجموعه آکادمی عمران است. برای مطالعه مقاله‌های مشابه می‌توانید به سایت آکادمی عمران مراجعه نمایید.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و فوت و فن هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد
